نیمی از جمعیت ایران شاعرند

به گزارش بولتن نیوز، «یاور مهدی‌پور» در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایسنا، درباره‌ی وضعیت امروز شعر ایران گفت: امروزه همه سعی دارند دیده شوند و این علاقه به مطرح شدن، آن‌ها را از اصل شعر دور می‌کند. از سوی دیگر افرادی هم در بدنه ادبیات هستند که خودشان را منجی ادبیات می‌دانند. همیشه فکر می‌کنند باید ادبیات را از نابودی نجات دهند. این افراد وضعیت شعر را بدتر می‌کند، در واقع شعر نیاز به وکیل مدافع ندارد.

این شاعر با بیان اینکه هر کسی باید کار خودش را انجام دهد، بیان کرد: پیشتر مولانا، حافظ، سعدی و شاملو کار خودشان را کردند؛ شعر خواندند، زندگی کردند و استعدادی که داشتند را به شعر بدل کردند. برخی از شاعران امروز سعی دارند تمام قشرهای جامعه را داشته باشند، هم می‌خواهند آوانگارد باشند، هم با سعدی و حافظ قیاس شوند، هم نیما و شاملوی ایران باشند، این امکان ندارد.

وی در ادامه اظهار کرد: پایان زندگی هر شاعری به شعر او معنا می‌دهد، وقتی زندگی فرد تمام می‌شود دیگران در موردش نظر می‌دهند که در چه سطح و جایگاهی قرار دارد. در حقیقت ادبیات مثل ورزش نیست که ارزشش با مدال مشخص شود و اکنون جوایزی که در جریان‌های شعری وجود دارد، ما را به جایی نمی‌رساند. زمانی که ما شعر یا هدفی را دنبال کنیم، دقیقا همان کاری را می‌کنیم که مولانا و... کرده‌اند، آن‌ها نمی‌خواستند دنیا را متحول کنند. آن‌ها خودشان با عشق، زندگی و دنیاشان بودند و شعر می‌گفتند.

مهدی‌پور درباره‌ی تاثیر تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر شعر تشریح کرد: برخی جریان‌ها و شبکه‌های مجازی باعث شده‌اند همه‌چیز قابل دسترس باشد. افرادی که تا به حال دو کتاب نخوانده‌اند، ساعت‌ها می‌نویسند و مورد پسند قرار می‌گیرند. اشکالی ندارد، اما این اتفاق فضای شعر را شلوغ می‌کند.

این شاعر همچنین تصریح کرد: یکی دیگر از معضلات انتخاب یک سردبیر شعر برای انتخاب مجموعه‌ها در انتشارات است، زمانی که یک فرد با یک سلیقه برای گزینش شاعران گذاشته می‌شود، یک طیف گسترده‌ را از دست می‌دهیم.

وی افزود: افرادی که با سلیقه کارشناس همخوانی نداشته باشد-چه شاعر خوب و چه بد- مجبور خواهند شد که یا با پول کتاب‌شان را منتشر کنند یا اشعارشان را در شبکه‌های مجازی منتشر کنند وقتی این طیف از دست بدهیم در واقع ناشران ضربه اساسی به پیکره نشر می‌زنند.

مهدی‌پور درباره‌ی تاثیر جریان‌های پشت پرده گفت: شاعران بزرگ شمس لنگرودی، صالحی، احمدی و... از دست این جریان‌ها خسته شده‌اند. شاعران جوان‌تر نیز اولویت‌هایشان را از دست رفته است و این یکی از ضربه‌هایی‌ست که به پیکره شعر می‌خورد. به همین خاطر است که ما در ایران کارشناس شعر نداریم و تنها منتقد شعر داریم، که این افراد هم با سلیقه خاص خودشان انتخاب و نقد شعر را بر عهده دارد؛ چنین افرادی یا در انتشارات کار می‌کنند و یا خودشان انتشاراتی تأسیس می‌کنند.

این شاعر با بیان اینکه «بسیاری از اشعار من در شبکه‌های مجازی به نام دیگران منتشر می‌شود» بیان کرد: حتی برخی از این اشعار به نام شاعرانی که فوت کرده منتشر می‌شود. مثلا شعر «عجیب است دریا همین که غرقش می‌شوی پس می‌زند تو را» بارها من فحش خورده‌ام که این شعر برای مرحوم پناهی است، برای شعر «برهنه‌ات می‌کنند تا بهتر شکسته شوی...» نیز همین اتفاق افتاد. هیچ رسانه‌ای در مورد این اشتباهات صحبت نکرده است.

وی ادامه داد: دنیایی شاملو زندگی کرده و این مقدار شعر درخشان گفته من حرفی برای زدن ندارم جز اینکه از همان شاملو و سعدی و... لذت ببرم و گه گاهی اگر دلم می‌گیرد و به اندازه بضاعت و استعداد خودم بنویسم.

این شاعر در ادامه تشریح کرد: چشم من بر آینده است که این زندگی تمام شود، شاید آن موقع کسی باشد که بدون ترس از بزرگ شدن کسی واقعا شعرم را بررسی کنند و در واقع معنی عیار شانس می‌دهد نه اینکه خوبی و بدی یک اثر بگویم. از منِ کوچک تا افراد بزرگ که واقعا برای شعر زحمت می‌کشند از این اتفاق ضرر می‌بینند. او به ناشرانی پناه می‌برند که مثل سوپرمارکت‌ کار می‌کنند، در چنین وضعی شعر دچار این شرایط می‌شود.

مهدی‌پور اظهار کرد: دوستی می‌گفت در نمایشگاه کتاب شاعری جلوی او را گرفته و گفته که کتابم را بخر یا حداقل عکس یادگاری بگیرم و در صفحه خودت منتشر کن. در این شرایط با 500 هزار تومان کتاب منتشر می‌کنند و مثل کارت پستال به دیگران هدیه می‌دهند.

وی در واکنش به «به تازگی رایج شده است که انتشاراتی‌ها در قبال پول آثار نویسندگان و شاعران را چاپ می‌کنند» گفت: این اتفاق به تازگی رواج نیافته و مدت‌هاست انتشاراتی‌ها این کار را انجام می‌دهند و وظیفه و مسولیت از پشت شعر کنار می‌زند زمانی که ناشر پول خودش را گرفته و دیگر کتاب برایش اهمیت ندارد.

این شاعر وضعیت شعر در تمام دنیا را به هم ریخته دانست و اضافه کرد: مخاطب شعر دیگر مخاطب قدیم نیست، به خاطر اینکه بار مسئولیت شعر تغییر کرده است و شعر دیگر رسانه نیست. به حدی هنر گسترده شده و بار شاعرانه گرفته است که دیگر شعر مخاطب خود را از دست داده است.

مهدی‌پور با اشاره به اینکه برخی تحت تاثیر جو، سمت شعر آمدند تشریح کرد: ایران نزدیک به 80 میلیون جمعیت دارد که حداقل نیمی از آن شاعرند. سطح مطالعه کم است، اما آنقدر موضوع را ساده می‌بینید که هر حسی و مهری را شعر می‌دانند. گمان می‌کنند با نوشتن چند سطر احساسی که در آن کلمات شاعرانه به کار می‌رود شعر نوشته‌اند. زمانی که پدیده‌ای تا این حد فراوان می‌شود ارزش و اعتبار خود را نزد مخاطب از دست می‌دهد. ناشران نیز به این فضا نیاز داشتند که رزومه جمع کنند.

وی درباره‌ی آخرین اثر خود بیان کرد: این روزها کتاب چهار خودم را به نام «سقف‌ها» آماده چاپ دارم. این کتاب در سبک کتاب‌های پیشینم است، اما سعی کرده‌ام که به حال امروزم بیشتر نزدیک باشد. موضوع این کتاب دنیای زنانه است که از زندگی مادرم الهام گرفته شده است. البته من مدافع حقوق زنان نبوده‌ام و جریانی را دنبال نمی‌کنم و صرفا حال زنان امروز را منعکس کرده‌ام. اتفاقات روزمره زندگی زنان اطرافم من را به این واداشت این موضوع بنیاد را دارد که در شعر امروز نمود بیشتری داشته باشد.

او همچنین افزود: سقف در فرهنگ ما معانی زیادی دارد؛ سقف بودن، حفاظ چهار دیواری خانه، نگاه خیره به سقف برون فکر کردن به او باعث شد اسم «سقف‌ها» را برای کتاب انتخاب کنیم. در هر جای دنیا زن بودن یک فرد برجسته شود، کار سخت‌تر می‌شود. اشعار سقف بر این اساس نوشته شده است. در این مجموعه برخلاف سایر کتاب‌هایم زبان این اثر خیلی ساده نیست و زبان اشعار پرداخت شده است.

این شاعر در توضیح کتاب «این خواب درست مثل زندگی است» گفت: این کتاب خلاصه سه کتاب اول من به نام‌های «برگی می‌افتد از رود کم می‌شود»، «گاهی دوستت دارم گاهی نه» و «سدها خواب آب را عمق می‌کنند» است. «شهلا رستمی نژاد» یک مترجم که خارج از ایران فعالیت می‌کند، شعرهای کوتاه طبیعت‌گرای این سه کتاب را به زبان انگلیسی - وفادار به نسخه اصلی - ترجمه کرد و سپس در سایت‌ها، نشریات و شبکه‌های مجازی انگلیسی‌زبان منتشر کرد، زمانی که بازخورد خوبی می‌گیرد تصمیمش بر آن می‌شود که تعداد این اشعار را گسترش دهد.

مهدی‌پور درباره‌ی مشخصات کتاب بیان کرد: اکنون این کتاب دوزبانه آماده شد و به نشر بوطیمار انتشار این اثر را به عهده گرفته است. کتاب «این خواب درست مثل زندگی است» شامل 52 قطعه شعر کوتاه در فضای طبیعت‌گرا و رمانتیک است. بلندترین شعر این مجموعه نزدیک به 10 سطر است. گزینش اشعار سعی شده است که تمامی در یک فضا انتخاب شده و یک دست باشد. این اشعار در سایت‌ها، وبلاگ‌ها و نشریات تأسیس شده توسط ایرانیان ساکن خارج منتشر شد. قرار است این کتاب در سایر کشورها نیز انتشار یابد. کتاب در هزار نسخه در حدود 100 صفحه با قیمت 9 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان است.