ایمنی انبارهای پایتخت یک ضرورت است

جلال ملکی در یادداشتی درباره ایمنی انبار ها و بار اندازهای پایتخت نوشت :

انبار به محلی گفته می‌شود که کالاها طبق یک چیدمان بر اساس یک قانون خاص در آن چیده شده باشند و دارای کد کالا باشند. انبارها را از لحاظ ساختمان به سه گروه تقسیم می‌کنند:

انبارهای پوشیده که دارای دیوارهای اطراف و سقف متناسب با کالاست.

انبارها سر پوشیده که دیواری در اطراف نداشته و فقط دارای سقف می باشد. مانند سوله ای که دیوار ندارد.

انبارهای باز یا محوطه

انبار از لحاظ کاربری ممکن است انواع گوناگونی داشته باشند. انبار محصول، انبار مواد اولیه، انبار قطعات نیم ساخته، انبار قطعات یدکی، انبار ابزارآلات، انبار غلات و مخازن تنها تعداد اندکی از انواع انبارها می‌باشندانبارها از جمله اماکنی هستند که به دلیل وجود انواع کالا و اجناس پتانسیل زیادی برای حادثه دارند. از آنجا که انبار، در فرایند تجارت هیچگونه ارزش افزوده ای ایجاد نمی‌نماید مکان یابی، طراحی سیستم ورود، جابجایی و خروج کالاها و ایمنی انبار بسیار حیاتی است.

کلیه موجودی های مواد باید تحت اختیار و ابواب جمعی یک انباردار مسؤل باشد.این شخص باید تجربه کافی در روشهای انبارداری داشته،لیاقت وکفایت اداره عملیات انبار را دارا باشد،در امانت و درستی او تردیدی نباشدو بتواند افراد تحت سرپرستی خود را به خوبی اداره کند. در روزهای گذشته آتش سوزی های گسترده ای در انبارهای کالا در تهران اتفاق افتاده که خسارات مالی بسیار زیاد و حتی چندین مصدوم نیز برجای گذاشته است. به همین بهانه نکاتی در خصوص ایمنی انبارها عنوان می کنیم:

مهم ترین نکته درباره انبارها سیم کشی برق است. سیم ها باید استاندارد و از نوع باکیفیت باشد. بهتر است که سیم ها توکار بوده و در غیر اینصورت حتماً داخل داکت ها و لوله های مخصوص باشد تا از تماس مستقیم با اجناس جلوگیری شود. استفاده از سیم های تکه ای و چسب خورده خطرناک است. حتماً از فیوزهای اتوماتیک مناسب (ترجیحاً سرامیکی) استفاده شده و از هرگونه دستکاری در فیوزها و کنتور خودداری شود. حداقل سالی یکبار تمام سیم کشی بازدید شود. کلیدها و پریزها نیز از نوع ضدجرقه و ضدانفجار باشد.

چیدمان اجناس نیز از نکات مهم است. اجناسی که قابلیت اشتعال و انفجار دارند باید از سایر کالاها مجزا باشند. این کالاها نباید در حجم زیاد و رویهم انباشته شده چیده شده و از پرت کردن و از وارد آمدن ضربات فیزیکی به ظروف این مواد خودداری شود.

درجه حرارت انبارهایی که درآنها مواد سریع الاشتعال نگهداری می شود باید کنترل شده و از حد معینی فراتر نرود. این مسئله درباره انبارهایی که مواد قابل انفجار و سریع الاشتعال درآنها نگهداری می شود بسیار مهم است.

کلیه انبارها باید مجهز به سیستم های اعلام و اطفاء اتوماتیک بوده و حتماً شیلنگ آب تحت فشار و چند دستگاه انواع خاموش کننده متناسب با نوع کالاها در مکان های مختلف و در دسترس همه وجود داشته باشد. سیستم های ایمنی باید تحت نظارت کارشناس آتش نشانی تامین گردد.

تابلوهای خطر و علائم هشدار ایمنی بوِیژه استعمال دخانیات ممنوع و تلفن ۱۲۵ و سایر نیروهای امدادی بصورت شبرنگ در انبار نصب باشد.

استفاده از وسایل حرارتی شعله دار بدون حفاظ ممنوع است.

کلیه کارکنان انبارها باید دوره های آموزش ایمنی را گذرانده و طرز کار با وسایل اطفایی را بدانند.

تمام کالاها باید بر روی پالت های فلزی و بر اساس اصول ایمنی انبارها چیده شود.

ارتفاع چیدمان اجناس نباید بیش از ۵/۴ متر باشد و بطور کلی فاصله بین بالاترین سطح کالاها و سقف انبار نباید کمتر از ۱ متر باشد.

تمام بخش های انبارها باید دائم غبارروبی شده و ضایعات حاصله بویژه آنها که قابل اشتعال هستند باید در ظروف دربسته ریخته و از انبار خارج شوند.

نقشه راه های خروج، لیست کالاها، محل نصب تجهیزات اطفایی، تعداد پرسنل بویژه نگهبانان شیفت شب باید روی برگه یا ثبت شده تا در موقع لزوم تحویل فرمانده آتش نشانی شود.

وجود آبدارخانه و آسایشگاه به هر شکلی داخل انبارها ممنوع است.

نورگیرها شیشه های انبارها از داخل با توری های سیمی و از بیرون با حفاظ های فلزی محصور شده باشد.

انبارهای مواد شیمیایی و انفجاری از اهمیت خاصی برخوردار است. هر کاری اعم از جابجایی، حمل و نقل و چیدمان باید تحت نظارت مهندسان علوم شیمی انجام شود. تنظیم درحه حرارت و نوع چیدمان در این انبارها بسیار حیاتی ست.

در انبارهایی که مواد شیمیایی و مایعات قابل اشتعال وجود دارد، برای جلوگیری از تجمع بخارات قابل اشتعال، سیستم های تهویه هوا از نوع ضدجرقه نصب شود.

نورگیرها در مواردی می تواند باعث متمرکز کردن نور خورشید و افزایش حرارت شود. بهتر است شیشه ای نورگیر از نوع مات بوده و یا رنگ آمیزی شود.

در انبارهایی که مواد مختلف نگهداری می شود، باید بین کالاها دیواری مقاوم کشیده شود که این دیوار حداقل بین ۲ تا ۴ ساعت در برابر حرارت مقاومت داشته باشد.

ساختمان انبارها باید مقاومت فیزیکی لازم را داشته باشد. متاسفانه درحال حاضر بسیاری از انبارها ساختمان و بناهای قدیمی هستند که وضعیت مناسبی ندارند. بویژه سقف های بسیاری از آنها که از نوع شیروانی با تیرهای چوبی و بسیار قابل اشتعال است.

انبارهای مایعات نفتی و مواد انفجاری باید مجهز به سیستم صاعقه شکن و برقگیر بوده و شبکه لازم جهت تخلیه الکتریسیته ساکن را داشته باشد.

انبارهای بزرگ حتماً باید دارای نگهبان شیفت شب بوده و این افراد آشنایی کامل به اصول ایمنی داشته باشند.

و اینکه انبارهایی که مواد و کالاهای خطرناک نگهداری می کنند باید از داخل شهرها و بافت های مسکونی خارج شده و به اماکنی که شهرداری ها به همین منظور و در اطراف شهرها ساخته اند منتقل شوند. این نقاط هم بازار پررونق تری ست و هم وضعیت ایمنی به نسبت بهتری دارد. همیشه انبارها بزرگ و وسیع نیستند گاهی انبار می تواند پارکینگ یا زیرزمین ساختمان شما باشد. اگر می دانید که کسی در ساختمان شما مشغول انبارداری و نگهداری اجناس و بویژه کالاهای خطرناک است ریسک نکرده و قبل از هر اتفاق ناگواری مراتب را به عوامل شهرداری محل اطلاع دهید. این را بدانید که عواقب یک حادثه تنها دامن افراد خطاکار را نمی گیرد و می تواند همه را درگیر کند. شاید آسیب های مالی و حتی جانی یک حادثه به دیگران گزندی وارد نکند اما خسارت های دیگری هم وجود دارد که بخش زیادی را دربر می گیرد. در آتش سوزی های بزرگ نظیر آنچه در روزهای گذشته دیدیم، دود بسیار غلیظی که ترکیبی از آلاینده های بسیار خطرناک و مسموم کننده است در هوا منتشر می شود که ضمن آلوده سازی شدید محیط زیست، استنشاق آنها می تواند آسیب هایی را به دستگاه تنفسی انسان وارد کند. پس برای سلامت خود و خانواده خود و محیط زیست شهرمان اصول ایمنی را به کار گرفته و یا موارد خطرناک را اطلاع رسانی کنیم.