بازشدن چتر نجات بورس و کاهش سرعت سقوط

گروه بورس: پس از توافق ایران و کشورهای 1+5، انتظار می‌رفت که استقبال بیشتری از معاملات بورس تهران صورت گیرد، اما در عمل شاهد آن بودیم که بازار با افت قیمت‌ها و کاهش ارزش معاملات مواجه شد. در این میان هستند افرادی که به فضای ناامیدی پس از توافق هسته‌ای در بازار سهام دامن می‌زنند. برخی دم از انگیزه‌های سیاسی پشت ریزش قیمت‌ها می‌زنند، برخی اشخاص حقوقی را در این جریان مقصر می‌دانند و بعضی دیگر دیواری کوتاه‌تر از سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پیدا نمی‌کنند.

اما اغلب کارشناسان معتقد هستند که ریزش قیمت‌ها پس از توافق هسته‌ای چندان هم دور از انتظار نبوده است. نکته اینجاست که بازار در یک ماهه‌ی منتهی به آخرین ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای به اندازه‌ی کافی رشد کرده بود و سهم‌های حساس به مذاکرات هسته‌ای بین 20 تا 25 درصد رشد قیمتی داشته‌اند. لذا بازیگران هوشیار بازار سهام، توانسته‌اند به اندازه‌ی کافی از توافق هسته‌ای سود شناسایی کنند.

به گزارش بولتن نیوز، نکته‌ی دیگر اینجاست که به نظر می‌رسد فعالان حقیقی بازار (که در یک ماهه‌ی منتهی به توافق هسته‌ای بیشترین سهم را در خرید اوراق بهادار شرکت‌ها داشتند) بیش از اندازه به توافق هسته‌ای خوش‌بین بوده‌اند. خوش‌بینی این افراد در صورتی به بار می‌نشست که بلافاصله پس از توافق هسته‌ای، منابع ماندگار مالی، آن هم با حجم قابل توجه به بازار سرازیر می‌شد و به این زودی‌ها قصد رفتن نمی‌کرد. اما در حال حاضر و شرایط فعلی که هنوز برای دیدن آثار توافق در بازارهای مالی زود به نظر می‌رسد، بعید به نظر می‌رسد بازیگران اصلی بازار اقدام به تزریق قابل توجه نقدینگی کنند.
به زعم اغلب کارشناسان، هزینه‌ی پول به اندازه‌ای بالاست که نمی‌توان انتظار داشت سرمایه‌داران به راحتی روی منابع ارزشمند مالی خود ریسک کنند. همین مسأله است که نه تنها بازار سهام، بلکه اقتصاد ایران را با رکود مواجه ساخته است. زمانی می‌توان انتظار سرازیر شدن پول به بازار مالی را داشت که دولت اقدام به انبساط پولی کرده و اندکی از کنترل تورم صرفنظر کند. انبساط پولی نیز مستلزم آن است که دولت بتواند منابع مالی جدیدی برای خود ایجاد کرده یا به دارایی‌های بلوکه شده‌ی خود دست پیدا کند.
از طرف دیگر، شرکت‌ها نیز با گشایش اقتصادی و لغو تحریم‌ها می‌توانند سودآوری خود را افزایش داده و لذا قیمت سهام نیز رشد کند. در این میان بانک‌ها نیز با گشایش اقتصادی، می‌توانند تسهیلات ارزان‌تری تهیه کرده و در اختیار مشتریان خود قرار دهند و لذا در این صورت هزینه‌ی پول (مانند نرخ سود سپرده‌های بانکی) تقلیل یافته و P بر E بازار نیز رشد خواهد کرد.
اما همه‌ی این مسائل وقتی رخ خواهد داد که زمان، مجال تغییر و تحولات در اقتصاد ایران را داده باشد؛ به همین دلیل است که کارشناسان بر این باورند که ریزش‌های این روزهای بازار نه تنها طبیعی است، بلکه نگران کننده هم نیست.
 
در بازار امروز چه گذشت؟
در معاملات روز جاری بازار سهام، برگشت قیمت در گروه‌های خودرویی و بانکی توجهات را به خود جلب کرد. پس از آنکه قیمت سهم‌ها این نمادها با اصلاح قابل توجهی مواجه شد، به نظر می‌‌رسد که بازار اندک اندک برای خرید راغب می‌شود و قیمت‌های به سطوح حمایتی خود نزدیک می‌شوند. این مسأله می‌تواند نویدبخش پایان افت شاخص (لااقل در کوتاه مدت) باشد.
علاوه بر آن در روند معاملات امروز، مدیریت نمادها توسط نهاد ناظر نیز باعث شد که از شتاب ریزش قیمت‌ها جلوگیری شود. پس از آنکه نمادهای خودرویی در هفته‌ی گذشته بین 10 تا 15 درصد اصلاح قیمتی داشتند، انتظار می‌رفت که نمادهای بانکی نیز با ریزش قیمتی قابل توجهی بازگشایی شوند. اما سازمان بورس اجازه نداد که کلیه‌ی نمادهای بانکی بازگشایی شوند تا اندکی از هیجان منفی حاکم بر معاملات کاسته شود.
بر این اساس نماد وبصادر (بانک صادرات) پس از برگزاری مجمع عادی سالانه و تقسیم سود بازگشایی شد و تنها با 2 درصد کاهش قیمت مواجه شد. این در حالی بود که نماد بانک ملت (وبملت) نیز پس از برگزاری مجمع شرایط بازگشایی را داشت. اما ظاهرا سازمان بورس ترجیح داد در شرایط فعلی این نماد را بازگشایی نکند و به نوعی مانع افت شدید شاخص کل شود.
در دیگر نمادهای حساس به لغو تحریم‌ها نیز پس از آنکه قیمت سهام بانک صادرات ریزش قابل توجهی نشان نداد، شاهد کشیدن ترمز ریزش بودیم. به طوری که سهام شرکت کشتیررانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی) با وجود آنکه قیمتی پایانی سرخ رنگی داشت، اما در مدار مثبت مورد معامله قرار گرفت.
 
آغاز حمایت حقوقی‌ها
نکته‌ی دیگری که در بازار امروز به چشم می‌خورد، حمایت تمام قد اشخاص حقوقی از برخی نمادها بود که باعث شد ریزش شاخص کل تا حدودی کند شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که امروز حقوقی‌های بازار، به اندازه‌ی 129 میلیارد تومان سهم خریدند. این در حالی بود که تنها 43 درصد از کل معاملات امروز به داد و ستد سهام و حق تقدم در بورس و فرابورس اختصاص داشت. با وجود آنکه ارزش معاملات در سطح نازلی قرار دارد، اما حمایت حقوقی‌ها در نمادهای مهم و اثرگذار ملموس و قابل مشاهده بود. برای مثال در نماد مبین که بیشترین تأثیر را بر جلوگیری از افت شاخص از خود به جای گذاشت، 80 درصد از سهام معامله شده، توسط اشخاص حقوقی خریداری شد.
 
آمار معاملات
همچنین طی معاملات امروز در بورس تهران، 574 میلیون و 844 هزار ورقه‌ی بهادار به ارزش 212 میلیارد تومان و در 50 هزار و 604 نوبت مورد معامله قرار گرفت. از این میزان 43 درصد به معاملات سهام و حق تقدم در بورس و فرابورس اختصاص یافت و سهم معاملات اوراق بدهی و معاملات عمده از کل معاملات نیز به ترتیب 29 و 21 درصد بود.
بیشترین اثر مثبت بر شتخص کل از آن شرکت‌های پتروشیمی مبین، گروه مپنا و گروه بهمن بود که هرکدام توانستند به ترتیب شاخص را 30، 25 و 10 واحد ارتقا دهند. از طرف دیگر نمادهای "ونوین"، "وبصادر" و "وغدیر" بیشترین آثار منفی را برای شاخص کل رقم زدند.