سیاست‌های تعرفه‌ای ایران در دوران پساتحریم

به گزارش بولتن نیوز،مسعود کرباسیان درباره سیاست‌های تعرفه‌ای ایران در دوران پساتحریم گفت: تعرفه‌ها بر اساس ارزش افزوده شکل می‌گیرد؛ به این معنی که ممکن است کالاهایی که ارزش افزوده ایجاد می‌کنند، مورد حمایت قرار گرفته و این تعرفه‌ها بر اساس جدول داده-ستانده تدوین می‌شود. متاسفانه چندان امکان‌پذیر نشد که در بخش تجاری کشور بر اساس تعرفه موثر عمل کنیم؛ چرا که به دلیل فقدان جدول داده-‌ستانده، تعرفه‌ها در کشور به صورت تعرفه‌های اسمی و بعضاً چانه‌زنی تعیین می‌شود.

رئیس کل گمرک معتقداست: در صورتی که بتوان در خصوص تعرفه‌ها، این سازوکار را ایجاد کرد که بر اساس قیمت تمام‌شده یک کالای وارداتی در مرزهای کشور و نیز بر مبنای مولفه‌هایی چون وضعیت تولید داخل کشور، حمایت از آن و نیز کمبودها تعرفه‌ها تعیین شود.

او در ادامه اظهار کرد: بنابراین وضع تعرفه‌ها، امری حساس و دقیق بوده و نیازمند اطلاعات کامل از تولید، جایگاه کالا، تعریف ارتباط کالاها با یکدیگر، میزان حمایت‌ها و مواردی نظیر آن است؛ چراکه تعرفه بالاتر از حد واقعی، مستقیماً به مصرف‌کننده تحمیل شده و بهای حمایت از آن صنعت یا بهای این سیاستگذاری را عملاً مصرف‌کننده باید بپردازد.

کرباسیان افزود: اکنون به دلیل اینکه مکانیسم تعرفه در کشور، دستخوش سیاست‌های دیگری نیز شده است، اثربخشی آن تا حدودی رنگ باخته است. به عنوان مثال، هم‌اکنون در کشور، عوارض شهرداری، مالیات و بسیاری از عوارض دیگر از مردم اخذ می‌شود. این عوارضی که اخذ می‌شود عملاً به عنوان مکانیسم تعرفه‌ای کارایی ندارد. به عنوان نمونه در مورد کالایی خاص، چهار درصد تعرفه تعیین شده اما مالیات بر ارزش افزوده آن 9 است که بخشی از این مقدار به عوارض شهرداری اختصاص پیدا می‌کند. یا بخشی از این وجوه به نهادهایی چون وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، به منظور ارائه خدمات با‌کیفیت‌تر اختصاص داده می‌شود. بنابراین دریافتی دولت از محل واردات، شاید سهل‌الوصول‌ترین دریافتی موجود به منظور تامین بخشی از نیازهاست.

رئیس کل گمرک ایران همچنین گفت: البته از زاویه‌ای دیگر، نمی‌توان اخذ عوارض را مردود دانست. با توجه به اهمیت نرخ ارز، می‌توان با اتخاذ مکانیسم تعرفه و عوارض، نرخ ارز را تنها برای واردات برخی از کالاها گران‌تر کرد. در حالی که اکنون نرخ ارز به گرانی تمامی کالاهای واردات دامن می‌زند.

او در پاسخ به این پرسش که شما معتقدید دولت برای توسعه تجارت باید نرخ تعرفه‌ها را مورد بازنگری قرار دهد، اظهار کرد: اگر این سیاست بر مبنای یک کار کارشناسی و بررسی دقیق صورت گیرد، به طور قطع می‌تواند سیاست صحیح و کارآمدی تلقی شود. به عنوان مثال، جنگ‌های فولاد و خودرو که بین آمریکا و چین به وجود آمد و نیز جنگ پوشاک که میان آسیای جنوب شرقی و اروپا شکل گرفت، به دلیل برخی سیاست‌های تعرفه‌ای در این کشورها بود. یعنی، هر کالایی، سیاست‌های تعرفه‌ای خاص خود را می‌طلبد.

کرباسیان همچنین تأکید کرد: هنگامی که با یک کشور در خصوص موافقتنامه‌های تعرفه ترجیحی مذاکره می‌شود، به این معنا نیست که با یک تصمیم کلی، تمامی تعرفه‌ها به طور مثال 30 درصد کاهش یابند. لذا من اعتقاد دارم بر اساس هر کالا و نیز ضریب اهمیت آن در سبد هزینه خانوار، تولید و صادرات لازم است در این زمینه تصمیم‌گیری شود