احتمال سفر وزیر عالی‌رتبه مصر به ایران؛ دلایل و پیامدها

گروه بین الملل: محافل دیپلماتیک مصر در حال بررسی مقدمات سفر یک وزیر عالی‌رتبه به تهران هستند. این تلاش‌ها در حالی درجریان است که پیشتر امارات در راهبرد جلوگیری از عمیق‌تر شدن شکاف در روابط ریاض-قاهره، مانع سفر «طارق الملا» وزیر نفت مصر به ایران شده بود. اما در مورد سفر اخیر، تا کنون محافل تصمیم‌گیرنده قاهره درباره اینکه کدام وزیر به تهران سفر کند، به توافق نرسیده‌اند اما برخی‌ها معتقدند که یکی از وزرای گروه اقتصادی، خواه وزیر سرمایه‌گذاری یا کار یا نفت به تهران سفر کند و برخی‌ها نیز در حال اعمال فشار برای سفر «سامح شکری» وزیر خارجه مصر هستند تا اهداف قاهره مبنی بر پاسخ به مواضع کشورهای حوزه خلیج‌فارس که باعث خشم مصر شده، محقق شود.
موانع و محرک‌های بهبود روابط

به گزارش بولتن نیوز، بهبود روابط ایران و مصر با موانع داخلی و خارجی فراوانی مواجه است. پرونده‌های تاریخی فی‌مابین به‌عنوان عوامل و موانع درونی و نقش و کارشکنی آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی به‌عنوان موانع و متغیرهای بیرونی مطرح هستند. با این وجود معادلات و موضوعات مشترکی نیز بین دو کشور وجود دارد. پرونده نفت، مبارزه با تروریسم، بحران سوریه و منطقه‌ی عاری از سلاح‌های هسته‌ای از جمله‌ی موضوعات مشترک هستند. دو کشور درباره مورد اخیر بارها در سازمان انرژی اتمی و سازمان ملل علیه رژیم صهیونیستی مواضع مشترک اتخاذ کرده‌ و خواستار نابودی سلاح‌های هسته‌ای این رژیم شده‌اند

ارزیابی و تحلیل

1. اختلاف مصر و عربستان و تمایل مصر برای ایفای نقشی مستقل در منطقه، می‌تواند نظام «دو قطبی» شکل گرفته در منطقه را به «سه قطبی» تبدیل کند و این در مجموع برای ثبات و امنیت منطقه مطلوب است. چراکه بر اساس نظریه «موازنه قوا» در روابط بین‌الملل سیستم سه قطبی با ثبات‌تر و کم تنش‌تر از نظام دو قطبی است. در نظام دو قطبی به دلیل متصلب شدن سیستم و نیز به دلیل اجتناب‌ناپذیر شدن «بازی با حاصل جمع جبری صفر» تنش و نزاع افزایش می‌یابد. از طرفی مصر نیز با توجه به مولفه‌های تاریخی، نظامی و جمعیتی می‌تواند ایفاگر نقش قطب سوم در منطقه باشد
2. نقش مستقل قاهره از ریاض در غرب آسیا و بهبود روابط این کشور با ایران، می‌تواند با توجه به جایگاهی که مصر دارد، صف‌بندی نبرد دیپلماتیک عربستان علیه ایران را با مشکل مواجه کند. عربستان تلاش می‌کند با دو قطبی و دوگانه کردن منطقه و سپس مخیر کردن کشورها بین انتخاب ریاض و تهران، به ایران و محور مقاومت فشار وارد کند. اما خارج شدن مصر از این صف‌بندی معادله‌ی سعودی‌ها را به هم ریخته و به دیگر کشورها نیز جسارت ایفای نقشی مستقل می‌دهد
3. بهبود روابط ایران و مصر تلقی و اتهام محور ارتجاع علیه ایران در مورد ایفای نقشی مخرب در منطقه و تلاش برای ضربه زدن به کشورهای عربی را به محاق می‌برد. عربستان با تبلیغ این سیاست افکار عمومی جهان عرب را به سمتی هدایت کرده که ایران به دنبال ضربه زدن به جهان عرب و اهل سنت است اما گسترش و بهبود روابط ایران با کشورهای عربی این سیاست تفرقه‌افکنانه عربستان را خنثی می‌کند
4. این سفر می‌تواند به اقتصاد دو کشور کمک کرده و نیازهای اقتصادی دو کشور را بر طرف کند. بحث نفت، بحث توریسم، کالاها و تولیدات اقتصادی و صنعتی بستر قابل توجهی برای مذاکره و رایزنی هستند. از قضا بر اساس اصل «تسری» در نظریه «کارکردگرایی»، همکاری و همگرایی اقتصادی می‌تواند محرک مناسبی برای تسری همکاری و رابطه به حوزه سیاسی باشد

منبع: کانال تلگرام اندیشکده راهبردی تبیین