حسرتی که بردل چغندرکاران آذربایجان غربی ماند

به گزارش بولتن نیوز، امسال نیز کشاورزان چغندرکار استان آذربایجان غربی موفق به دریافت به موقع قیمت محصول خود نشدند و این مشکل تنها شامل کشاورزان منطقه خاصی از استان نبوده و تمامی چغندرکاران این خطه از این موضوع گلایه مند هستند.

آذربایجان غربی استانی مرزی و فاقد کارخانه های تولیدی و صنعتی عظیم است و این امر بخش اعظمی از جمعیت استان شامل 235 هزار نفر بهره بردار را به سمت کشاورزی سوق داده است که تعداد کثیری از این جمعیت به کشت محصول چغندر قند مشغول هستند.

سالانه حدود 28 تا 31 هزار هکتار از مجموع 800 هزار هکتار سطح اراضی زیر کشت استان به کشت چغندر قند اختصاص می یابد. 

کاشت این محصول در نواحی مرکز و جنوب استان نهاینه شده و کشاورزان با آن الفت گرفته اند، به گونه ای که آذربایجان غربی رتبه نخست در تولید چغندر قند و شکر در کشور را دارد. 

با این حال در سالهای اخیر پرداخت نشدن به موقع بهای چغندر قند تولیدی کشاورزان، این قشر را با مشکل جدی مواجه کرده است. 

گفته می شود نداشتن بازار فروش محصولات کشاورزی و کمبود نقدینگی کارخانه ها از مشکلات فراروی کشاورزان چغندر کار استان است. 

هر چند که در این میان دولت با خرید تضمینی گامهای مثبتی در این زمینه برداشته و تعیین نرخ پایه خرید، در ماهیت خود سیاست و اقدامی ارزنده به شمار می آید، اما برخی بی برنامگی ها و نبود نظارت دقیق و کافی در این زمینه، مشکلات اساسی فراروی کشاورزان ایجاد کرده است که همت جهاد کشاورزی و مشارکت مردم محلی را برای رفع آن می طلبد. 

در سیاست و اقدامات خرید تضمینی، وجوه خرید محصولات باید به صورت نقدی و به موقع پرداخت شود، اما بسیاری از کشاورزان، پس از فروش محصولات خود به ویژه چغندر قند و گندم با مشکلات عدیده ای در دریافت مطالبات خود رو به رو می شوند. 

این مشکل امسال نیز تا کنون که فصل برداشت چغندر قند فرا رسیده، تداوم دارد. 

رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: علت این تاخیر در پرداخت کمبود نقدینگی است و ما شرمنده کشاورزان در این زمینه هستیم و عذرخواهی می کنیم. 

اسمعیل کریم زاده بیان کرد: سال گذشته بهای کل چغندر خریداری شده در استان چهار هزار و 300 میلیارد ریال بوده ولی کارخانه های قند آذربایجان غربی، 60 میلیارد ریال از دی ماه سال قبل به چغندرکاران استان بدهکارند. 

وی بیان کرد: امسال سطح زیر کشت ابلاغی 27 هزار هکتار چغندر قند بوده که کشت شده و فصل برداشت نیز فرا رسیده است. 

کریم زاده افزود: با وجود توصیه های مسئولان استان مبنی بر کاهش سطح زیر کشت، کشاورزان آزاد کار این قانون نانوشته را زیر پا گذاشته اند. 

کریم زاده اظهار کرد: امسال ممنوعیت انعقاد قرارداد خرید چغندر قند کارخانجات قند خارج از استان از کشاورزان داخل استان و کاهش سطح تولید چغندرقند برقرار شده و به پیشنهاد ستاد احیای دریاچه ارومیه طبق مصوبه هیات وزیران از میزان ٣٨ هزار هکتار سطح زیر کشت چغندرقند در سال ١٣٩١ به ٣١ هکتار(همراه با آزادکاری) رسیده ایم. 

وی بیان کرد: تدبیر ما برای رفع این مشکل ارائه الگوی کشت مناسب با شرایط آب و هوایی و وضعیت استان است. 

محمدرئوف سپهرالدین مدیر خانه کشاورز آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: کارخانه ها محور تعیین کننده در نحوه کار کشاورزان در آذربایجان غربی هستند. 

وی اظهار کرد: تعاون روستایی باید کمک کند تا کارخانه ها محور نباشند و کشاورزان در یک نظام اجباری، برده کارخانه ها نباشند و اختیار خود را به دست کارخانه ها نسپارند. 

مدیر خانه کشاورز آذربایجان غربی بیان کرد: اگر دولت از کشاورزان حمایت و دفاع نکند و اهرم فشاری بر روی کارخانه ها نباشد، کشاورزان باید فشار را تحمل کنند. 

وی اظهار کرد: چغندر قند بیشترین میزان درآمد را برای کشاورزان و استان آذربایجان غربی با توجه به رکود موجود در بازار استان دارد و به علت اجبار در خرید تضمینی، فرد مجبور است تا محصول خود را تنها به کارخانه ها تحویل دهد. 

سپهرالدین اضافه کرد: انگور، سیب و چغندر و میوه های هسته دار عمده محصولات استان هستند که کشاورزان می توانند در ازای کشت آنها اندک سودی داشته باشند که متاسفانه به دلایل مختلف از جمله رکود بازار داخلی و خارجی و نیز عدم حمایت بهینه دولت با مشکل مواجه هستند. 

وی اظهار کرد: نبود تشکل منسجمی برای کشاورزان در بخش تولید چغندر قند، برخلاف کارخانه دارها که یک دست و دارای تشکلهای صنفی هستند، به اجبار کشاورزان را به سمت کارخانه ها و جستجوی واسطه ای حتی برای خرید محصولشان توسط کارخانه ها هدایت کرده است. 

وی اضافه کرد: کشاورزان نیز به دلیل اینکه با کارخانه ها قرارداد بسته اند، مجبورند تا محصول خود را به کارخانه ها تحویل دهند.

سپهرالدین افزود: سال گذشته خروج چغندر قند در فصل خرید از استان ممنوع اعلام شد و امسال نیز این روال تداوم داشته و به علت ممنوع اعلام شدن خروج محصول از استان، کشاورزان حتی به دنبال واسطه برای تحویل به موقع محصول خود هستند. 

وی بیان کرد: پارسال که خروج چغندر از استان ممنوع شد، با اعتراض شدید و متضرر شدن کشاورزان مواجه شدیم که در نهایت با موافقت دولت اجازه داده شد که در فاصله ای بسیار کوتاه 300 هزار تن چغندر قند از استان خارج شده و به کارخانه های استانهای اصفهان، قزوین و خراسان شمالی و نیز شهرستان پارس آباد مغان ارسال شود. 

سپهرالدین گفت: امسال دوباره ستاد احیای دریاچه ارومیه در 13 شهریورماه جلسه ای تشکیل داد که در این جلسه دکتر کلانتری دوباره بر جلوگیری از خروج محصول از استان تاکید کرد ولی این بار کارخانه های قند استان موظف شدند تا محصول مازاد استان را نیز خریداری کنند تا چغندرکاران متضرر نشوند و این میزان محصول به وسیله کارخانه ها به استانهای دیگر منتقل شود. 

وی بیان کرد: هزینه حمل چغندر قند ارسالی به سایر استانها را نیز ستاد احیا متقبل شده است.

قنبر رضایی چغندر کار ارومیه ای نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: ما برای کشت چغندر با فردی خارج از استان قرار داد داشتیم، چون آنها پول محصول را زودتر و نقد پرداخت می کنند. 

وی افزود: در عقد قرارداد و همکاری با کارخانه های داخل استان، کارخانه داران به بهانه کمبود نقدینگی از پرداخت قیمت خرید تضمینی خودداری می کنند و جهاد کشاورزی هم مدعی است که کارخانه ها طمع زیادی دارند و کمبود نقدینگی بهانه ای بیش نیست. 

این کشاورز افزود: دولت، قبل از تصویب و اجرای سیاست های خود در عرصه کشاورزی به شرایط و زیرساختهای منطقه هم توجه کند و بدون معیشت جایگزین برای ما برنامه ریزی های یک شبه را به اجرا نگذارد. 

غلامعلی قنبری رئیس کارخانه قند نقده نیز در این باره گفت: علت بروز مشکل در پرداخت بهای خرید تضمینی محصول چغندر قند استان، نامتعارف بودن قیمت چغندر و شکر در بازار است. 

وی اظهار کرد: هر سال قیمت خرید تضمینی چغندر قند افزایش می یابد در حالی که قیمت شکر ثابت است. 

قنبری اضافه کرد: افزایش قیمت تضمینی خرید هر ساله بدون افزایش قیمت شکر موجب فلج شدن کارخانه ها، تشویق کشاورزان به کاشت چغندر قند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و تضعیف خاک و مواجه شدن مزارع با بیماریها و آفت های مختلف می شود. 

وی گفت: کارخانه های قند اگر بازار مطلوبی برای فروش نداشته باشند و نیز یارانه شان به موقع پرداخت نشود، نمی توانند طلب کشاورزان را پرداخت کنند. 

قنبری گفت: متاسفانه امسال هم دولت به جای یارانه نقدی، اقدام به تحویل شکر خام به کارخانه ها کرده است و مشکل را نباید تنها به گردن کارخانه های قند انداخت. 

انتظار می رود امسال با کوتاه شدن دست دلالها از بازار چغندر قند استان آذربایجان غربی و افزایش قیمت شکر، بهای چغندر تحویلی به کارخانه های داخل استان به موقع پرداخت شود.

به گزارش ایرنا ، هم اکنون پنج کارخانه قند در استان آذربایجان غربی فعال است که یک میلیون و 700 هزار تن محصول چغندر قند معادل 36 درصد تولید این محصول در کشور را فرآوری می کنند.

آذربایجان غربی سالانه 240 هزار تن شکر معادل 36 درصد تولید کشور را استحصال می کند.