یک جـشن و چند حاشـیه!

 

اعتراض مشایخی به نماهنگ ابتدایی مراسم بود. در ابتدای مراسم و پس از پخش سرود ملی ایران، نماهنگی حدودا 90 ثانیه ای به عنوان تیزر جشن پخش شد که حدود 40 ثانیه آن، به فیلم هایی اختصاص داشت که امسال در جشن منتقدان داوری شده بود و ادامه آن هم به فیلم های ماندگار تاریخ سینمای ایران مربوط می شد. در میان بخش قدیمی این نماهنگ، 4 تصویر از عزت ا... انتظامی در 3 فیلم سینمایی «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، «روسری آبی» و «گاو» نشان داده شد. همچنین در این نماهنگ، تصاویری از «هامون» و «حکم» به عنوان آثار دیگری که عزت ا... انتظامی در آن ها ایفای نقش کرده بود، وجود داشت؛ اگرچه در تصاویر انتخابی از این دو فیلم، خودِ انتظامی دیده نمی شد. نکته ای که مورد اعتراض جمشید مشایخی واقع شد، توجه بیش از حد این نماهنگ به عزت ا... انتظامی و نبودِ هیچ تصویری از مشایخی در آن بود؛ برای این که متوجه شوید ماجرا تا چه اندازه حاد بوده، این را هم بدانید که نماهنگ جنجالی، با وجود پخش 4 قاب از انتظامی، هیچ تصویری از محمدعلی کشاورز و زنده یاد داوود رشیدی هم نداشت؛ اتفاقی که اعتراض مشایخی را توجیه می کند.

 

 

در این میان نکته ای که ممکن است مغفول واقع شود، مخاطب اعتراض مشایخی است. او در واقع از مسئولان برگزاری جشن، یعنی جعفر گودرزی دبیر این جشن و حتی جواد طوسی رئیس انجمن منتقدان انتقاد کرده است و این اعتراض، به دلیل توجه بیش از حدی بوده که به زعم مشایخی، بقیه استادان تاریخ سینمای ایران را نادیده گرفته است.

 

 

بخش دیگری از این سخنان که به شدت جنجالی شد، اتهام سنگینی بود که جمشید مشایخی به عزت ا... انتظامی درباره «تنبک زدن جلوی شهبانو» وارد کرد؛ سخنی که عزت ا... انتظامی را به نوعی بزم آرای مجالس و محافل به اصطلاح هنری فرح پهلوی معرفی می کرد. با وجود این که این اتهام هنوز با واکنشی از سوی عزت ا... انتظامی یا نزدیکانش مواجه نشده، ادعای جمشید مشایخی، عملاً فاقد هرگونه سند تاریخی است. در واقع در تاریخ سینمای ایران، هیچ سندی وجود ندارد که عزت ا... انتظامی را بزم آرای مجلس فرح پهلوی معرفی کند و در 37 سال پس از انقلاب، هیچ کس درباره تنبک زدن عزت ا... انتظامی در مجلس فرح پهلوی، خاطره ای نقل نکرده است.

 

 

اما در میان صحبت های جمشید مشایخی، جمله ای به دلیل شدت عصبانیت او، مبهم باقی ماند؛ جمله ای درباره خانه عزت ا... انتظامی: «اون موقع تنبک می زد جلوی شهبانو، حالا میاد خونه شو فلان می کنه.» اشاره مشایخی در این جمله، به سال 89 است که عزت ا... انتظامی، با حمایت شهرداری تهران، خانه قدیمی اش را به موزه هنری تبدیل کرد؛ ماجرایی که اتفاقاً حاشیه هم داشت، بهروز غریب پور کارگردان اثر مشهور «اپرای عروسکی خیام»، طراحی این موزه را انجام داد و در اوایل سال 93 که قرار شد «خانه موزه عزت ا... انتظامی» افتتاح شود، انتقاداتی از قول آقای بازیگر درباره طرح غریب پور مطرح شده بود. غریب پور هم جواب داد و زمانی که داشت کار بالا می گرفت، ماجرا تمام و دلخوری ها تکذیب شد! جالب است بدانید در این خانه موزه، اتفاقاً مجسمه ای هم از جمشید مشایخی وجود دارد!

 

 

 

صحبت های خشمگینانه جمشید مشایخی، به سرعت جشن را پرتنش کرد و هرچند فرزاد حسنی مجری مراسم سعی کرد کمی ضرب این صحبت ها را بگیرد، در این کار موفق نبود و حرف های مشایخی واکنش هایی را در پی داشت. دقایقی بعد غلامعباس فاضلی مجری برنامه تلویزیونی «سینمایک» که برای اهدای جایزه به روی صحنه رفته بود، با اشاره به لقب عزت ا... انتظامی که به «آقای بازیگر» مشهور است، گفت: «در زمان اکران فیلم «گاوخونی» من نقدی در مجله «دنیای تصویر» علی معلم نوشتم و به بازیگری در «گاوخونی» اشاره کردم که سه دهه است نقش پیرمرد های غرغروی بداخلاق عصبی مزاج را بازی می کند. پس از انتشار این نقد، آقای بازیگر با من تماس گرفتند و گفتند که این نقد شما را خواندم و فکر نمی کنم که شما 22 یا 23 سال بیشتر داشته باشی. من هم در پاسخ به صحبت های او گفتم که 37 ساله هستم. بعد ایشان به من گفتند که فکر کنم تازه به نوشتن روی آوردید، اما من گفتم تحصیلاتم سینماست و... وی اشاره کرد که من سال ها در تئاتر سنگلج بودم و... بعد متعجب شدم که چرا یک بازیگر باید به جمله ای که در نقد ایشان بوده، واکنش نشان دهد و بگوید کسی که از من انتقاد کرده، یک جوان بیست وچند ساله است و حتما از سینما اطلاعی ندارد و موزه سینما هم نیامده.

 

چون به نظر ایشان رفتن به موزه سینما، ملاکی برای مهم بودن آدم هاست. عزیزان! اشاره آقای مشایخی را جدی بگیرید.» بعد هم نوید محمدزاده به روی سن آمد و با انتقاد شدید از فاضلی، با عصبانیت به صحبت های او واکنش نشان داد و گفت: «چطور ممکن است این نقد را افتخار بدانید آقای فاضلی؟ ! چطور ممکن است راجع به استاد عزت ا... انتظامی این قدر بی احترام صحبت کنیم؟ ! نمی توانیم درباره شخصی که به او «آقای بازیگر» می گویند این قدر راحت حرف بزنیم. همه استادان از جمله آقای مشایخی و آقای انتظامی، تاج سر من اند اما قرار نیست برای تأیید چیزی، به استاد انتظامی بی احترامی کنیم.»

 

 

هادی حجازی فر که برای «ماجرای نیمروز» اولین جایزه سینمایی اش را گرفت، به شوخی گفت: «نوید جان ببخشید!» او با جوایز متعدد نوید محمدزاده در سال های اخیر هم شوخی کرد و گفت: «نوید محمدزاده برای ما زندگی نذاشته!» او همچنین ابراز امیدواری کرد فیلم نامه سینمایی محمدحسین مهدویان به نام «لاتاری» که در شورای پروانه ساخت رد شد، هم ساخته شود و گفت: «یه زمانی ویدئو هم جرم بود و سپس آزاد شد، شاید لاتاری هم آزاد شود!»

 

 

حامد بهداد مدت هاست پیگیر پرونده پزشکی زنده یاد کیارستمی است و در همه جا از صفحه اینستاگرام اش تا برنامه تلویزیونی «من و شما»، به این ماجرا اشاره می کند. او این بار هم بعد از دریافت جایزه برای «سد معبر»، درباره درگذشت عباس کیارستمی کارگردان فقید سینمای ایران گفت: «ما به فوت عالی جناب کیارستمی واکنش مکفی نشان ندادیم... چیزی که در قلب من به صورت آشوب نشان داده می شود وضعیت جامعه ماست. چطور ابن سینا را سرمایه علمی کشورمان می دانیم ولی عباس کیارستمی را نه.»

 

 

تهمینه میلانی کارگردان «مَلی و راه های نرفته اش» که برای تجلیل از گوهر خیراندیش روی صحنه رفته بود، پیش از تجلیل از گوهر خیراندیش، درباره فیلم خودش صحبت کرد و با انتقاد از انتخاب نامزد های جشن منتقدان گفت: «گیج شده ام، ملاک انتخاب ها چه بوده؟ فیلم من را که ندیده اند، چون با جشنواره فجر همسو شده اند! چون فیلم های اکران نشده در فهرست بود ولی فیلم من نبود، چرا زنگ نزدید که من هم بیایم و فیلمم را به شما نشان دهم؟ ! خواهشمندم منتقدان مستقل عمل کنند نه دولتی.» جالب آن که در ادامه مراسم، فرزاد حسنی با دریافت یادداشتی اعلام کرد فیلم هایی در این رقابت حضور داشتند که در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شده بودند. فیلم «مَلی و راه های نرفته اش» در جشنواره ملی فجر به نمایش درنیامده بود و در رقابت شرکت داده نشده بود.

 

 

 

در انتهای مراسم هم که جعفر پناهی کارگردان ممنوع الکار سینمای ایران برای اهدای جایزه بهترین کارگردانی به روی سن آمد، اتفاقی عجیب افتاد. او که قرار بود دیپلم افتخار را به محمدحسین مهدویان اهدا کند، از این کار سر باز زد و بعد از اهدای جایزه به مهدویان، به روی صحنه بازگشت، پشت میکروفن قرار گرفت و گفت: «ما از این که فیلم های دولتی با بودجه های نجومی ساخته شود و صد ها سالن هم در اختیارشان قرار بگیرد ناراحت نیستیم، منتهی می خواهیم که در مقابل آن ها یک سالن هم به ما داده شود.»

 

 

در میان همه حواشی و جنجال ها، آن چه به حاشیه رفت، جوایزی بود که انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، اهدا کردند. «رگ خواب» با5 تندیس ویک دیپلم افتخار، بیشترین جوایز را گرفت. فیلم حمید نعمت ا... برنده مهم ترین جوایز جشن یعنی بهترین فیلم، فیلم نامه و کارگردانی هم بود. «ماجرای نیمروز» هم با3 تندیس و2 دیپلم افتخار، دومین فیلم پرافتخار جشن منتقدان لقب گرفت.

 

در بخش بازیگری، هر دو بازیگر نقش اول «رگ خواب»، از جشن منتقدان دست پر خارج شدند. لیلا حاتمی برترین بازیگر نقش اول زن شد و کوروش تهامی هم دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول را گرفت. این در حالی بود که حامد بهداد برای «سد معبر» به عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد انتخاب شد. در این میان «ماجرای نیمروز» هم سهمی داشت و هادی حجازی فر برای این فیلم، تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را گرفت. آخرین جوایز جشن منتقدان در زمینه بازیگری را هم «ویلایی ها» برد؛ طناز طباطبایی تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل زن و ثریا قاسمی دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را دریافت کردند.

 

 

در بین جوایز فنی، بیشترین جوایز به «خفه گی» و «ماجرای نیمروز» رسید. «ماجرای نیمروز» صاحب تندیس بهترین چهره پردازی و بهترین طراحی صحنه و لباس و همچنین دیپلم افتخار تدوین شد و «خفه گی» اثر فریدون جیرانی تندیس بهترین فیلم برداری و بهترین تدوین و همچنین دیپلم افتخار بهترین چهره پردازی را گرفت.

 

منتقدان با اهدای سه جایزه اصلی جشن به «رگ خواب»، نشان دادند که بیش از همه این فیلم را پسندیده اند. فیلم حمید نعمت ا... که دو جایزه برای بازیگری گرفته بود، تندیس بهترین فیلم نامه، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را هم گرفت تا جوایز یازدهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران را درو کرده باشد.

 

در این جشن همچنین با برگزاری مراسم بزرگداشت، از جمال امید منتقد، فرید مصطفوی فیلم نامه نویس، گوهر خیراندیش و جمشید هاشم پور بازیگران سینمای ایران هم تقدیر شد. در ابتدای مراسم هم نماهنگی درباره زنده یاد علی معلم تهیه کننده فقید سینمای ایران پخش و به او ادای احترام شد.