ظریف: اصلاً نمی‌دانم وارد سیاست شده‌ام یا نه

این روز کاری برای محمدجواد ظریف مصادف بود با روز یکشنبه که وی در ابتدای آن در مراسم ترحیم برادر قائم‌مقام خود یعنی سرمدی شرکت کرده و سپس برای شرکت و سخنرانی در نشست توافق هسته‌ای و علوم سیاسی که در دانشگاه علامه برگزار شده بود حضور پیدا کرد.

ظریف در بعدازظهر همین روز و پس از شرکت در جلسات کاری وزارتخانه به قول خودش برای زدن کارت حضور و غیبت نکردن به جلسه هیأت دولت رفت و در نهایت با فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس که برای بازگشایی مجدد سفارتخانه این کشور در تهران، به ایران سفر کرده بود دیدار و در کنفرانس مطبوعاتی مشترک شرکت کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ابتدای گفتگوی تلویزیونی و در پاسخ به سوال اول مجری برنامه درباره شرایط خانوادگی‌اش گفت: پدرم اصفهانی بود و دو سال قبل از تولد من به تهران آمد، مادر من هم اهل تهران بود، حدود 30 سال پیش پدرم فوت کرده و اکنون هم دو سال است که از فوت مادرم می‌گذرد .

وی در مورد نحوه ازدواجش تصریح کرد: همسرم اصفهانی است و ما در اصفهان ازدواج کردیم و او به فاصله کمی بعد از ازدواج به من در آمریکا پیوست.

ظریف با بیان اینکه دو فرزند دارد،‌ افزود: پسرم 30 سال دارد و حدود 11 سال است که ازدواج کرده. او مهندسی برق خوانده و دارای فوق لیسانس مدیریت است. عروسم نیز دارای مدرک دکترای نانو است. دخترم که 27 سال سن دارد 10 سال است که ازدواج کرده و دارای مدرک مهندسی معماری داخلی است. دامادم نیز فوق لیسانس مدیریت دارد.

ظریف ادامه داد: متاسفانه هنوز نوه‌دار نشده‌ام و رشته تحصیلی هیچ کدام از فرزندانم به رشته تحصیلی من مربوط نیست.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به این سوال که در اوقات فراغتش چه می‌کند، اظهار کرد: بیشتر اوقات فراغتم را به خواندن ایمیل‌های مردم می‌گذرانم که این کار را عموماً در صبح‌های خیلی زود انجام می‌دهم.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا در خانه فرصت می‌کند که به همسرش کمک کند و در انجام کارهای خانه مشارکت داشته باشد، تصریح کرد: این روزها کمتر وقت می‌کنم که به این امور برسم. عموماً تلاش می‌کنم که شب‌ها خیلی دیر به منزل نروم ولی در هنگامی که در خانه حضور دارم تمام مدت مشغول به کار هستم. البته در زمانی که سعادت بازنشستگی داشتم و کارم محدودتر بود این توفیق را داشتم که در کارهای خانه کمک کنم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر به دلیل کمبود وقت و حجم مسئولیت کاری، دیگر در دانشگاه تدریس نمی‌کند در پاسخ به این سوال که از چه زمانی وارد سیاست شدید، تصریح کرد: من اصلاً نمی‌دانم وارد سیاست شده‌ام یا نه. اما در مورد کار دیپلماسی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی این توفیق برای من فراهم شد. در زمان پیروزی انقلاب و هنگامی که دانشجوی 19 ساله‌ای بودم مسئولیتی داوطلبانه در کنسولگری ایران در سانفرانسیسکو پذیرفتم و از آن زمان به بعد کمابیش ارتباط مستمری با سیاست خارجی دارم.

وزیر امور خارجه ادامه داد: من تقریبا هیچ کار دیگری غیر از این موضوع بلد نیستم از جمله در حوزه سیاست؛ به این حوزه وارد نشده‌ام و صرفاً از همان ابتدا به صورت داوطلبانه و یا رسمی در حوزه سیاست خارجی فعالیت کردم.

وی به سابقه تدریس خود در 8-9 سال گذشته در دانشکده وزارت امور خارجه و همچنین سایر دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: من در آن زمان فکر می‌کردم که در همین حد ارتباطم را با حوزه روابط بین‌الملل حفظ می‌کنم ولی تقدیر بر این بود که برخلاف تدبیر ما عمل شود.

این دیپلمات عالیرتبه در مورد ارتباطش با حسن روحانی و اینکه وقتی وی پیشنهاد وزارت خارجه را مطرح کرده چه حسی داشت، اظهار کرد: من چون سابقه همکاری طولانی با آقای روحانی داشتم از ابتدا می‌دانستم که ایشان یک محبت ویژه‌ای نسبت به من دارد و وقتی این پیشنهاد را مطرح کرد من خیلی تلاش کردم که این مسئولیت را بر عهده من نگذارد ولی هم محبت ایشان زیاد بود و هم دیگر دوستان در این زمینه اصرار کردند.

ظریف افزود: خانواده‌ام نیز در ‌آن موقعیت برخلاف گذشته که هیچ وقت استقبال نمی‌کردند که من مسئولیت سنگینی را بپذیرم، این بار تأکید کردند که اگر کاری بلد هستید وظیفه دارید که در شرایط کنونی آن کار را انجام دهید، لذا وارد این حوزه شدم.

رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که آیا هنگامی که جوان بودید خود را در جایگاهی مانند وزارت می‌دیدید،‌ تصریح کرد: من آدمی هستم که هیچ وقت خیلی برای آینده‌ام برنامه ریزی نکردم که مثلاً بگویم از این مرحله قرار است به مرحله بعدی بروم. البته افرادی را که برای پنج مرحله آتی زندگی خود طراحی می‌کنند دیده ام ولی من واقعاً چنین کاری نکردم.

ظریف در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که چقدر در جریان حال و هوای جوانان کشور هستید، خاطرنشان کرد: من شش سالی این فرصت را داشتم که خارج از تمام تشریفات با مترو، ‌اتوبوس و تاکسی این طرف و آن طرف بروم،‌ به بازار بروم و در جمع مردم حضور پیدا کنم. دوران خوب و لذت‌بخشی بود چرا که می‌شنیدم که مردم به چه فکر می‌کنند و موضوعات را چگونه می‌بینند.

وی ادامه داد: از دورانی که دوباره مسئولیت گرفته‌ام بیشتر ارتباطم از طریق فضای مجازی و از طریق ایمیل است. برخی دوستان در ایمیل‌ها پیشنهاداتی را مطرح می‌کنند و مشکلات را می‌گویند. قبلا در فضای مجازی یک چیزهایی می‌نوشتم که حالا دیگر کمتر شده ولی سعی کرده‌ام که ارتباطم را همچنان حفظ کنم و یک درک کلی از فضای جوانان و دغدغه‌های آنها دارم.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا ایده و یا مطلبی دارید که بخواهید از طریق این برنامه بیان کنید و رئیس‌جمهور آن را انجام دهد، خاطرنشان کرد: ایشان همیشه به من لطف داشتند و معمولاً حرف بنده در حوزه سیاست خارجی را بر زمین نگذاشتند. اما من یک مشکل دارم و آن هم مربوط به همکاران در وزارت امور خارجه است. کارمندان این وزارتخانه افرادی سختکوش و زحمتکش هستند ولی متأسفانه برخلاف تصور عمومی که فکر می‌کنند کارمندان این وزارتخانه وضعشان خیلی خوب است آنها از شرایط مناسبی برخوردار نیستند.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: شاید بتوان گفت یکی از کمترین امکانات در کشور را کارمندان دستگاه دیپلماسی دارند. لذا تقاضای من از همه دوستان این است که با عینک دیگری به وزارت خارجه و کارمندان این دستگاه نگاه کنند. ما همکاران خیلی سختکوشی در این وزارتخانه داریم اما علیرغم این تلاش‌ها در مقابل از امکانات بسیار کمی برخوردار هستند. البته ما این را درک می‌کنیم که دولت با مسئولیت‌های زیادی روبروست اما این تقاضا را داریم که نسبت به دوستانی که در وزارت امور خارجه کار می‌کنند با نگاه جدیدی مبتنی بر واقعیت‌های دستگاه خارجی مواجه شوند.

ظریف در پاسخ به سوال پایانی این گفت‌و گو مبنی بر اینکه آیا در هفته دولت علاقه‌مند هستید که حرف یا عبارت ویژه‌ای را از این برنامه اعلام کنید، افزود: خوشحال هستم که دولت علیرغم همه محدودیت‌ها توانسته یک احساس امید در بین مردم ایجاد کند. این امید می‌تواند آینده ما را بسازد.

وی افزود: از همه می‌خواهم که امید مردم را تقویت کنند و آن را نشکنند. مردم ما را تحقیر نکنند چرا که مردم ما شایسته احترام هستند. شایسته هستند همانطور که دنیا عزت و اقتدار آنها را پذیرفته است در داخل هم بپذیرند. به این مردم، دنیا با نگاه عزتمندی نگاه می‌کند.