اصفهان مهد هنر خاتم‌کاری/هنری با اضلاع تاریخی

به گزارش بولتن نیوز، هنر خاتم‌کاری ترکیبی است از چندضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت پنج، شش، هفت، هشت و یا ده ضلعی که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شود.

در دوران صفویه از گوشه و کنار ایران هنرمندان به اصفهان، پایتخت آن زمان آمدند و هنرهای فراموش‌شده این کشور ازنو پایه‌گذاری شد و هنرمندان ضمن فعالیت در رشته‌های خاتم‌کاری، منبت‌کاری، کاشی‌کاری و گره‌چینی، به ترمیم و ساختن ساختمان‌ها و آثار گذشته و بارگاه‌ها و اماکن مقدس تشویق و ترغیب شدند.

این هنر در اصفهان و شیراز هنرمندان به نامی دارد که هرکدام نسل‌ به نسل این هنر را از اجداد خودآموخته و هرکدام با طرح و شیوه ویژه این استان به نسل بعد نیز انتقال می‌دهند.

البته مدتی است صحبت‌هایی مبنی بر کپی خاتم اصفهان از شیراز مطرح می‌شود و این در حالی است که این هنر از قدیم‌الایام در هر دو شهر اصفهان و شیراز سابقه‌ای دیرینه دارد و هر جا سخن از هنر خاتم‌کاری به میان آید نام هر دو شهر در کنار یکدیگر ذکر می‌شود.

طرح هنر خاتم در اصفهان با دیگر شهرها متفاوت است

دراین‌ارتباط اسدالله شاه‌میوه هنرمند خاتم‌کار اصفهانی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: هنر خاتم در اصفهان قدمتی بسیار دیرینه دارد و طرح، شیوه ساخت و حتی اسلوب اولیه زیربنایی این هنر نیز با شیراز متفاوت است.

وی افزود: به دلیل تبحر اصفهانی‌ها در دیگر هنرهای مرتبط با این شاخه از هنر، طرح‌های خاتم اصفهان دارای تنوع بسیار زیاد و کاملاً متفاوت از دیگر شهرهای کشور است.

هنرمند خاتم‌کار اصفهانی بابیان اینکه هنر خاتم از ۴۰۰ سال پیش در اصفهان وجود داشته است، ابراز داشت: برخی استانداردسازی این هنر را مطرح می‌کنند به این معنا که در دما و رطوبت خاص مشکلی برای این صنایع‌دستی ایجاد نشود، این در حالی است که از قدیم‌الایام این مسئله مطرح بوده که خاتم با هوای مرطوب سازگار نیست.

وی ادامه داد: اصفهان دمایی خشک و گرم دارد و در برخی خانواده‌‌ها می‌توان انواع صنایع‌دستی خاتم‌کاری مرغوب با قدمتی بسیار دیرینه با همان کیفیت اولیه یافت اما شاید اگر همین صنایع دستی را به یکی از شهرهای شمالی کشور ببریم سیاه شده و دچار تغییر حالت شود.

شاه‌میوه ابراز داشت: این موضوعی است که درباره صنایع‌دستی دیگر کشورها نیز وجود دارد بنابراین تعیین یک استاندارد ثابت برای این هنر به نظر منطقی و اصولی نیست.

شیراز و اصفهان در کنار یکدیگر به‌عنوان مهد خاتم‌کاری مطرح هستند

محمدحسین دهقان معاون صنایع‌دستی میراث‌فرهنگی اصفهان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با توجه به برخی شائبه‌ها در ارتباط با کپی خاتم اصفهان از شیراز که منجر به ضعف این صنعت شده است، اظهار داشت: فارس و شیراز ازجمله استان‌ها و شهرهای هنرپرور کشور ما هستند و به‌عنوان یکی از قطب‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی همیشه مطرح بوده‌اند.

وی با بابیان اینکه خاتم‌ شیراز به‌عنوان یکی از هنرهای قدیمی و سنتی استان فارس به‌ویژه شیراز است، افزود: در کنار این موضوع این مسئله را هم باید بپذیریم که استان اصفهان همیشه در کنار شیراز به‌عنوان یکی از مهم‌‌ترین مراکز زیرساخت خاتم و خاتم‌سازی مطرح بوده است و هنرمندان این استان نیز دوشادوش هنرمندان شیرازی در عرصه این هنر اصیل ایرانی گام برداشته‌اند.

معاون صنایع‌دستی میراث‌فرهنگی اصفهان بابیان اینکه طرح و شیوه کار هنرمندان اصفهانی مختص این خطه و متفاوت از دیگر شهرهای کشور است، تأکید کرد: در حال حاضر در سطح استان اصفهان مانند منطقه خوراسگان، شهرستان خمینی‌شهر و شهر اصفهان کارگاه‌های متعدد زیادی برای رشته خاتم داریم که هم گُل‌بندی و زیرساخت خاتم را انجام می‌دهند و هم به صنعت خاتم‌کاری اشتغال دارند.

وی اضافه کرد: امیدواریم هنرمندان استان فارس نیز در حوزه تولید، عرضه و حفظ و احیای هنرهای سنتی و اصیل خود موفق باشند چراکه خاتم‌کاری جزئی از هنر اصیل و ارزشمند ایران است و پیشرفت هنر در تمام ایران برای ما باعث افتخار و سربلندی است.