گروه اقتصادی-پنجاه و دومین بسته خبری معیار علم و فناوری که به مهمترین رویدادهای این حوزه اختصاص دارد، منتشر شد. در این شماره به بررسی دو پرونده مهم پرداختیم. حمایت وزارت علوم از بخش خصوصی و توسعه کمی در این بخش در کنار ادغام دو دانشگاه فنیوحرفهای و علمیکاربردی موضوع این پروندهها است.
پرونده اول: «حمایت وزارت علوم از ورود بخش خصوصی به آموزش عالی»
به گزارش
بولتن نیوز ،شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم با تشریح سیاستهای این وزارت خانه برای برنامه ششم توسعه در سخنانی حمایت از ورود بخش خصوصی در آموزش عالی و تقویت این بخش را یکی از سیاستهای این وزارتخانه دانست. وی در سخنان خود وظیفه وزارت علوم را تسهیل قوانین و هموار ساختن مسیر بخش خصوصی خواند و مشکل اساسی بخش دولتی را عدم توانایی مالی عنوان کرد. سخنان این روزهای شریعتی نیاسر در کنار رویکرد سونامی گونه دانشگاه آزاد در توسعه کمی تحصیلات تکمیلی پازل معناداری را تشکیل خواهد داد. چراکه این روزها مسئولین دانشگاه آزاد از ۵۰۰ هزار صندلی خالی در این دانشگاه خبر دادهاند و از برنامه این دانشگاه برای پر کردن آنها سخن گفتهاند.
به نظر میرسد با کاهش متقاضیان کارشناسی، دانشگاه آزاد با کاهش بودجه مواجه شده و راه تأمین آن را جذب حداکثری در تحصیلات تکمیلی میداند؛ تا جایی که برخی مسئولین آن، از ۴۰۰ هزار متقاضی دانشگاه آزاد برای دوره دکتری سخن گفتهاند. از طرفی هم شنیده میشود بسیاری از کدرشته های دکتری دانشگاههای دولتی حذف شده است. در این زمینه میرزاده رئیس دانشگاه آزاد از تمامی واحدهای این دانشگاه خواسته است تا ۵ سال آینده فقط بر توسعه تحصیلات تکمیلی تمرکز کنند. تعجبآور اینکه این روزها در خلال مصاحبههای متعدد وزارت علومیها پیرامون آسیبهای توسعه کمی تحصیلات تکمیلی بدون توجه به کیفیتبخشی و آمایش آموزش عالی، گویا بخش غیردولتی از این قوانین استثنا است. کار به جایی رسیده است که برخی کلاسهای این دانشگاه با ۱۲۰ نفر تشکیل میشود.
حتی پیش از این فرهادی وزیر علوم هم دانشگاه آزاد را خیلی بی حد و حصر خوانده بود و در حال حاضر نیز این رویکرد دانشگاه آزاد منتقدان بسیاری دارد. این کارشناسان عدم توجه دانشگاه آزاد به کیفیت آموزش و شهریههای سنگین در کنار رویکرد تجاری را بزرگترین مشکل توسعه کمی در این دانشگاه میدانند. بااینوجود دانشگاه آزاد آمایش جداگانه و برنامه ششم مجزایی به ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کرده است و در کمال آرامش افزایش سهم خود از تحصیلات تکمیلی را برنامه ریزی میکند. هنوز مدت زیادی از ماجرای رشته های فاقد مجوز دانشگاه آزاد نگذشته است؛ موضوعی که اولین حرکتهای این دانشگاه برای توسعه بیرویه تحصیلات تکمیلی بود و واکنش های بسیاری را به دنبال داشت.
پرونده دوم: «دانشگاه فنی و حرفهای و علمی کاربردی ادغام میشوند؟ نمیشوند؟»
هفته گذشته فریدون مدیرکل دفتر وزارتی وزارت علوم ادغام دو دانشگاه فنیوحرفه ای و علمیکاربردی را رد کرد و گفت: «هیچ بحثی درزمینه ادغام این دو دانشگاه در وزارت علوم مطرح نشده است و بهطورکلی برنامهای برای ادغام نداریم».
موضوع ادغام این دو دانشگاه که هر از چند گاهی مطرح میشود برای اولین بار تیرماه ۹۳ انتصاب سرپرست مشترک برای این دو دانشگاه سر زبانها افتاد. مسئولان وزارت علوم نیز هرگونه تصمیمگیری دراینباره را مرتبط با مصوبه دستگاههای نظارتی مربوطه، مانند مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی خواندند. در پی این اتفاق زاهدی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس از موانع قانونی از جمله قانون تأسیس دانشگاه فنی وحرفه ای در مجلس و دانشگاه علمی وکاربردی در شورای عالی انقلاب فرهنگی سخن گفت. وی همچنین ساختار این دو دانشگاه مهارتی کشور که یکی دولتی و دیگری غیرانتفاعی است را از دیگر موانع خوانده بود. بااینوجود بعد از تغییر وزیر علوم و انتصاب فرهادی به این سمت، وی از منتفی شدن ادغام دانشگاههای فنیوحرفهای و علمیکاربردی خبر داد و اخباری رئیس دانشگاه علمی کاربردی گفت: «شخص آقای وزیر معتقد است هر کدام از این دو دانشگاه بهصورت مستقل کار خود را ادامه دهند».
طرح مجدد این موضوع با سخنان احمدی لاشکی عضو کمیسیون آموزش مجلس کلید خورد که با اشاره به یکی از محورهای پیشنهادی دولت در لایحه برنامه ششم توسعه، گفت: «دولت تصمیم دارد در برنامه ششم موضوع ادغام برخی از دانشگاههای موازی را در دستور کار قرار دهد». وی در بخش دیگری از سخنانش ادغام دانشگاه فنیوحرفهای با دانشگاه جامع علمیکاربردی را مصداق این امر دانست. پس از احمدی، کوچکی نژاد دیگر عضو این کمیسیون نیز گفت: « دانشگاه فنی و حرفهای و دانشگاه جامع علمی کاربردی از دانشگاههایی هستند که می توانند ادغام شوند». از طرفی هم پس از نهایی شدن طرح آمایش آموزش عالی زمزمههای وجود چنین بندی در مصوبات مورد نیاز این طرح نیز شنیده شد. هفته گذشته هم پس از تکذیب ادغام این دو دانشگاه توسط فریدون، فرهادی وزیر علوم با اشاره به طرح آمایش آموزش عالی، گفت: «در این طرح ساماندهی و اصلاحاتی انجام خواهد شد و مراکز مورد نیاز تأسیس میشوند و برخی مراکز نیز با هم ادغام می شوند». البته وی در سخنان خود به دانشگاه خاصی اشاره نکرده است و شایعات پیرامون این دو دانشگاه کماکان ادامه دارد.
یک دقیقه تأمل:هفته گذشته معاون پژوهشی وزیر علوم مهمترین اولویت وزارت علوم در سال اقتصاد مقاومتی را تقویت ارتباط با خارج را دانست! شاید به همین دلیل است که در ابلاغیه معاون اول ریاست جمهوری که به برنامه دستگاه های اجرایی برای تحقق اقتصاد مقاومتی پرداخته است هیچ نامی از وزارت علوم دیده نمیشود!
سایر اخبار مهماختیار پذیرش بورسیه ها به دانشگاهها واگذار شدفرهادی وزیر علوم: به دانشگاه ها اعلام شده که تعیین کنند در چه رشته هایی و به چند نفر دانشجو نیاز دارند و بر همان اساس بورسیه های خود را تعیین کنند .
نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران در سه دوره گذشته جمعا حدود ۲۲۰ میلیارد تومان خرید انجام داده استشیخ زین الدین، معاون نوآوری و تجاری سازی معاونت علمی: نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران در سه دوره گذشته جمعا حدود ۲۲۰ میلیارد تومان خرید انجام داده که البته ارزیابی ما بالای ۱۰۰۰ میلیارد تومان ظرفیت است و در نمایشگاه چهارم ۳۳۰ شرکت حضور دارند که بالغ بر ۹۰۰۰ مدل محصول در نمایشگاه عرضه می کنند.حدود ۴۰۰ شرکت دانشگاهی برای نمایشگاه ثبت نام کردند که ۳۳۰ شرکت با ارزیابی ها وارد شدند و ما تعاملات زیادی با وزارت علوم و بهداشت داشتیم و اگر لازم باشد با وزارت صنعت هم می توانیم این تعامل را افزایش دهیم.
تجاری سازی محصولات، حمایت از پژوهش و فناوری و فرهنگ سازی در حوزه اقتصاد دانش بنیان سه راهبرد معاونت علمیکرمی، دبیر ستاد توسعه و فرهنگ اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی: معاونت علمی سه راهبرد در کارهای خود دارد که از آنها می توان به تجاری سازی محصولات، کمک به فعالیت ها و حمایت از پژوهش و فناوری و فرهنگ سازی در حوزه اقتصاد دانش بنیان اشاره کرد که البته برای خرید ایرانی و افزایش میزان آن در بین مردم باید بستر و فضای خرید ایرانی به وجود بیاید.
تقویت ارتباط با خارج اولویت نخست وزارت علوماحمدی معاون پژوهشی وزیر علوم: تقویت ارتباط واحدهای دانشگاهی کشور با دانشگاههای خارج از کشور از اولویتهای مهم و اساسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال جاری خواهد بود. پیشبینی میشود در سال ۹۵ تعداد برگزاری دورههای پژوهشی با کشورهای خارجی دو برابر افزایش یابد. امروز در رنکینگ دانشگاههای دنیا نیز آنچه مورد توجه است تعداد اساتید و دانشجویان خارجی حاضر در دانشگاهها و بالعکس حضور اساتید و دانشجویان بومی در کشورهای دیگر است. رفع مشکلات موجود دفاتری در دانشگاهها جهت تسهیل جذب دانشجویان خارجی و دانشجویانی ایرانی خارج از کشور ایجاد خواهند شد.
انعقاد تفاهمنامه برای تبادل استاد و دانشجو با دانشگاههای معتبر بینالمللیشریعتی نیاسر معاون آموزشی وزارت علوم از تدوین برنامههایی برای برگزاری دورههای مشترک علمی و آموزشی بین دانشگاههای ایران و دانشگاههای خارج از کشور خبر داد و گفت: به منظور توسعه روابط بینالملل در آموزش عالی، سعی داریم دورههای مشترکی بین دانشگاهها و مراکز ایران و دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی بینالمللی برگزار کنیم. برنامههایی برای فراهم کردن شرایط برگزاری دورههای مشترک با همکاری دانشگاهها معتبر خارجی داشتهایم که امیدواریم با انعقاد تفاهمنامههای بینالمللی در این زمینه موفق باشیم و توسعه روابط بینالمللی را در حوزه آموزش عالی شاهد باشیم.
امضای تفاهم نامه همکاری بین ۵ دانشگاه برتر/ بودجه پژوهشی به نام پژوهش، به کام دستگاههای اجراییروسای دانشگاه های تهران، امیرکبیر، صنعتی شریف، علوم پزشکی ایران و علوم پزشکی تهران در راستای بین المللی سازی دانشگاه ها تفاهم نامه همکاری امضا کردند. نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران در این مراسم گفت: در حال حاضر ۱۳ دانشگاه ما با دانشگاه های کشور روسیه در ارتباط هستند و ما این مدل را برای سایر کشورها هم دنبال می کنیم.در کشور بودجه پژوهشی ۷ هزار میلیارد تومان است که فقط ۲ هزار میلیارد تومان از آن به دانشگاه ها می رسد و در واقع باقیمانده بودجه پژوهشی به نام پژوهش و به کام دستگاه های اجرایی است.
فرهادی: تکمیل آزمایشگاههای ملی یکی از اهداف وزارت علوم استفرهادی وزیر علوم: تکمیل آزمایشگاههای ملی یکی از اهداف وزارت علوم است به طوری که در حال حاضر ۱۲۰ آزمایشگاه داریم که امسال به تکمیل آنها میپردازیم و این آزمایشگاهها هم به دانشگاههای همان محل و هم به دانشگاههای دیگر استان خدمت میرساند.
استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج اولویت دیپلماسی علمی استستاری معاون علمی: ما امیدواریم بتوانیم از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور استفاده کنیم یکی از بحث جدی در دیپلماسی علمی استفاده از همین ظرفیت ایرانیان خارج از کشور است که میلیاردها تومان برای آنها هزینه شده و امروز باید از این ظرفیت استفاده کنیم.
احمدی: تفاهم نامه ۱۰ هزار میلیارد ریالی میان وزارت علوم و وزارت نفت اقدامی بی سابقه در تاریخ آموزش عالی است.احمدی معاون پژوهشی وزارت علوم از انعقاد تفاهم نامه ۱۰ هزار میلیارد ریالی میان وزارت علوم و وزارت نفت به منظور واگذاری تحقیق و توسعه ازدیاد برداشت از ۲۰ میدان نفتی به دانشگاه ها به عنوان یکی از اقدامات بی سابقه در تاریخ صنعت نفت و آموزش عالی یاد کرد. وی همچنین با اشاره به تفاهمنامه این وزارتخانه با وزارت صنعت و عقد قراردادهایی میان دانشگاه های کشور و بخش صنعت کشور، امضاء قرارداد در زمینه خودروهای برقی و هیبریدی را از جمله این ارتباط ها نام برد. او با اشاره به این که در حال حاضر میان وزارتخانه های علوم و نیرو نیز تفاهمنامه در خصوص انتقال کابل های برق به امضاء رسیده است، افزود: این در حالی است که وزارت علوم تفاهمنامه های مختلفی را با وزارتخانه ها و سازمان های مختلف از جمله وزارت دفاع و نیروهای مسلح، سازمان محیط زیست و شهرداری ها در راستای ارتباط هرچه بیشتر صنعت و دانشگاه به امضاء رسانده است.
تا اسفند ۹۴ صندوق نوآوری و شکوفایی ۹۰۰ میلیارد تومان از دولت پول گرفته استسلطانی رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی: تا اسفند ۹۴ صندوق نوآوری و شکوفایی ۹۰۰ میلیارد تومان از دولت پول گرفته که از این میزان ۸۸۵ میلیارد تومان مصوب شده است.از این میزان ۵۸۵ میلیارد تومان مستقیم برای طرح های شرکت های دانش بنیان ،۲۰۰ میلیارد تومان برای تامین دفاتر کاری شرکت ها و ۱۰۰ میلیارد دیگر هم برای ضمانت نامه عقد قراردادها بوده است. اعتبار یادشده برای ۹۰۱ طرح در ۸۸۰ شرکت دانش بنیان است.در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ ،چهار برابر حجم تسهیلات عرضه شده به شرکت های دانش بنیان، افزایش یافته است.۳۷۹ طرح را در دست بررسی داریم که مبلغ ریالی درخواستی این طرح ها ۱۷۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است و باتوجه به ۱۳۰۰ میلیارد تومانی که داریم به نظر می رسد کمک مالی بیشتری را از سوی دولت نیاز داشته باشیم.درسال جدید حمایت به شتاب دهنده ها هم خواهیم داشت که وظیفه شان کمک به شرکت های دانش بنیان جدید است.
بدهی دانشگاهها میلیاردی شده است / آموزش عالی عهده دار نیمی از حجم تولیدات علمیامید، معاون اداری، مالی وزارت علوم: وزارت علوم و دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، پژوهشی و پارک های علم و فناوری زیر مجموعه آن، در سال ۱۳۹۴ نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد ریال از بودجه خود را به دلیل عدم تخصیص دریافت نکرده اند.بدهی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی درسال جاری، به بیش از ۲۲ هزار میلیارد ریال رسیده، درحالی که بودجه سال ۹۵ مجموعه آموزش عالی کشور نسبت به سال گذشته رشد ناچیز حدود ۱۳ درصدی را داشته است و این مسئله مجموعه آموزش عالی را با مشکلات جدی روبه رو می کند.
انعقاد تفاهم نامه همکاری بین وزارت علوم و ترکیهسالار آملی قائم مقام وزیر علوم در امور بینالملل: وزیر علوم به تیم رئیس جمهور در آنکارا پیوست تا اقدامات اجرایی لازم برای انعقاد تفاهم نامه بین ایران و ترکیه را در زمینه علمی و فناوری فراهم آورد. تفاهم نامه مذکور در زمینه تبادل استاد و دانشجو و انجام پروژههای مشترک است. برای این منظور کارگروه مشترک دو کشور برای عملیاتی کردن تفاهم نامه معرفی شدهاند.