تئاتر، هنری برای رهایی از ناهنجاری ها

به گزارش بولتن نیوز، روز جهانی تئاتر از سال 1961 به ابتکار موسسه بین المللی تئاتر (واقع در پاریس) بنیان گذاشته شد.

موسسه بین المللی تئاتر بزرگترین موسسه مرتبط با هنرهای نمایشی است که در سال 1948 توسط کارشناسان تئاتر و رقص در سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد موسوم به یونسکو بنیان نهاده شد. 

این موسسه اهداف یونسکو را در مورد درک مشترک و صلح دنبال و از بروز و ظهور فرهنگ ها فارغ از سن، جنسیت، قومیت یا آیین حمایت می کند. همچنین برای رسیدن به اهداف یادشده در سطح بین المللی و ملی در حوزه های آموزش هنر، تبادل ها و همکاری های بین المللی و آموزش به جوانان گام برمی دارد. 

موسسه بین المللی تئاتر، شبکه ای از مراکز مختلف در سراسر جهان و شامل 92 مرکز و هر مرکزی شامل افراد متخصص فعال در زمینه تئاتر در آن کشور و نمایندگانی از دیگر شاخه های هنرهای نمایشی است. فعالیت های این موسسه در سطوح ملی و بین المللی انجام می شود. 

روز تئاتر همه ساله 27 مارس (هفتم فروردین) در مراکز این موسسه و با حضور تئاتر دوستان در سراسر جهان جشن گرفته می شود.

رویدادهای بین المللی و ملی زیادی برای بزرگداشت آن ترتیب داده شده و یکی از مهمترین این رویدادها پیام بین المللی روز جهانی تئاتر است که به دعوت موسسه بین المللی تئاتر توسط یک چهره شناخته شده این حوزه نوشته می شود و وی معمولا نظر خود را در مورد تئاتر و فرهنگ صلح در پیام خود منعکس می کند.

اولین پیام روز جهانی تئاتر را ژان کوکتو (1889 تا 1963)، شاعر، طراح و کارگردان فرانسوی در سال 1962 نوشت. 

ادوارد آلبی، آگوستو بوال، جین کوکتو، آرتور میلر و پابلو نرودا از شعرا، نویسندگان و بازیگران مطرح تئاتر، دیگر افرادی هستند که تاکنون پیام روز جهانی تئاتر را نوشته اند.

پیام پنجاه و پنجمین روز جهانی تئاتر را ایزابل هوپر هنرمند فرانسوی عرصه نمایش نوشته است، وی که تاکنون سه جایزه بهترین بازیگر زن از جوایز لومیر فرانسه را دریافت کرده همچنین دوبار در جشنواره بین المللی فیلم کن (برای فیلم های «ویولت نوزی یر» 1978و «معلم پیانو» 2001) و دو بار در جشنواره بین المللی فیلم ونیز (برای فیلم های «داستان زنان» 1988 و «فیلم تشریفات» 1995) جایزه بهترین بازیگر زن را کسب کرده است.

وی در بخشی از پیام خود آورده است: در واقع، تئاتر حیاتی پر رونق دارد که از زمان و مکان تبعیت نمی­‌کند؛ مؤثرترین قطعات تئاتری از دستاوردهای قرن های پیشین تغذیه می‌شوند و حتی کلاسیک­‌ترین کارها نیز با اجرای مجدد، مدرن و زنده می­‌شوند. تئاتر همواره از خاکستر خود دوباره متولد می­‌شود، تنها کنوانسیونهای پیشین را در قالب های جدید می‌ریزد: اینگونه است که تئاتر زنده می‌ماند. پس بدیهی است که روز جهانی تئاتر، روزی عادی مانند سایر روزها نیست.

همچنین طی روال چند سال اخیر، یکی از هنرمندان کشور پیامی را به مناسبت این روز می نویسد و علی نصیریان پیام روز جهانی تئاتر در سال 1396 را نوشت.

امیر دژاکام کارگردان، نویسنده، بازیگر و مدرس تئاتر روز دوشنبه و به مناسبت فرارسیدن هفتم فروردین ماه روز جهانی تئاتر که در تقویم رسمی کشور نیز به عنوان روز ملی هنرهای نمایشی ثبت شده، در مورد تاثیر هنر تئاتر در فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه به خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: اگر هر کدام از پدیده های اجتماعی کارکرد خود را درست انجام دهند به تناسب می رسیم؛ مشکل از جایی است که تناسب ها را بهم می زنیم. 

وی افزود: هنر تئاتر پدیده ای است که صداهای مختلف سوژه های انسانی را به گوش ما می رساند در نمایش صدای یک قاتل، یک جاسوس، دزد و بزهکار و معتاد همچنین انسان متقی را می شنویم.

کارگردان نمایش «باران» تاکید کرد: وجود هنر تئاتر ضرورت دارد؛ زیرا دلایل اتفاق افتادن ناهنجاری ها را به گوش مخاطبان به ویژه تصمیم گیرندگان می رساند. هنرمند این عرصه حکم کننده نیست اما باید صداهای مختلف را به گوش مسوولان برساند.

وی یادآور شد: به همین دلیل هنر تئاتر به دست آوردن تجربه هنجار و ناهنجار جدیدی از زندگی است، بدون اینکه روزی از عمرتان کم شده باشد. 

دژاکام تصریح کرد: اگر هنر تئاتر در جامعه ای کارکرد خود را داشته باشد در هنگام قانونگذاری و رسیدگی به موضوعات مختلف می توان ناهنجاری ها را کاهش داد. 

بازیگر نمایش «منصور حلاج» ادامه داد: بزرگترین نفع اقتصادی هنر تئاتر پایین آوردن ناهنجاری هاست؛ تئاتر کاسبی نیست هر چند کاسبی شریف است. اگر همه عناصر جامعه کنار هم به درستی عمل کنند، نابهنجاری ها را در رشد متوسطی تبدیل به هنجار می کنند. 

وی در این زمینه که برای سرپاماندن تئاتر چه باید کرد، گفت: اگر تئاتر جایی برای فقط پول درآوردن شود و آثاری روی صحنه برود که صرفا کمدی باشد، تئاتر قطعا ضربه می خورد.

کارگردان نمایش «ننه دلاور و فرزندانش» ادامه داد: بعضی نمایش ها امروزه فقط برای خنده مخاطب است که پشت آن معنی هم نیست و در این زمینه آیتم های تلویزیونی خیلی پیشرفته تر از تئاترهای امروزی هستند. 

نویسنده نمایش «غزل کفر» با تاکید بر اهمیت معنی، اندیشه و تصویر در نمایش های کمدی گفت: نمایش کمدی باید نابهنجاری ها را به استهزا بکشاند. تئاتر باید به جایگاه زیبایی شناختی خود بازگردد و مشکلات اقتصادی کنونی برای سالن های نمایش نباید این ریل را از مسیر خود خارج کند. دولت باید به نمایش ها کمک کند اما این کمک نباید برای بعضی کارگردان ها و نمایش هایی باشد که مورد پسند مدیران قرار می گیرد، باید برای اجرای نمایش های خوب کمک کرد و نمایش خوب بطور قطع از میان نمایش های پرفروش است. 

به گزارش ایرنا معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امسال نیز برنامه های متنوعی را برای برگزاری روز جهانی تئاتر تدارک دیده که از روز گذشته (یکشنبه) در تئاتر شهر آغاز شد و امروز(دوشنبه) با افتتاح موزه عروسکی بهروز غریب پور ادامه می یابد.