چهارشنبه آخر این ماه (صفر) که چهارشنبه سوری و سرخی نیز می گویند، در نزد جمهور شیعه شوم است، و در شب چهارشنبه آخر که ظرفهای سفالین پر از آب از بامها می اندازند در اکثر خانه ها، و در بعضی بلادها...
گروه اجتماعی: رسول جعفریان پژوهشگر و استاد تاریخ، در یادداشت پیش رو که پیرامون چهارشنبه سوری و آداب این شب نگاشته شده، معتقد است می گویند چون در این شب و آن روز بلای بسیار نازل می شود، انداختن ظرف پر آب و شکسته شدن آن و آتش افروختن رفع بلا می کند، این طریقه مجوس است و عبده نار، اصلی ندارد.
در یک متن مذهبی از دوره صفوی که در باره برخی از آداب و رسوم روزهای هفته و سال بحث می کند، مطالبی در باره چهارشنبه سوری آمده است که چون برای خودم جالب بود، گفتم شاید برای شما هم جالب باشد.
چهارشنبه آخر این ماه (صفر) که چهارشنبه سوری و سرخی نیز می گویند، در نزد جمهور شیعه شوم است، و در شب چهارشنبه آخر که ظرفهای سفالین پر از آب از بامها می اندازند در اکثر خانه ها، و در بعضی بلادها، در این شب، آتش در بامها می افروزند و می گویند چون در این شب و آن روز بلای بسیار نازل می شود، انداختن ظرف پر آب و شکسته شدن آن و آتش افروختن رفع بلا می کند، این طریقه مجوس است و عبده نار، اصلی ندارد. و از این عجب تر بعضی از سفها و بی عقلان و امّیان در این روز که چهارشنبه باشد، بنای سرتراشی می گذارند، و دعاهای چند می خوانند، و تا یک سال چهارشنبه به چهارشنبه سر می تراشند، و اقبال خود را از این سر تراشیدن استنباط می کنند، و به خود مؤثر می گردانند، نکبت و دولت و آمدن و نیامدن احوال خود را در عرض سال، این نیز پوچ است، و اصلی ندارد، و از طیره و فال نیک و بد است و در طریقه اهل بیت نیست ... و احمق تر آن جماعتی اند که می روند و به حوضی پر آب می نشینند و تا لب زیرین خود متصل به آب است، و نفَس نگاه می دارند و دعا و طلسم چند می نویسند. این نیز اصلی ندارد.
---
بنا بر گمانی قریب به یقین چهار شنبه سوری سنتی است من در آوردی از ایران باستان که احتمالا در پیروان دین الهی زردشت پس از او بمانند سایر سنتهای ابتکای بشر رواج یافته و شاید نتوان در آموزه های اصیل و تحریف نشده ی این دین برای این سنت دیرینه پایگاهی یافت.
دیانتهای توحیدی اصیل الهی هر رفتاری را که با تکیه بشر به آثار تخیلی اشیاء پایه ریزی می شود کلا نفی می کنند و بعلت ناتوانی بشر از دست رسی به حقایق اشیاء خیال محض می دانند و همه ی آثار طبیعی و فرا طبیعی قابل اثبات جهان هستی را منحصر به مشیت عالمانه و حکیمانه ی خداوند که آفریننده ی جهان هستی است می دانند.
بنا به تصریح قرآن کریم عادت بشر از بدو وجود او روی این کره خاکی تا کنون این بوده که پس از فوت هر پیامبری من در آوردیهای ساخته و پرداخته تخیلات ذهن خود و نیاکان خود را به دین بیافزاید و از این طریق به این من در آوردیها قدسیت بخشد و دین را با انبوه این من در آوردیها فربه و غیر قابل درک و اثبات ناپذیر سازد.( آیه 144 سوره ی آل عمران).
محض خرد گریزی است که بشر با بی تفاوتی به سنتهای اصیل دین خداوند برای اجرای سنتهای تخیلی که فاقد پایگاه عقلی استوار هستند از خود اصرار و تعصب و پایبندی نشان دهد و از این راه جوامع خود را به التهاب و آشوب و فتنه و زیان دچار سازد.
بعید نیست چهار شنبه ی آخر صفر نیز بعنوان چشم هم چشمی توسط برخی از مسلمانان با پیروی و تقلید از چهار شنبه سوری ایرانیان ابتکار شده باشد.
---
بنا بر گمانی قریب به یقین چهار شنبه سوری سنتی است من در آوردی از ایران باستان که احتمالا در پیروان دین الهی زردشت پس از او بمانند سایر سنتهای ابتکای بشر رواج یافته و شاید نتوان در آموزه های اصیل و تحریف نشده ی این دین برای این سنت دیرینه پایگاهی یافت.
دیانتهای توحیدی اصیل الهی هر رفتاری را که با تکیه بشر به آثار تخیلی اشیاء پایه ریزی می شود کلا نفی می کنند و بعلت ناتوانی بشر از دست رسی به حقایق اشیاء خیال محض می دانند و همه ی آثار طبیعی و فرا طبیعی قابل اثبات جهان هستی را منحصر به مشیت عالمانه و حکیمانه ی خداوند که آفریننده ی جهان هستی است می دانند.
بنا به تصریح قرآن کریم عادت بشر از بدو وجود او روی این کره خاکی تا کنون این بوده که پس از فوت هر پیامبری من در آوردیهای ساخته و پرداخته تخیلات ذهن خود و نیاکان خود را به دین بیافزاید و از این طریق به این من در آوردیها قدسیت بخشد و دین را با انبوه این من در آوردیها فربه و غیر قابل درک و اثبات ناپذیر سازد.( آیه 144 سوره ی آل عمران).
محض خرد گریزی است که بشر با بی تفاوتی به سنتهای اصیل دین خداوند برای اجرای سنتهای تخیلی که فاقد پایگاه عقلی استوار هستند از خود اصرار و تعصب و پایبندی نشان دهد و از این راه جوامع خود را به التهاب و آشوب و فتنه و زیان دچار سازد.
بعید نیست چهار شنبه ی آخر صفر نیز بعنوان چشم هم چشمی توسط برخی از مسلمانان با پیروی و تقلید از چهار شنبه سوری ایرانیان ابتکار شده باشد.
باغهای وسیع و زیبا در فصل پاییز وزمستان پر از برگهای خزان میشد مردم در یک روز معین (چهارشنبه آخر سال) به صورت هماهنگ همه برگهای خشک را از جوی ها و پای درختان جمع کرده تا راه آب باز شده وباغ و مزرعه آماده کار وآبیاری شود بنا بر این برای اینکه برگهای خشک جمع شده مزاحم کار نباشد و فضا اشغال نکند آتش میزدند.