نگاهی بر طرح سه مرحله ای فیسبوک برای نفوذ به دورافتاده ترین مناطق دنیا

چندی پیش، شرکت مورد بحث، فرمت تبلیغاتی تازه ای را معرفی کرد که هدفش ارائه تجربه ویدئویی به بازارهای نوظهور با پهنای باند پایین است. اما اصلی ترین مانع برای عملیاتی ساختن این مهم آن است که فیسبوک چطور می خواهد «جمعیت میلیاردی بعدی را به اینترنت متصل نماید؟»

در حال حاضر اپلیکیشن اصلی این شبکه اجتماعی حدودا یک و نیم میلیارد کاربر فعال ماهانه دارد. اینستاگرام (همان اپ اشتراک گذاری عکس فیسبوک 300 میلیون کاربر) و مسنجر و واتس اپ (اپلیکیشن های پیام رسان آن) به ترتیب 700 و 900 میلیون کاربر دارند.

اعداد و ارقام ذکر شده قابل توجه هستنند و بخش زیادی از جمعیت کره زمین را شامل می شوند اما فیسبوک اعلام کرده که این تازه اول راه است. 

در حال حاضر حدودا سه میلیارد نفر به اینترنت دسترسی دارند و قرار است که در 5 سال آینده، سه میلیارد نفر دیگر از این امکان بهره مند شوند که عمدتا هم از بازارهای نوظهوری چون آفریقا و هند هستند. فیسبوک نیز قصد دارد این جمعیت عظیم را به شمار کاربران اپلیکیشن هایش بیافزاید و درآمد 3.8 میلیارد دلاری سه ماهه خود را از این نیز فراتر ببرد.

سه رویکرد اتخاذ شده این شرکت برای رسیدن به این هدف نیز به شرح زیر هستند.

1- کاری کند که فیسبوک از هر نقطه ای قابل دسترس باشد

در ایالات متحده آمریکا اغلب مردم می توانند اپلیکیشن فیسبوک را روی موبایل های خود گشوده و با اسکرول کردن آن به پایین اخبار روز را با کمترین اختلال و تاخیری ببینند. اما در همه کشورهای دنیا هم اینطور نیست و ارتباط اینترنتی چنین سرعتی ندارد. برای مثال، یک سوم جمعیت میلیاری که قرار است آنلاین شوند، از هند می آیند؛ یعنی جایی که در آن ارتباطات موبایلی هنوز از نسل دوم است.

حالا فیسبوک برای آنکه شهروندان کشورهایی نظیر هند را مجاب کند که اپلیکیشن هایش باز هم برایشان کاربردی هستند باید مطمئن شود که این اپ ها با هر نوع تلفن همراه و ارتباط موبایلی همخوانی دارند.

از همین رو، این شبکه اجتماعی تیم های مهندسی محصول خود را موظف کرده تا چنین مشکلی را رفع کنند و همین چند وقت پیش بود که موفقیت هایش در این حوزه را به تصویر کشید و برای نمونه نشان داد که چطور موفق به ایجاد یک سیستم متن باز برای ایجاد ارتباط شبکه ای (Network Connection Class System) شده است. این سیستم قادر است سرعت اینترنت کاربر را به صورت آنی مشخص نماید و با استفاده از این اطلاعات فید خبری به نمایش در آمده برای فرد و همچنین نحوه لود شدن آنها را تنظیم نماید.

برای نمونه، چنانچه ارتباط اینترنتی فرد ضعیف باشد، اپلیکیشن خبرهایی که به صورت کامل نمایش داده می شوند را اولویت بندی خواهد کرد و همچنین نسخه های رزلوشن پایین عکس مربوط به آن خبرها را بارگذاری می کند و دیگر به یکباره همه خبرها را برای کاربر نشان نمی دهد. این اپ برای اطمینان از اینکه کاربر دیگر با باکس های خاکستری رنگ و نماد لود شدن روبرو نمی گردد، خبرهایی را هم که پس از گشوده شدن برنامه با استفاده از کانکشن های قبلی بارگذاری شده بودند را مجددا نمایش می دهد و حتی در صورتی که هیچ ارتباطی وجود نداشته باشد، صفحه خالی نخواهد بود.

فیسبوک برای آنکه مطمئن شود کارکنانش از چالش به وجود آمده و اهمیت آن آگاه هستند، اخیرا طرح تازه ای به نام 2G Tuesdays را راه اندازی کرده که به موجب آن، کارکنان شرکت هفته ای یک بار به مدت یک ساعت ارتباط اینترنتی از نوع نسل دوم را تجربه می کنند و مجبورند با آن کار کنند. فیسبوک در واقع قصد دارد از این طریق کارکنانش را تشویق کند که هرچه سریعتر راهکاری برای بهتر کردن تجربه این دسته از کاربرانشان ارائه دهند.

کریس کاکس، مدیر محصولات فیسبوک در این باره می گوید: آنچه ما تلاش به انجام داریم این است که نوعی حس همزاد پنداری با این گروه از کاربران در داخل شرکت ایجاد نماییم و یادمان باشد مردمانی که برایشان کار می کنیم و قصد ارائه محصول داریم کمترین شباهت را به ما از نظر امکانات دارند.

2- حصول اطمینان از سودده بودن همه این کاربران جدید

فیسبوک همچنین باید از تمامی کاربرانش در بازارهای نوظهور پول در بیاورد. به همین خاطر است که این شرکت از سال 2013 میلادی تمرکزش را روی یافتن روش های تازه ای قرار داده تا تبلیغات خود را به موبایل های ساده و ارتباطات ضعیف اینترنتی بیاورد.

در حال حاضر حدود 60 درصد از کاربران فعال این شرکت خارج از خاک آمریکای شمالی و اروپا زندگی می کنند با این وجود، تنها یک چهارم از درآمدهای فیسبوک از این کاربران حاصل می گردد.

همین مساله شرکت مورد بحث را بر آن داشت تا به بهبود تجربه تبلیغاتی خود در دیگر نقاط دنیا بپردازد و آمار و ارقام مربوط به درآمدهایش را اندکی دگرگون کند. به گفته کلی مکلین مدیر بازاریابی محصول و تبیلغات فیسبوک در بازارهای نوظهور، امروز مشاهده تبلیغات فیسبوک حتی از طریق ارتباطات کند اینترنتی هم فراهم است.

برخی دیگر از فعالیت این شبکه اجتماعی برای کسب سود از کاربرانش در بازارهای نوظهور:

فیسبوک همواره تلاشش بر این است که همزمان با بهبود محصولاتش در بازارهای نوظهور، با شرکت های تبلیغاتی جدیدی وارد همکاری شود که راهکارهای تازه ای برای نزدیک شدن به کاربران در سر دارند و از این طریق کسب اطمینان کند که از همه آنها پول در می آورد.

3- گسترش اینترنت برای اطمینان از ورود افراد جدید به جمع کاربرانش

فیسبوک برای متصل کردن مردم به اینترنت در بازارهای نوظهور صرفا به دولت ها و یا شرکت های محلی اکتفا نمی کند و سرمایه گذاری های هنگفتی را انجام داده تا مطمئن شود که در کوتاه ترین زمان ممکن افراد بیشتری به جمع کاربرانش می پیوندند. بخش اعظمی از این تلاش نیز به واسطه یک شرکت غیرانتفاعی موسوم به Internet.org انجام می گیرد که تحت مدیریت فیسبوک است.

به لطف Internet.org، فیسبوک با ارائه دهندگان محلی اینترنت وارد همکاری شده تا سرویسی به نام Free Basics را ارائه دهد که به کاربارن امکان می دهد بدون پرداخت پول، از فیسبوک و اپلیکیشن های دیگر استفاده نمایند.

این شرکت حتی راهکار مناسبی برای مناطقی دارد که زیرساخت های مناسب برای استفاده از سرویس ذکر شده را ندارند. برای نمونه تا سال آینده قرار است که نخستین هواپیماهای خورشیدی آن با قابلیت پخش سیگنال های اینترنتی در مناطق محروم از برجک های مخابراتی یا کابل های فیبر نوری به پرواز درآیند.

این شبکه اجتماعی با این تلاش ها مطمئن می شود که مرتبا گروه تازه ای به جمع کاربرانش می پیوندند و برایش سودزایی می کنند. البته این را هم اضافه کنیم که فیسبوک در این راه تنها نیست و در حالی که پهپادهای خود را برای انتقال سیگنال های اینترنتی می سازد، گوگل نیز مشغول به پرواز درآوردن بالن های اینترنتی اش در سرتاسر دنیاست.

Nikila Srinvisan مدیر واحد کسب درآمد فیسبوک از بازارهای نوظهور در مصاحبه اخیرش اینطور گفت: ما می خواهیم به همه دسترسی داشته باشیم، با هر سطحی از ارتباط و فارغ از نحوه و زمان آنلاین شدن آنها.