توسعه روستایی به معنی احیای تمامیت اقتصادی و فرصت های ایجاد ارزش افزوده در جغرافیای روستاهاست .
به گزارش بولتن نیوز، این توسعه با مدیریت منابع آب و خاک آغاز می شود و در سطوح بالاتر شامل خدمات بازرگانی ، صنایع روستایی ، صنایع دستی ، صنایع تبدیلی و تکمیلی و اقتصاد دانش محور ویژه این مناطق هم برنامه ریزی می شود.
اما توسعه روستایی فقط شامل موارد اقتصادی نیست و بزرگترین عرصه برای حفظ آمایش جمعیت و اقتصاد سرزمین و در ادامه توسعه سرمایه های اجتماعی و امنیت ملی و اقتدار بین المللی است.
توسعه اقتصادی باید همتراز تغییر و تحول رفتاری و روش های فرصت یابی و فرصت سازی شهروندان حقوقی و حقیقی در درون جامعه باشد.
توسعه را اگر مهندسی تغییر و نوسازی رفتارها و کردارهای اقتصادی بدانیم بیراهه نرفته ایم.
توسعه روستایی مستلزم مدیریت اصولی با مهارتهای ویژه است. ضرورت پیوند بین دانش بومی و دانش رسمی در توسعه روستایی ؛ توسعه به معنای ایجاد تحول همهجانبه در تمامی مسائل طبیعی، انسانی، اقتصادی و فرهنگی در یک جامعه است.
در حدود 40 سال انقلاب اسلامی تحولات شگرفی در مناطق روستایی کشور صورت گرفته است، برخورداری تمام نقاط بالای 20 خانوار روستایی کشور از نعمت روشنایی برق، بهداشتی شدن
آبرسانی به اکثر روستاها، احداث و تأسیس مراکز خانه بهداشت روستایی و برخورداری روستاها از امکانات ارتباط سمعی و بصری از مهمترین این تحولات است.
ایجاد تحول در حوزه آموزش و پرورش به ویژه با احداث مراکز شبانهروزی به منظور فراهمسازی بستر لازم برای ارتقای آموزش افراد روستایی و عشایری، تخصیص حمایتهای کمیته امداد و بهزیستی به اقشار نیازمند در روستاها، پیشرفت تکنولوژی آبیاری جدید و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخشهای فراوانی از کشور از دیگر این تحولات محسوب میشود.
اما شکاف اقتصادی و توسعه یافتگی میان روستاها و شهرها وجود دارد و در سالهای اخیر مهاجرت افراد روستایی رو به فزونی یافته است و بر همین اساس ما هر روز شاهد افزایش تعداد روستاهای خالی از سکنه هستیم به نحوی که هماکنون بیش از 50 درصد از نقاط روستایی کشور زیر 50 خانوار هستند.
* روستاهای ایران بهشت اقتصادی هستنداقتصاد به معنی ثروت شناسی و ایجاد فرصت های جدید برای تولید است و هر جا که فرصت و مزیت برای توسعه وجود دارد یا بیشتر است برای اقتصاد شناسان "بهشت تولید ثروت واقعی" و در ایران هم بهشت تولید ثروت حلال محسوب می شود.
بهشت اقتصاددانان موقعی ایجاد می شود که نرخ تورم غیراقتصادی وجود نداشته باشد ، نرخ بیکاری همیشه در سطح میزان طبیعی ان یعنی 4درصد و پایین تر باشدو ضریب انحراف در تخصیص منابع و هزینه منابع و تسهیلات به صفر برسد.
همسنجی اقتصاد ایران با تئوریها و نظریات اقتصادی دیرین و نوین نشان می دهد که اقتصاد کشورمان از برخی لحاظ دارای مختصات بکر و تازگی است و می توان برای انها شناسنامه نوین اقتصادی صادر کرد.
این اقتصادها با احیای ظرفیت های نهفته خود عرصه تازه ای را به روی اقتصاد ملی می گشایند و در چند لایه می توانند توسعه افرین باشند.
یکی از این بخش ها و محیط ها ، همان اقتصاد روستایی و محیط های کشاورزی و صنایع پایین دستی و بالادستی ان است.
روستاهای شهرستان سراب هم با توجه به مختصات دسترسی به منابع آب و خاک و نیروی انسانی مومن رسالت مهمی در این عرصه دارند.
هر یک روستا در شهرستان ما یک هدف مهم برای توسعه اقتصادی و پایدار محسوب می شود و هدف نهایی باید ارتقای بهره وری منابع و افزایش تولید ثروت است .
البته در روستاهای ایران دو مشکل و چالش اساسی "بهره وری پایین منابع (به ویژه آب) و ضایعات اقتصادی بالا "وجود دارد که باید با بکارگیری روش های علمی ، نظام آبیاری در کشور بهینه می شود.
اگر در فرآیند توسعه اقتصادی روستاها ،تولیدثروت و بهره وری منابع زیاد شود ، با افزایش تولید ، زنجیره ای از دستاوردهای مثبت مانند افزایش اشتغال ،افزایش درآمدها ،تعالی اجتماعی و رفاه ساکنان ، شکوفایی و رشد اقتصادی ، رسیدن به توسعه بادوام و علمی و پایدار ایجاد می شود.
با این رویکرد ، بستر توسعه و رشد همه جانبه اقتصاد شهرستان سراب نیز فراهم خواهد شد و به راحتی می توان الگوی توسعه اسلامی - ایرانی را در روستاها شاهد بود.
افزایش کارآیی و تقویت اثربخشی مدیریت توسعه هم باید در اولویت است و از همه ظرفیت های ان برای جذب جمعیت ، توسعه دامداریهای سنتی ، ارائه تسهیلات مالی و بانکی استفاده
می کنیم که عاوه بر کمک به جذب جمعیت و اقتصاد به توسعه عادلانه جغرافیایی هم کمک می کند.
در ایران حدود 50 هزار روستا داریم در کشور و در شهرستان ما هم غلبه اقتصادی با اقتصاد روستایی است و اگر بستر جذب 10 خانوار در هر روستا فراهم شود و اقتصاد فضای روستایی توسعه یابد تولید محصولات کشاورزی ، دام و طیور برای تامین و تنظیم بازار کافی خواهد بود.
هویت اقتصادی منطقه را توسعه اقتصاد کشاورزی با ویژگی های صنعت کشاورزی ، صنایع تبدیلی ، صادرات محوصلات کشاورزی و توسعه علم و دانش کشاورزی و خدمات و گردشگری متناسب با ان تشکیل می دهد.
توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی و صنایع دستی روستاها از دیگر فرصت ها برای اقتصاد افرینی است و قدرت جاذبه اقتصادی روستاها را برای جمعیت تقویت و امنیت غذایی را تضمین می کند.
مناطق روستایی و کشاورزی شهرستان سراب از مزیت ها و استعدادهای اقتصادی گسترده برای توسعه همه بازارهای کار ، کالا و سرمایه و همچنین خلق تراز مثبت بازرگانی خارجی کشور برخوردار است.
بخش کشاورزی در دهه های نخستین قرن شمسی جاری ، توانمندی زیادی برای تامین نیازهای اقتصادی ایران و همچنین گسترش بازرگانی خارجی داشت و امروز هم اگر از همه ظرفیت های ان برای جذب جمعیت ، توسعه دامداریهای سنتی ، ارائه تسهیلات مالی و بانکی استفاده شود علاوه بر کمک به جذب جمعیت و اقتصاد وتوسعه عادلانه جغرافیایی می تواند جهش پایداری در تجارت خارجی و کمک به رشد پایدار اقتصادی کشور ایجاد کند.
این دستاوردها و مزیت ها در سطح سنتی قابل ارزیابی است و اگر اقتصاد روستایی و کشاورزی وارد لایه های میانی و نهایی توسعه یافتگی و صنعتی و کشاورزی دانش محور شود ، شکوفایی کل اقتصاد سراب در منطقه تنها یک دستاورد ان خواهد بود و با تقویت قدرت خرید کشاورزان و روستانشینان می توان به رونق کامل اقتصاد منطقه کمک کرد به شرط اینکه
جهانی بیندیشم و محلی برنامه ریزی کنیم. روستایی تلاش کنیم و جهانی تولید کنیم.
توسعه منطقه ای با رویکرد عدالت و پیشرفت جغرافیایی در دنیا مورد توجه است و در سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی باید طرح های توسعه منطقه ای را با جدیت بیشتری پیگیری و اجرا کنیم.
در تعیین اهداف برنامه های توسعه باید توجه کنیم که تحقق پذیر باشند، انگیزه لازم را برای حرکت بیشتر ایجاد کنند و اطمینان آفرین باشند.
باید هر یک روستا را به یک بهشت اقتصادی تبدیل کنیم و روستاهای ما این استعداد را دارند که به اقتصادی 7ستاره در بازارهای کار ، پول ، کالا و سرمایه وهمچنین توسعه صادرات ، اقتصاد مقاومتی و پیشرفت همراه با عدالت تبدیل شوند.
در حال حاضر جمعیت مناطق روستایی به 23 میلیون نفر معادل 38.5 درصد جمعیت کشور می رسد و به برنامه ریزی جامع برای توسعه اقتصادی و اجتماعی و تلاش برای ایجاد توازن میان مناطق شهری و روستایی نیاز است.
جمعیت روستایی کشورمان معادل 1.2 برابر جمعیت عربستان ، 5.5 برابر جمعیت اردن ، معادل جمعیت سه کشور بلژیک ، اتریش و دانمارک و 5.3 دهم برابر جمعیت نروژ است و باید متناسب با استعدادهای منابع انسانی و طبیعی و فیزیکی برنامه ریزی شود.
اگر اقتصاد مناطق روستایی در لایه ها و بخش های مختلف مانند زیربخش های کشاورزی ( زراعت ، دامداری ، پرورش طیور ، شیلات ، منابع طبیعی ، آبخیزداری ، جنگلداری ) و صنعتی ( صنایع دستی ، صنایع سنتی ، صنایع تبدیلی و تکمیلی و صنایع روستایی ) در لایه های سنتی ، نیمه صنعتی و صنعتی توسعه یابد و برای تحقق آنها برنامه های جامع تهیه و اجرا شود ، در آن صورت می توان به ایجاد توازن با مناطق شهری امیدوار بود و مهمترین دستاورد آن هم مهاجرت نیروی انسانی از مناطق شهری به مناطق روستایی خواهد بود.
با رونق تولید و افزایش درآمد ساکنان مناطق روستایی می توان مجموعه ای از دستاوردهای پیشرفت اجتماعی و عدالت سرزمینی را شاهد بود.
افزایش بهره وری منابع تولید در واحد هکتار ، دام و منابع مالی در اولویت توسعه روستایی است و باید تلاش کنیم میزان تولید محصول در هر هکتار بیشتر شود ، در آن صورت ایران به قطب منطقه ای تولید و صادرات محصولات کشاورزی تبدیل خواهد شد.
باید با اصلاح تغذیه دام ها محصولات دامی هم به ازای هر راس بیشتر شود.
اگر اقتصاد روستایی توسعه یابد دیگر شاهد گسترش حلبی آبادها در حاشیه مناطق شهری و سکونتگاه های غیررسمی نخواهیم بود و باید همه مسئولان و مدیران در این زمینه تلاش کنند.
وی افزود: در آن صورت می توانیم به الگوی توسعه ایرانی در مناطق روستایی برسیم و مزیت های اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی در مقایسه با مناطق شهری بیشتر خواهد شد.