تمرکز بر اصلاح قانون خانواده کلید طلایی حل پدیده کودکان کار و خیابانی

گروه اجتماعی: صرفا ارائه ی توجیهات اقتصادی برای ظهور پدیده ی کودکان کار و کودکان خیابانی از اصل غلط است و وجود و گسترش پدیده ی کودکان کار و خیابانی باعث گسترش دیگر ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی خواهد شد.

به گزارش بولتن نیوز، کلید طلایی در راه حل پدیده ی کودکان کار و خیابانی تمرکز ویژه بر خانواده به عنوان بنیادی ترین گروه اجتماعی در جامعه ی ایران اسلامی است ولاغیر و این ممکن نمی شود مگر با بازنگری در قوانینی که اجازه سست شدن کانون خانواده را به سادگی در اختیار افراد سودجو و وکلایی که از این محل نان می خورند را می دهد.

از سوی دیگر برخی آمارهای منتشر شده و گزارشها که توسط موج در سال گذشته منتشر شد نشان می دهد که بیش از 10 هزار زن روسپی فقط در تهران وجود دارد که 35 درصد آنها متاهل هستند. اصولا به همین نسبت باید مردان مشابه نیز وجود داشته باشند که متاهل هستند اما شغلشان قوادی است. همین امر باعث می شود کودکان این قشر با تحدیدهای بزرگ روحی و روانی و خطر فرار از خانه و روسپی گری مواجه شوند.

بر این اساس به نظر می رسد دادگاه های خانواده باید قوانین حمایتی بیشتری را برای پدران و کودکان و مادرانی مد نظر قرار دهند تا حتی در صورت مشکوک به فساد نیز امکان کاهش تماس بین فرد فاسد با فرزند در صورت جدایی و طلاق صورت گیرد. در مواردی هم که خانواده های این‌چنینی به زندگی مشترک خود ادامه می دهند دولت باید با فراهم کردن شرایط لازم تماس فرزندان با مرد و زن فاسد را فراهم کند.

کودکان خیابانی

کودک خیابانی بر اساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک، به افرادی اطلاق می‌شود که زیر ۱۸ سال می‌باشند، در خیابان زندگی و کار می‌کنند. خانواده ندارند و یا امکان دسترسی به خانواده برخی از آنها وجود ندارد و بازگشت آنها نیز به خانواده امکان دارد و خانواده نیز منتظر بازگشت آنها است و همینطور کودکانی که خانواده منتظر آنان نمی‌باشد.

عواملی مانند ناکامی خانوادگی، جنگ، فقر، حوادث و سوانح طبیعی یا انسانی، سوء استفاده توسط بزرگسالان، مهاجرت و خشونت از مهمترین عوامل کشانده شدن کودکان به خیابان‌ها هستند.

تحقیقی تحت عنوان بررسی عوامل مؤثر در بروز پدیده کودکان خیابانی شهر مشهد انجام گرفت. نتایج تحقیق مبین آن است که ۶۶ درصد از کودکان خیابانی مورد بررسی با خانواده‌های خود در ارتباط اند و برای کسب و کار و درآمد، امرار معاش از منزل بیرون آمده و سر به خیابان می‌گذارند. تعداد ۳۰ درصد از آنها سابقه محکومیت دارند. ۴۱ درصد از آنها بی سواد یا سطح تحصیلات پایین داشته و ۸۵ درصد شان ملیت ایرانی داشته‌اند. ۵۶ درصد آنای به علت ناسازگاری با والدین مخصوصاً بد رفتاری پدر اقدام به ترک خانه کرده‌اند. در مورد انحراف جنسی، ۴۴ درصد آنها دارای اختلالات جنسی و ۲۲ درصد آنها مورد اغفال گزارش کرده‌اند. ۸۰ درصد کودکان کم سن و سال هستند که کمتر از ۱۰۰ تومان در روز درآمد دارند.

کودکان کار

کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربهٔ دوران کودکی بی‌بهره می‌سازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می‌کند. کار کودک نزد بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیتی استثماری تلقی می‌شود.

کار کودکان بسیار معمول است و می‌تواند شامل کار در کارخانه، معدن، روسپی‌گری، کشاورزی، کمک در کسب و کار والدین، داشتن کسب و کار شخصی (مانند فروش غذا) یا کارهای نامتعارف باشد. ناپذیرفتنی‌ترین شکل‌های کار کودکان استفاده نظامی از کودکان و تن‌فروشی کودکان است. موارد کم‌تر جنجالی و معمولاً قانونی (با بعضی محدودیت‌ها) شامل کار کشاورزی در ایام تعطیلی مدرسه (کار فصلی)، کسب و کار خارج از ساعات مدرسه و همچنین بازیگری یا آوازخوانی کودکان می‌باشد.

کار کودک در درجات مختلف در طول تاریخ وجود داشت اما با آغاز سوادآموزی همگانی و تغییراتی که در شرایط کار طی صنعتی شدن به وجود آمد و ظهور مفاهیم حقوق کارگر و حقوق کودکان مورد نقد و بحث عمومی قرار گرفت. کار کودکان همچنان در جاهایی که سن ترک مدرسه پایین است شیوع دارد.

بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی می‌شوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون نفر از آنها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام‌وقت هستند. ۶۱ درصد این کودکان در آسیا، ۳۲ درصد در آفریقا و ۷ درصد در آمریکای لاتین زندگی می‌کنند. قاچاق انسان از راه‌های عمده وارد کردن این کودکان به بازار است. به جز کارگری برده‌وار، روسپی‌گری و فروش اعضای بدن کودکان، از دیگر سرنوشت‌های کودکان قاچاق است

کودکان کار در شرایط بسیار نامطلوب از نظر تغذیه، بهداشت و انجام کارهای خطرناک و حاد به سر می‌برند. این کودکان می‌توانند به راحتی بازیچه دست بزهکاران حرفه‌ای اعم از سارقین یا باندهای توزیع مواد مخدر، عوامل ایجاد خانه‌های فسادو... قرار گیرند؛ و همچنین عدم بهره‌گیری از آموزش و تحصیل علم و فن، قدرت رقابت با سایر کودکان در ایجاد یک زندگی سالم را هر جه بیشتر از این کودکان سلب می‌کند.

بطورکلی کودکان کار به دلیل داشتن وضعیت عاطفی نا مناسب و شرایط خاص زندگی، دارای روحیه ای حساس و از نظر عاطفی، آسیب پذیرتر از کودکان هم سن و سال خود هستند؛ بنابراین بی توجهی و نادیده گرفتن این کودکان باعث نهادینه شدن خشمی پنهان در ناخودآگاه آنها شده، در بزرگسالی باعث بروز بسیاری از ناهنجاری ها در جامعه می شود.

به گزارش بولتن نیوز، ایران از سال ۱۳۷۳ به پیمان‌نامه حقوق کودک پیوسته است؛ اما تعدادی از قوانین ایران هنوز با پیمان‌نامه حقوق کودک مغایرت دارند. دفتر یونیسف در تهران فعال است و در ۱۲ شهرستان در استان‌های هرمزگان، سیستان وبلوچستان و آذربایجان غربی نیز دفتر دارد.

سازمان‌های حقوق کودکان مانند جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، انجمن حمایت از کودکان کار و انجمن حمایت از حقوق کودکان در ایران وجود دارد.