سیبل قراردادن اردوغان و آتاتورک

گروه بین الملل: در سالهای اخیر از روزی که ترکیه قصد کرد وارد سوریه شود و ناتو از آن حمایت نکرد روابط ترکیه و ناتو وارد دوره جدیدی شد که در حقیقت آغازی برای سقوط به شمار می رفت. این روزها نیز این روند بیشتر شدت گرفته است بخصوص بعد از اینکه در جریان مانوری که توسط ناتو برگزار شد و حدود 40 تن از نیروهای ارتش ترکیه حضور داشتند عکسهای رجب طیب اردوغان و آتاتورک به عنوان سیبل در نظرگرفته شده بود. موضوعی که در دو سه روز گذشته تبدیل به اولویت اول رسانه های ترکیه شده است.

به گزارش بولتن نیوز، به نوشته روزنامه حریت، اردوغان در کنگره استانی حزب حاکم عدالت و توسعه در استان بایبورد، در شرق این کشور گفت: آنها (ناتو) رسوایی به بار آوردند. آنها می‌دانند که نمی‌توانند جلوی کشورمان را بگیرند و به همین دلیل است که ما را روی تخته هدف قرار دادند. امیدوارم آن کسانی که قبلا از حملات علیه ما استقبال می‌کردند اکنون واقعیت ماجرا را درک کنند چرا که آتاتورک هم جزو اهداف بود.

او تاکید کرد: این مساله شخصی یا حزبی نیست. هدف ترکیه و ملت ترکیه است. کشورمان آماده آزمون‌های مهم در آینده است. امروز ترکیه‌ای وجود دارد که در هیچ زمینه‌ای قابل مقایسه با ۱۵ سال پیش نیست؛ از اقتصاد گرفته تا صنایع دفاعی و تجارت و دیپلماسی. اکنونی ترکیه‌ای هست که خودش سلاح و تانک تولید می‌کند. کشوری هست که با توان هوایی و پهپادهای خودش با ترور مبارزه می‌کند. ترکیه‌ای هست که اکنون برای تولید خودروهای بومی تلاش می‌کند. اظهارات او پس از آن مطرح شد که ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو بار دیگر تلفنی بابت این پیشامد عذرخواهی کرد.

یک منبع ریاست جمهوری گفت، استولتنبرگ در تماسی تلفنی به اردوغان اطلاع داد که افسر فرماندهی در این رابطه تحقیق می‌کند و تکنیسین نروژی مقاطعه‌کار دخیل در این حادثه فورا اخراج شد. به گفته این منبع، دبیرکل ناتو همچنین تاکید کرد ترکیه یک متحد مهم برای ناتو است و او تمام تدابیر احتیاطی برای عدم تکرار این حادثه اتخاذ خواهد کرد و ابراز امیدواری کرد که این رسوایی بر روابط میان ترکیه و ناتو تاثیری نگذارد.

اگرچه اروپاییها تلاش کردند با معذرت خواهی از اردوغان نسبت به این امر اظهار بی اطلاعی کنند ولی به نظر نمی رسد این اقدام تنها یک اشتباه سهوی بوده باشد. ترکیه و اتحادیه اروپا بخصوص بعد از اینکه ترکیه دست به خرید موشکهای اس 400 از روسیه زد بشدت متنشج شد.

گفتنی است ناتو در سال ۱۹۴۹ تاسیس شد. ترکیه تنها کشور مسلمانی است که تاوان وتلفات سنگینی پرداخته است و در سال ۱۹۵۲ به ناتو پیوست. ترکیه قبل از عضویت در ناتو در جنگ کره شرکت کرد. در این جنگ ۷۲۱ نظامی ترکیه کشته، ۲۳۴ نظامی اسیر و ۶۷۲ سرباز مجروح و ۱۷۵ نظامی نیز مفقود شدند.

ترکیه و اردوغان بر این باور هستند که ناتو ارزشی برای خواسته های ترکیه قائل نیست. براساس تفاهم نامه عضویت در ناتو هرکدام از کشورهای عضو ناتو اگر مورد حمله قرار بگیرند این به معنای حمله به تمام ناتو است، از این رو ترکیه انتظار دارد که در بحرانهای منطقه ای از ترکیه حمایت شود. نقطه آغاز این بحران در روابط هم بحران سوریه ای بود که روزگاری ترکیه قصد داشت تا دمشق متوقف نشود و باید نماز جماعت را در دمشق بخواند.

ناتو این موضوع را تنها جاه طلبی اردوغان دانست و از ورود به جاه طلبی های وی خودداری کرد تا بحران از آنکه هست پیچیده تر نشود. اقدامات بعدی ترکیه از تسویه حسابهای نظامی در ارتش این کشور تا خرید سلاح و همکاریهای مشترک نظامی با روسیه ناتو را بیشتر از هر زمانی در معرض شک و گمان نسبت به اهداف ترکیه در منطقه قرار داده است.

ترکیه تاکید دارد که ناتو کوشیده است این کشور را به لحاظ سیستم های دفاعی در ضعف نگاه دارد و همین نقطه ضعف باعث شده است که ترکیه بتدریج از ناتو رویگردان شود بخصوص که این روزها ترکیه در مقابل چشمان خود مشاهده می کند که نیروهای سوریه دمکراتیک با کمکهای نظامی آمریکا و ناتو در سوریه تبدیل به یک ارتش مجهز می شوند. ارتشی که می تواند در آینده تهدیدی بزرگ و چالشی عظیم برای ترکیه و منافعش شود.

ناتو تهدید کرده است که جنگنده های f-35 که ترکیه تاکنون برای آن یازده میلیارد و 500 میلیون دلار پرداخت کرده است تحویل ترکیه نخواهد شد، این نشان می دهد که تنش در روابط ترکیه و ناتو فراتر از سیبل قرار دادن عکسهای اردوغان و آتاتورک در مانور نظامی می باشد.

به اعتقاد کارشناسان سیاسی ترکیه بعنوان یک کشور مسلمان و اردوغان بعنوان فردی با تمایلات اسلامی و پان عثمانی دیگر مورد اعتماد آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو نیست و این بی اعتمادی یک ریشه عمیق در تاریخ ترکیه و ناتو دارد که به این آسانی پاک نخواهد شد.