حضور در فضا مسائل زیادی برای بدن فضانوردان به دنبال دارد؛ مانند لاغر شدن عضلات و افزایش قد آنها در حدود ۵ سانتیمتر. اما دانشمندان اثرات جانبی ظریفتری را در این میان کشف کردند که فضا به طور کلی قدرت بینائی بسیارخوب فضانوردان را دچاراختلالات زیادی میکند
به گزارش بولتن نیوز، طبق گزارشات درحقیقت ۸۰ درصد از فضانوردانی که از ماموریتهای فضایی طولانی مدت بازگشتهاند، نشانههایی از یک بیماری مرموز در چشمان خود را بروز دادهاند که در نهایت موجب نزدیکبینی میشود. در حالیکه داشتن دید طبیعی ۲۰/۲۰ برای همه فضانوردان در زمانی که برای ماموریت فرستاده میشوند یک اصل اساسی است، اما نیاز است که بینایی آنها بدون هیچگونه عیب و نقصی باشد. این مورد میتواند مساله بزرگی برای ماموریتهای فضایی انسان در آینده به وجود آورد؛ چرا که بشر در حال اقدامات اولیه جهت سفر به مریخ در سال ۲۰۳۰ است.
چه چیزی باعث بروز مشکلات بینائی میشود؟
جان فیلیپس عضو هیئت مدیره ایستگاه فضایی بین المللی، در سال ۲۰۰۵ برای نخستین بار متوجه این وضعیت شد. در تمام مدت زمانی که او در مدار بود، بیناییاش دچار مشکل شد و زمانیکه از فضا به زمین بازگشت تحت معاینه قرار گرفت. پزشکان معتقد بودند که بینائی او در طی سفر شش ماهه از ۲۰/۲۰ به ۱۰۰/۲۰ تبدیل شده است. نه تنها این مورد بلکه آزمایشات نشان داد که حالت چشمان وی نیز تغییر کرده است. طبق گزارشات ناحیه پشت چشمانش وی پهنتر شده بود و شبکیهاش به سمت جلوحرکت کرده بود. حالت چین خوردگی در ناحیه مشیمیه داشته که شبیه علایم کشش بود. اعصاب بیناییاش نیز ملتهب شده بود.
ناسا در ابتدا براینباور بود که این ایراد به وجود آمده در چشمان فضانورد، ارتباطی با حضور در فضا ندارد، تا زمانی که آنها مدرکی یافتند که بر اساس آن بیشتر فضانوردان در فضا یا حتی هنگام بازگشت آنها روی زمین، دچار چنین مشکلات بینائی میشدند. در حال حاضر این مورد سندروم اختلال بینایی ناشی از فشار داخل جمجمه یا VIIP نامیده میشود. و منجر به این فرضیه شد که نبود نیروی جاذبه درفضا منجر به آسیب رسیدن به ساختار سر فضانوردان شده و موجبات بروز چنین اختلالاتی را در سیستم بینایی فضانورد فراهم میکند. برروی سطح زمین، نیروی جاذبه سبب میشود مایعات به سمت پایین کشیده شده و در پا جمع شود اما در فضا به سبب نبود نیروی جاذبه این اتفاق نمیافتد و در طول حضور یک ساله فضانورد آمریکایی با نام اسکات کلی نیز پژوهشگران چنین نتایجی را استخراج کردند. تمامی این مایعات اضافی در جمجمه میتواند باعث فشار به کره چشم شوند که در نتیجه آن، ناحیه پشت چشم پهنتر شده و شبیکه چشم به سمت جلورانده خواهد شد که در نتیجه بینایی فرد مختل میشود .
مشکل این است که در حالی که اسکن تایید میکند که ناحیه موردنظر چشم پهنتر شده است، تنها راه برای تایید فشار داخل جمجمه، استخراج مایع نخاعی یا ایجاد یک سوراخ در سر یک فرد است ، که هر دو گزینه در فضا ایده ال نمیباشد. اما ناسا اعلام کرده که در آیندهای نه چندان دور، راه حلی مناسب برای جلوگیری از بروز این اختلال را جایگزین روشهای غیرعملی امروزی کند.
خبر خوب این است که تیم پژوهشی ناسا در حال حاضر گزینههایی را برای کاهش فشار چشم بررسی کردهاند . اکنون فضانوردان به طور منظم ملزم به پوشیدن لباسی ب نام Russian Chibis هستند که یک جفت شلوار غول پیکر است که هوا را از اطراف پاهای پوشنده لباس میمکد تا نیروی جاذبه را شبیهسازی کند. این تحقیق در مراحل اولیه خود قرار دارد و اطلاعات بیشتری مورد نیاز است؛ اما جان چارلز دانشمند ارشد در پژوهش و برنامه بشر ناسا، به واشنگتن پست گفت که بازگرداندن جریان مایع به نظر میرسد که تاثیراتی بر روی چشم فضانورد داشته باشد. ناسا کماکان در حال بررسی و پژوهش جهت یافتن راههایی است که فضانوردان را در طی مدت زمان سفر در فضا سالم وقوی نگهدارد. ورزش منظم و مصرف سبزیجات از مواردی است که میتواند کمک به سزایی به بشر برای انجام سفرهای فضایی در آینده و همچنین زندگی در مریخ کند.