مفهوم جهتدار بودن زمان بهصورت "پیکان زمان" تعریف شده است، که برای نشان دادن زمانی که نامتقارن است، استفاده میگردد، حتی اگر بیشتر قوانین جهان کاملاً متقارن باشند.
به گزارش بولتن نیوز، یک تعبیر بالاقوه برای این تعریف اکنون پیش گذاشته شده است. فیزیکدان سین کارول از CalTech و کیهانشنان الن گات از MIT شبیهسازی را ایجاد کردند که نشان میدهد پیکانهای زمان میتوانند بهطور طبیعی از یک سیستم معادلات کاملاً متقارن بوجود بیایند.
پیکان (آرایه) زمان از دنبال کردن زمانی که بهراستی در حال عبور کردن از ما بهنظر رسیده، میآید و اینکه جهت زمان همساز با افزایش در درونگشتی (entropy) در جهان است. انتروپی اندازه بینظمی در جهان است؛ یک تخم سالم نسبت به نوع شکسته آن انتروپی کمتری دارد، و اگر ما یک تخم شکسته را ببینیم، میدانیم که برای اینکه نشکسته باشد، ساخته شده است. تجربه به ما میگوید که تخمهای شکسته شده با یکدیگر جور در نمیآیند، اینکه مکعبهای یخی ذوب میگردند و مرتب و منظم کردن یک اتاق انرژی بیشتری را در مقایسه با نامرتب کردن آن نیاز دارد.
نتایج کار کارول و گات هنوز منتشر نشده است، اما آنها بحث مفصل و طولانی در وبسایت New Scientist دراینباره منتشر کردهاند. شبیهسازی آنها تعداد زیادی از ذرات که تحت گرانش، برهمکنش داشته و در جهات تصادفی حرکت میکنند را شامل میشود. برخی از ذرات بهطور طبیعی در یک توده گرد هم آمده، در فضایی با انتروپی پایین و سپس جدا شده و در یک جهت زمانی خاصی گسترش مییابند. به طرز شگفتآوری در حین منعکس ساختن تمام سیستم، انتروپی هنوز افزایش مییابد. این افزایش نشان میدهد که هر دوی جهتهای زمان راه حلی دوامپذیر و موفقیتآمیز دارند.
این نخستین بار نیست که چنین نتایجی بهدست آمده است. در سال 2014، گروهی بینالمللی از فیزیکدانان، مدل سادهای را توسعه دادند که نشان میداد شما میتوانید قوانین متقارن فیزیک و فقط یک پیکان "نمایانی" از زمان را داشته باشید. یافتههای آنان در Physical Review Letters منتشر شد. آنها همچنین اشاره کردند که یک پیکانی از زمان وجود داشت، اما فقط از نقطه نظر ذره در سیستم؛ برای یک ناظر بیرونی، جهت خاصی از زمان وجود نداشت.
چیزی که دانشمندان به اطلاع رساندند، به صورت واضحی درباره آن بحث خواهد شد که یکبار تحقیق انتشار پیدا کند. مدل، ایدههای خیرهکنندهای را نشان میدهد، اما آن نیز به ما جواب نزدیکی به اینکه زمان چیست، نخواهد داد . در چنین وضعیتی من با توضیح Douglas Adams موافق هستم : "زمان یک خیال باطل است، زمان صعود دو برابر است".