عباس سحاب؛ پیشاهنگ نقشه نگاری نوین
به گزارش بولتن نیوز، علاقه وافر عباس سحاب دانشمند ایرانی به دانش جغرافیا باعث شد تا در 1315 خورشیدی به همراه پدر خود نخستین موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی خصوصی ایران را بنیان گذارد. او از مولفان، نقشه نگاران و ناشران صدها اطلس و نقشه جغرافیایی استان‌های مختلف ایران، کشورهای خاورمیانه و خلیج‌فارس بود.
عباس سحاب در سوم دی 1300 خورشیدی در «فَم» تفرش دیده به جهان گشود. تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته هنرهای زیبا سپری کرد. وی بیشتر وقت خود را صرف ترسیم، تولید، تکثیر و چاپ نقشه و رواج کاربرد آن در جامعه می‌کرد و تلاش داشت تا مردم را بیش از پیش با نقشه و جغرافیا آشنا سازد و با تلاش و ممارست توانست بیش از یک هزار و 500 اثر ارزنده از خود به یادگار بگذارد.
وی از 1320 تا 1335 خورشیدی بر پایه مطالعه، بررسی و سفرهای پژوهشی به حدود 30 هزار روستا به کار و کوشش برای تهیه و ترسیم نقشه‌های مناطق گوناگون همت گماشت. آثار معلوم و به جا مانده از او بیش از 70 جلد به شمار می رود که حدود 35 جلد آن به چاپ رسیده و علاوه بر این چندین رساله در علوم، ادبیات، تاریخ، دین و تفسیر قرآن از او بر جای مانده است که اکنون آثار این اندیشمند به صورت مجموعه بسیار نفیسی در اتاق موزه مانند در موسسه سحاب نگهداری می شود.
وی به تهیه نقشه شهرهای بزرگ ایران مانند تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، اهواز و ... اقدام کرد. همچنین کار ترسیم و تولید نقشه‌های خاورمیانه و کشورهای این منطقه مانند افغانستان، پاکستان، ترکیه، عراق، عربستان و کویت را با کیفیتی مطلوب و زیبا در میان سال‌های 1337 تا 1340 خورشیدی به سبک ویژه خویش پیش برد.
سحاب نخست این نقشه ها را به 2 زبان تهیه می کرد اما بعدها کارش را به زبان های فارسی، انگلیسی، عربی و حتی ژاپنی توسعه داد. او درباره تهیه نقشه های آموزشی می گوید: «بعد از تهیه نقشه مناطق مختلف کشور و همچنین کشورهای دیگر تصمیم گرفتم برای نخستین بار در ایران نقشه های آموزشی تهیه کنم که از جمله این نقشه های آموزشی نقشه ایران،آسیا، اروپا و قاره های دیگر بود که برای چاپ آنها در مقیاس مناسب 70 درصد، مجبور شدیم با آلمان مکاتبه کنیم. همچنین در سفر به اروپا نقشه های آنها را می گرفتیم و به فارسی ترجمه می کردیم و دوباره برای چاپ و توزیع و استفاده های لازم در همان کشورها نزد خودشان می فرستادیم،در واقع ما نقشه هایمان را در سطح جهانی توزیع می کردیم و به طور متقابل نقشه های آنها را نیز گرفته و به فارسی بر می گرداندیم.»
در این سال ها بود که نام و آوازه موسسه سحاب در دنیا پیچید و اعتبار بسیاری جلب کرد. به گونه ای که موسسه های معتبر بین المللی با آن همکاری به آن پرداختند. از جمله این همکاری ها می توان به سازمان یونیسف اشاره کرد که 10 هزار نسخه از اطلس جغرافیایی تهیه شده مؤسسه سحاب را به منظور توزیع در افغانستان سفارش داد.
سحاب 1339 خورشیدی موفق شد نخستین نمایشگاه نقشه‌های جغرافیایی را در دانشسرای تهران برگزار کند که در آن شمار زیادی از بنیادهای بزرگ جغرافیایی جهان شرکت کردند. مطالعه، پژوهش و گردآوری اسناد تاریخی و جغرافیایی خلیج‌فارس برای مقابله با سازندگان اسامی جعلی و اثبات حقانیت ایرانیان و اصالت نام این آبراه از دهه 40 خورشیدی تا پایان حیات از دغدغه‌های بزرگ این اندیشمند به شمار می رفت.
وی با تشکیل نخستین نمایشگاه اسناد تاریخی و جغرافیایی خلیج‌فارس در 1345خورشیدی و تدوین و انتشار چند جلد اطلس به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی و شرکت در مجامع علمی داخلی و خارجی و تشکیل نمایشگاه در این زمینه اهتمام کرد.
این محقق عرصه جغرافیا افزون بر موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب و چاپخانه جغرافیایی سحاب، کتابخانه جغرافیایی سحاب را نیز از خود به یادگار گذاشته است. وی در طول عمر پربار خویش با گردآوری منابع فراوان در این حوزه گسترده در جهت هر چه غنی‌تر کردن آن کوشش کرد. این کتابخانه تخصصی اکنون دارای چندین هزار جلد کتاب و به طور تقریبی به همین اندازه نشریات ادواری جغرافیا و بیش از 20 هزار عنوان نقشه از ایران و جهان است.
سحاب بنیانگذار دانش نقشه نگاری(کارتوگرافی) به شیوه نوین در ایران است و از طرف دیگر، یکی از آخرین بازماندگان نسل نقشه نگاران قدیمی و صاحب سبک در جهان به شمار می رود. وی نخستین تهیه کننده کُره جغرافیایی به زبان فارسی، مولف و ناشر صدها اطلس و نقشه جغرافیایی و کارهای پژوهشی در حوزه جغرافیا محسوب می شود.
سرانجام عباس سحاب در 14 فروردین 1379 خورشیدی دیده از دنیا فرو بست و در قطعه هنرمندان و دانشمندان ایران به خاک سپرده شد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
