رمانی بومی در برابر آثار آپارتمانی

به گزارش بولتن نیوز، رمان «ظلمت سفید» اثر سجاد خالقی که در مدت کوتاهی به چاپ یوم رسیده، رمانی است که در دو زمان موازی پیش می‌رود و خواننده روایتی از دو نسل متفاوت از یک خاندان را در دو عصر متفاوت می‌بیند. یکی در عصر قاجار و تلاش برای رسیدن به مشروطه و دیگری در عصر پهلوی، که بخش مربوط به عصر پهلوی در کوهستان‌های برف‌گیر کهگیلویه و بویراحمد می‌گذرد و ارتباط مستقیمی با تاریخ مبارزه پیدا نمی‌کند.

نویسنده سرمای سخت و طاقت‌فرسای کوهستان را به روزهای سخت پهلوی گره زده و عبور از آن را نماد و نشانه‌ای قرار داده تا در صورت ایستادگی در برابر آن نشان دهد که پس از سختی حتما آسانی است.

نویسنده در «ظلمت سفید» به هیچ روی از حوادث و اتفاقات تاریخی سخن نگفته و تنها بخش‌هایی از تاریخ که به رمانش کمک کرده را در متن اثرش قرار داده و از این روی این رمان به هیچ وجه یک گزارش تاریخی نیست بلکه مشاهدات یک نوجوان از روزهای مشروطه‌خواهی در تهران است. از آنجا که یک نوجوان در رمان مشغول روایت است باورپذیری روایت دو چندان می‌شود زیرا راوی نوجوان به دور از حب و بغض‌های سیاسی است و آنچه می‌بیند را روایت می‌کند.

یکی از ویژگی‌های این بخش آنجا نمود پیدا می‌کند که نویسنده به ماجرای مخالفت شیخ فضل‌الله نوری با مشروطه اشاره می‌کند و به ظرافت پاسخ شبهه‌های موجود در ارتباط با این مخالفت را به خواننده ارائه می‌کند و از این حیث باید خالقی را تحسین کرد که توانسته با استفاده از تکنیک غیرمستقیم‌گویی برخی شبهه‌های تاریخی را نیز توضیح دهد.

خالقی در این رمان هیچگاه از اتفاقات تاریخی سخن نگفته و تنها حس یک واقعه تاریخی را به خواننده منتقل می‌کند. آنجا که «مجلس» به فرماندهی لیاخوف به توپ بسته شد و شلیکی که به سمت مبارزین شد حس به توپ بستن مجلس در خواننده القا می‌شود و زمانی که دهان شخصیت اصلی طعم خاک و باروت می‌گیرد خواننده نیز همین حس تلخی را دریافت می‌کند.

توصیف‌های خالقی از طبیعت و کوهستان در بخشی که مربوط به عصر پهلوی است به قدری مسحور کننده است که خواننده خود را در میان یخچال‌ها و قلل برف‌گیر منطقه می‌بیند و با سرما دست و پنجه نرم می‌کند. او خود را در کنار «تاراز» و «مهرداد» دو شخصیت گیر افتاده در برف می‌بیند و با آنها با گرگ‌ها و سرمای طاقت‌فرسا مبارزه می‌کند.

یکی دیگر از ویژگی‌های رمان «ظلمت سفید» لهجه و گویش محلی است که نویسنده به خوبی آن را از کار در آورده و همین سبب می‌‌شود خواننده بیشتر به رمان و بوم مورد نظر نویسنده نزدیک شود. لهجه‌دار بودن و طبیعت‌محور بودن رمان را باید ویژگی رمان خالقی بر شمرد که در برابر رمان‌های آپارتمانی و شهری قرارش می‌دهد و نویسنده کوشیده به عناصر بومی مانند «چوقا»، «گیوه»، «برنو»، «شیر سنگی» و ... شخصیت ببخشد و آنها را وارد ادبیات داستانی کند تا خواننده غیر بومی هم با این عناصر آشنا شود.

«ظلمت سفید» را باید رمانی خوشخوان و روان قلمداد کرد که خواننده متوجه پیشرفت آن نمی‌شود و سرعت حوادث و اتفاقات او را با خود همراه می‌کند. همچنین این رمان مملو از دیالوگ است و همین در خوشخوان شدن رمان تاثیر بسزایی دارد.

رمان «ظلمت سفید» اثر سجاد خالقی در 296 صفحه از سوی انتشارات کتابستان معرفت روانه بازار کتاب شده است. همچنین این رمان برگزیده بخش رمان نوجوان جشنواره داستان انقلاب نیز بوده است.