تاثیر چاقی بر مغز

نتایج مطالعات مختلف نشان داده‌اند که افزایش وزن نه تنها موجب تغییر شکل بدن می شود، بلکه می تواند فعالیت‌های مغز انسان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بروز این تغییرات در مغز ممکن است به پرخوری، چرخه معیوب کاهش وزن و مشکلات دیگر منجر شود. از این رو، در ادامه این مطلب چگونگی تاثیر چاقی بر مغز را به صورت مختصر بررسی می کنیم.

چاقی و اعتیاد به مواد غذایی

افزایش وزن ممکن است واکنش مغز به لذت بردن از غذاهای شیرین و چرب را از بین برده و در نتیجه بیش از زمانی که لاغر هستیم به مصرف کیک و کلوچه تمایل داشته باشیم. در حقیقت، این شرایطی مشابه با افراد معتاد است که به تدریج و برای کسب رضایت، دوز بیشتری از مواد مخدر را مصرف می کنند. طی مطالعه‌ای که در نشریه "نوروساینس” منتشر شده، پژوهشگران مغز زنانی که یک نوشیدنی شیرین مصرف کرده بودند را اسکن کردند. آنها دریافتند نوشیدنی شیرین ناحیه‌ای از مغز که "استریاتوم” نامیده می شود را فعال می کند. شش ماه بعد و در شرایطی که بر وزن برخی از شرکت کنندگان افزوده شده بود، این اسکن بار دیگر انجام شد. نتایج اسکن دوم در مقایسه با اسکن نخست نشان داد مغز افراد چاق واکنش کمتری نسبت به مصرف نوشیدنی شیرین نشان می دهد.

چاقی و تمایل آنی برای خوردن مواد غذایی

بنابر نتایج پژوهشی که در سال 2010 انجام شد، ناحیه‌ای از مغز به نام "اوربیتوفرانتال کرتکس” که مسئول فعالیت آنی و بدون انگیزه قبلی انسان است در کودکان چاق نسبت به کودکان لاغر کوچکتر است. هرچه اندازه این بخش کوچکتر باشد احتمال مصرف مواد غذایی به صورت آنی بیشتر است. اگرچه این مطالعه یک پیوند علت و معلولی را ثابت نکرده، اما ممکن است چاقی کودکان موجب کاهش اندازه ناحیه اوربیتوفرانتال کرتکس در آنها شود. همچنین، چاقی به عنوان عاملی اثرگذار بر سیستم ایمنی شناخته می شود که التهاب را در بدن افزایش می دهد. این افزایش التهاب ممکن است به چرخه‌ای معیوب و آسیب دیدن بخش‌هایی از مغز منجر شود که این مساله نیز می تواند به مصرف بیش از اندازه مواد غذایی و چاقی بیشتر منجر شود.

چاقی و افزایش خطر زوال عقل

چربی شکمی بیشتر با کاهش حجم مغز در بزرگسالان میانسال مرتبط است. به گفته دانشمندان، چربی اضافی می تواند به التهاب بیشتر منجر شود که سطح استرس را افزایش می دهد و این مساله بر مغز اثرگذار است. چربی شکمی که به نام چربی احشایی نیز شناخته می شود هورمون‌هایی منحصر به فرد را آزاد می کند که ممکن است به شیوه متفاوت نسبت به هورمون‌های آزاد شده از چربی‌های دیگر مانند چربی زیر پوستی، بدن انسان را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که خطر زوال عقل در افرادی که دارای حجم مغز کوچتری هستند، بیشتر بوده و این افراد نتایج ضعیف‌تری در تست‌های شناختی کسب می کنند.  

رژیم غذایی یویویی و خطر افزایش مصرف مواد غذایی

 فعالیت‌های مغز تنها با افزایش وزن تحت تاثیر قرار نمی گیرند، بلکه کاهش وزن نیز می تواند شرایط مشابهی را ایجاد کند. رژیم غذایی ممکن است چگونگی واکنش مغز به استرس را تغییر دهد و این مساله به پرخوری منجر شود. طی مطالعه‌ای که در سال 2010 انجام شد، دانشمندان با اتخاذ رژیم غذایی برای موش‌ها کاهش 10 تا 15 درصدی وزن آنها را موجب شدند. سپس، آنها اجازه دادند تا موش‌ها وزن از دست رفته را جبران کنند. با این وجود، هنگامی که موش‌ها در شرایط استرس‌زا قرار می گرفتند، غذای بیشتری نسبت به موش‌هایی که تحت رژیم نبودند، مصرف می کردند.

چاقی و آسیب دیدن حافظه

چاقی حداقل برای زنان یائسه ممکن است موجب اختلال در حافظه شود. نتایج تست حافظه 8 هزار و 745 زن در بازه سنی 65 تا 79 سال طی مطالعه‌ای در سال 2010 مورد بررسی قرار گرفت. بر همین اساس، پژوهشگران دریافتند که یک واحد افزایش در "شاخص توده بدن” (BMI ) شرکت کنندگان با کاهش یک واحدی از تست حافظه 100 نمره‌ای همراه است. هورمون‌هایی که توسط چربی آزاد می شوند می توانند حافظه را تحت تاثیر قرار دهند. این هورمون‌ها موجب التهاب می شوند که بر ادراک تاثیر گذار است.