ترکیه در عفرین سوریه دنبال چیست؟

گروه بین الملل: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه طی سخنرانی‌اش در نشست حزب عدالت و توسعه تاکید کرد: قرار است که به خودمان متکی باشیم زیرا که صبرمان لبریز شده و عملیات سپر فرات را آغاز و همان گام‌ها را در ادلب اتخاذ کرده‌ایم و این اقدامات را در عفرین تکمیل خواهیم کرد.

به گزارش بولتن نیوز، وی در ادامه تاکید کرد: ما هرگز با هر طرفی که امنیت و ثباتمان را هدف قرار دهد، مسامحه نمی‌کنیم و ما با این کشورها مرزهایی داریم. اردوغان همچنین اظهار داشت: همه چیز در عملیات سپر فرات شفاف بود، اکنون نیز ما گام‌هایی مشابه آن را در ادلب اتخاذ می‌کنیم.

رئیس جمهوری ترکیه همچنین تصریح کرد، پس از عقب نشینی سامانه پدافند هوایی از ترکیه و آن هم در هنگامی که تهدیدات در سوریه به اوج خودش رسیده بود، باعث شد که اعتبار ناتو از سوی تمامی کشورهای عضو زیر سوال برود. اردوغان مجددا تاکید کرد: عملیات ادلب در سوریه را تکمیل و عفرین را آزاد خواهیم کرد و منبج را نیز به صاحبان اصلی‌اش تحویل خواهیم داد و مناطق دیگر را از وجود سایر گروه‌های تروریستی پاکسازی خواهیم کرد.

همسو با این سخنان همزمان با اعزام شمار بیشتری از نیروهای ارتش ترکیه به شمال سوریه مراد کاریلان فرمانده کل نیروهای پ.ک.ک هشدار داد اگر نیروهای ارتش ترکیه به شهر عفرین در شمال سوریه حمله کنند این شهر را تبدیل به گورستان ارتش ترکیه خواهند کرد.

سخنان این فرمانده نظامی نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) که امروز سه شنبه در رسانه های وابسته به این گروه منتشر شد بعد از آن آمد که ارتش ترکیه در یکماه گذشته شمار زیادی از نیروی نطامی خود را در نزدیکی شهر عفرین مستقر کرد. مرادکاریلان در ادامه سخنان خود افزود: اگر ترکیه به شهر عفرین حمله کند به همان سرنوشت نیروهای داعش در کوبانی گرفتار خواهد شد. وی تصریح کرد ارتش ترکیه ماههاست در شهرهای شرناخ و دیاربکر به نیروهای پ.ک.ک حمله می کند اما هیچ دستاوردی نداشته است.

در این میان شورای روابط خارجی نیز به طرح جدید ترکیه واکنش نشان داد. به گزارش فرات نیوز، شورای امور خارجۀ کانتون عفرین در کردستان سوریه دربارۀ حملات و تهدیدات ترکیه علیه این کانتون بیانیه ای صادر کرد. متن این بیانیه به شرح زیر است:

«ارتش اشغالگر ترکیه به اعزام تجهیزات نظامی، تانک و تعداد قابل توجهی سرباز در خاک سوریه ادامه می دهد. برخی تصاویر منتشر شده در رسانه ها نشان می دهد که جبهه النصره خودروهای نظامی ترکیه را در مرزهای کانتون عفرین و خاک این کانتون مستقر می کنند. علاوه بر این رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه کانتون عفرین را تهدید کرده و اعلام کرده است YPG [یگان های مدافع خلق] باید عفرین را ترک کند. مبارزان YPG فرزندان این خاک هستند و در حال دفاع از کشور خود هستند. ما به عنوان شورای امور خارجۀ کانتون عفرین از جهانیان می خواهیم به منظور توقف تجاوز و تهدید علیه کانتون عفرین، به ترکیه فشار بیاورند.»

در این سوی میدان یعنی در میان رسانه های ترکی وبسایت اینترنتی روزنامه استار در خبری نوشت: بیش از هشت هزار تن از عناصر گروه های تروریستی پ.ک.ک و پ.ی.د در عفرین مستقر شده اند و ترکمن های این منطقه، تحت فشار این گروه های تروریستی قرار دارند.

به نوشته این رسانه، با نزدیک شدن به زمان آغاز عملیات ارتش ترکیه در عفرین، نیروهای پ.ک.ک و پ.ی.د برای مقابله با این عملیات، کریدور و کانال عریض و طویلی از عفرین تا کوه پارسا در شمال منطقه اعزاز ایجاد کرده اند تا از این طریق بتوانند از وضعیت محاصره نیروهای ارتش ترکیه خارج شوند. استار اضافه کرد: عناصر گروهای پ.ک.ک و پ.ی.د همچنین با مین گذاری در برخی مناطق عفرین، دام هایی را برای نیروهای ارتش ترکیه آماده کرده اند.

به نظر می رسد ترکیه بعد از اینکه نتوانست آمریکاییها را برای کاهش یا عدم حمایت از نیروهای پ.ی.د در سوریه متقاعد کند این بار می خواهد خود مستقیما وارد میدان شده و با این نیروها درگیر شود؛ اما هدف ترکیه و اردوغان از این عملیات چیست؟

به اعتقاد کارشناسان سیاسی ترکیه بعد از اینکه نتوانست غربیها و روسها را برای ایجاد منطقه امن متقاعد کند حالا در تلاش است با استقرار نیروهای نظامی خود مستقیما منطقه امن را دستکم در پشت مرزهای خود ایجاد نماید به این امید که سرزمینی امن در مناطق جرابلس، اعزاز، الباب، منبج و عفرین ایجاد کرده و ارتباط نیروهای پ.ی.د را در شمال سوریه قطع نماید.

2- ترکیه نیک می داند با پایان عمر داعش زمان آغاز مذاکرات سیاسی فرا می رسد و در این میان کردهای سوریه به رهبری آمریکا توانسته اند وارد مذاکرات سوری – سوری شوند لذا امیدوار است با کنترل این مناطق دست خود را در مذاکرات پیش رو پر کند.

3- ترکیه علاقمند است در مناطق کردنشین سوریه از گروهی از کردهای سوری بنام (ENKS) بهره بگیرد که از سالها قبل با حمایت بارزانی سازماندهی شدند و با استقرار نیروهای ارتش ترکیه افراد این گروه را در مناطق کردنشین مستقر کرده و بدین ترتیب پروسه دیگر سازی کردی در مقابل پ.ی.د را در شمال سوریه رسمیت بخشند.

4- ترکیه می کوشد با حضور مستقیم در منطقه مخالفان دولت سوریه تحت حمایت خویش را بیشتر از گذشته در میدان عمل تقویت کرده تا در میدان نبرد سیاسی بتوانند امتیازات بیشتری از دولت سوریه بگیرند.

5- ترکیه می کوشد به نوعی حیثیبت بین المللی خویش را بخصوص در مقابل آمریکا بار دیگر کسب کند که آنها را عامل قدرت گیری پ.ی.د در شمال سوریه به حساب می آورند کمااینکه مستقیما اردوغان از اینکه آمریکا از دشمنان ترکیه حمایت می کند انتقاد کرد و اعلام کرد در مقابل این جریان خواهند ایستاد.

همه اینها اهدافی است که ترکیه می خواهد به آنها در شمال سوریه دست یابد. ترکیه تاکنون در میدان سوریه بیشتراز آنکه یک بازیگر بین المللی باشد بیشتر بازی خورده است و به اعتقاد کارشناسان سیاسی اتخاذ رویکردهای تهاجمی در داخل خاک سوریه نمی تواند به لحاظ نتیجه برای این کشور امیدوار کننده باشد، از این رو امیدوار هستند که ترکیه بتواند رویکرد عقلانی تری را که توام با پرهیز از درگیری و خشونت در سوریه و همراهی با سایر بازیگران فعال و همراه با ترکیه در این کشور باشد را در پیش گیرد.