وقتی اسباب سرگرمی به ابزاری برای ایجاد وحشت بدل می شود؛ نقش PS4 در حملات تروریستی پاریس

پس از حملات تروریستی جمعه شب گذشته در پاریس که به مرگ دست کم 127 نفر و مجروح شدن 300 نفر انجامید، مقامات این کشور اروپایی سخت در تلاشند که دریابند برنامه ریزی برای انجام این اقدامات تروریستی چگونه صورت گرفته و خوشبختانه به اطلاعات خوبی هم در این رابطه دست یافته اند. ظاهرا پای محبوب ترین کنسول بازی دنیا یعنی پلی استیشن 4 سونی در میان است.

نیروهای پلیس بلژیک در تلاش برای پیدا کردن عاملین این جنایت (هشت تروریست شنبه شب گذشته کشته شدند اما شمار مشارکت کنندگان در این حملات احتمالا  بیشتر از این میزان است) یورش هایی را به مناطق حومه بروکسل بردند و آنطور که در گزارشات آمده، دست کم یک دستگاه پلی استیشن 4 در جریان حملات تروریستی دو شب گذشته مورد استفاده قرار گرفته است.

جان جمبون، وزیر امور داخلی دولت فدرال بلژیک در این رابطه گفته است که عوامل وابسته به داعش از این کنسول بازی برای برقراری ارتباط با یکدیگر استفاده کرده اند و علت کاربردش هم این بوده که احتمال پایش کردن آن از سوی سازمان های اطلاعاتی و دولتی فرانسه بسیار پایین بوده است.

او در ادامه اینطور گفته که رهگیری و شنود ارتباطات صورت گرفته از طریق پلی استیشن 4 حتی از واتس اپ هم دشوارتر است.

زمانی که نسل تازه کنسول های بازی سونی معرفی شدند، بسیاری این نگرانی را مطرح کردند که دستگاه های مذکور به لحاظ حفظ حریم خصوصی بسیار ضعیف هستند و احتمال آنکه لوازم جانبی ارائه شده برای آن از قبیل کینکت و دوربین به جاسوسی از کاربر بپردازند بسیار بالا خواهد بود و برخی حتی این گمانه زنی را مطرح کردند که دولت ژاپن می خواهد با این کار به داخل منازل شهروندان سرک بکشد.

شاید به نظرتان عجیب برسد، اما تروریست ها با استفاده از همین کنسول های بازی و بدون کاربرد لوازم جانبی یاد شده موفق شدند کانالی را برای برقراری ارتباط با یکدیگر ایجاد نمایند بدون آنکه تحت نظارت قرار بگیرند.

این سیستم کمتر پیشرفته احتمالا روش ایمن تری در قیاس با تماس های تلفنی رمزگذاری شده، پیام های متنی و ایمیل ها بوده و توانسته تروریست ها را در اجرای نقشه هایشان یاری دهد.

البته قطعیت این مساله که آیا تروریست های پاریسی عضو داعش از پلی استیشن 4 برای برقراری ارتباط با یکدیگر استفاده کرده اند یا خیر مساله ایست که همچنان در هاله ای از ابهام به سر می برد با این همه، گزینه های مختلفی در این رابطه وجود دارد؛ از ارسال پیام با استفاده از سرویس گیمینگ آنلاین شبکه پلی استیشن و وویس چت گرفته تا حتی برقراری ارتباط با استفاده از یک بازی خاص.

اسناد منتشر شده توسط ادوارد اسنودن در سال 2013 میلادی هم نشان می داد که سازمان آمنیت آمریکا و سازمان جاسوسی این کشور برای نفوذ به جلسه های مجازی تروریست ها، خود را در بازی هایی نظیر  World of Warcraft پنهان می کردند.

در مورد پلی استیشن 4 اما، ظاهرا ارتباطات صوتی ساده نیاز تروریست ها را رفع می کرده است. البته پایش سیستم های صوتی تحت IP برای بازرسان کار به مراتب دشوارتری از شنود یک تلفن همراه است.

در سال 2010 میلادی، پلیس فدرال آمریکا تلاش کرد که اجازه دسترسی به تمامی اشکال ارتباطی اینترنتی از جمله سیستم های چت درون بازی ها را دریافت کند اما کمیته ارتباطات دولت فدرال یا همان FCC مجوز پایش ارتباطات دو سویه را به FBI نداد.

در نهایت این نهاد دولتی تجهیزات خاص خود را برای ضبط ارتباطات صورت گرفته درون بازی ها تهیه کرد و به تعقیب مجرمان در چت های سازماندهی شده پرداخت. امروزه اغلب کنسول های بازی چنین تجهیزات و امکاناتی دارند و اگر بخواهید می توانند هرآنچه در اطرافشان رخ میدهد را ثبت نمایند.

نکته اینجاست که تروریست های پاریس احتمالا در یک گروه مربوط به PSN بوده اند و بدون ترس از شنود مکالماتشات با یکدیگر گفتگو کرده اند زیرا به ندرت پیش می آید که نهادهای دولتی این شکل از ارتباطات را مورد شنود قرار دهند و انجام این کار نیز بسیار دشوار است.

در حال حاضر مشخص نیست که دولت فرانسه تا چه میزان به حوزه هایی نظیر PSN و اکس باکس لایو دسترسی داشته اما آنچه که مشخص است، شنود مکالمات و ارتباطات به شیوه های مرسوم تری نظیر تلفن های همراه و کامپیوتر از حد و اندازه توانمندی های آن خارج بوده است.

نکته آخری که باید به آن اشاره شود این است که شبکه پلی استیشن هم اکنون در حدود 110 میلیون کاربر دارد که 65 میلیون نفرشان فعال هستند و همین مساله باعث می شود که رهگیری ارتباطات انجام شده در این شبکه دشوار گردد.

نهادهای دولتی معمولا می توانند با استناد به اینترنت و تاریخچه ارتباطی تروریست های مضنون، به اطلاعاتی در مورد آنها دست پیدا کنند، اما شناسایی یک تروریست با در نظر داشتن ارتباطاتش از طریق کنسول بازی امری بی نهایت دشوار خواهد بود.

برای مثال، کم هستند افرادی که با استفاده از مرورگر PSN از سایت های متعلق به افراط گرایان دیدن می کنند یا اینکه در فضای عمومی یک بازی در مورد حملات آتی خود حرفی به میان می آورند.

از طرفی، در دوره ای که بازی هایی نظیر Call of Duty با تم تروریستی اش در زمره عناوین پرفروش ترین ها قرار دارند، به سختی می توان فردی را صرفا با نوع بازی های انتخابی اش مضنون به مشارکت در حملات تروریستی دانست.

چطور می توان به سوابق یک گیمر دسترسی پیدا کرد وقتی که امکان این کار وجود ندارد و اگر هم دسترسی به آن اطلاعات فراهم شود هیچگونه جزئیات واقعی در پروفایل فرد به چشم نمی خورد؟

اما بخش ترسناک ماجرا اینجاست که همچنان روش های مختلفی برای برقراری ارتباط میان تروریست ها وجود دارد بدون آنکه حتی لازم باشد کلمه ای میان آنها رد و بدل شود. برای نمونه یک یا دو بازیکن Call of Duty می توانند با شلیک گلوله پیامی را برای یکدیگر روی دیوار بنویسند. شاید به نظر خنده دار بیاید اما دنبال کردن چنین پیام هایی غیر ممکن خواهد بود.

برای این کار لازم است که اف بی آی یا سازمان جاسوسی آمریکا، به نحوی کلیه فعالیت های انجام شده روی یک کنسول بازی مشخص را مورد پایش قرار دهند و این کار هم صرفا مکالمات صوتی و متنی را شامل نمی شود و در نتیجه فعلا می توان گفت که غیر ممکن است.

حتما به یاد می آورید که زمانی ایده تلفن های یک بار مصرف هم به خاطر آنکه برقراری ارتباط میان تروریست ها را ساده می کرد مورد انتقادات شدید قرار گرفت. اما به نظر نمی آید که مایکروسافت و سونی نیز به دنبال انتشار گزارشات اینچنینی مورد مواخذه و بررسی قرار گیرند.

البته ممکن است مجبور شوند که راهکارهای ساده تری را برای پایش اکانت های خاص یا کنسول ها در اختیار دولت ها قرار دهند و سطح دسترسی آنها را از آنچه هست بالاتر ببرند چراکه ظاهرا محبوب ترین کنسول های گیمینگ، نتنها قادرند دوستان را در سرتاسر دنیا با یکدیگر ارتباط بدهند، بلکه به پلی میان تروریست ها و دشمنان بشریت بدل گردیده اند.