وقتی که میوه استراتژی اوپک به بار می‌نشیند!

اکنون تحلیلگران بازار معتقدند با کاهش سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های بزرگ نفتی به دلیل کاهش قیمت نفت که منجر به کنترل روند صعودی تولید نفت عربستان و همچنین افزایش نسبی قیمت نفت شد، استراتژی عربستان در نشست بعدی اوپک که پنجم ژوئن در وین برگزار می‌شود تمدید خواهد شد.

نفت که در ژانویه در پایین‌ترین قیمت خود در شش سال گذشته معامله می‌شد، بیش از 40 درصد از قیمت خود را بازیابی کرده است و میزان تولید نفت آمریکا نیز از بالاترین سطح خود در چهار دهه اخیر پایین تر آمده است. بازیابی قیمت جهانی نفت به حمایت از رویکرد عربستان به بازار کمک می‌کند تا اعضای این سازمان را متقاعد کند فعلا بیشتر یه سهم خود از بازار نفت فکر کنند تا قیمت جهانی نفت و از این طریق آن دست از تولیدکنندگان نفت که هزینه بالایی برای تولید متحمل می‌شوند را از بازار بیرون کنند.

فرانسیسکو بلانش، مدیر مرکز تحقیقات بازار بانک آمریکا در این باره می‌گوید: سعودی‌ها احتمالا فکر می‌کنند استراتژی‌شان موفق بوده و حق‌هم دارند این فکر را بکنند. میزان چاه‌های نفتی آمریکا به شکل قابل توجهی کاهش داشته و میزان سرمایه‌گذاری در تولید جدید هم سقوط کرده است. این نشانه ای است که این استراتژی جواب داده است.

در نشست پیشین سازمان کشورهای صادرکننده نفت که در بیست و هفتم نوامبر برگزار شد، عربستان، امارات، کویت و قطر مخالفت‌های مطرح شده در جلسه را به خصوص از سوی ایران، ونزوئلا و الجزایر رد کردند تا بتوانند برنامه خود را پیش ببرند. اکنون نیز درحالی که ممکن است در نشست خرداد ماه اوپک هم مخالفت‌هایی وجود داشته باشد، اما همه 34 تحلیلگری که درنظرسنجی بلومبرگ شرکت کرده‌اند معتقدند که اوپک تولید روزانه نفت خود را در سطح 30 میلیون بشکه حفظ خواهد کرد.

مایک ویتنر، مدیر مطالعات بازار موسسه سوسیت جنرال، در این بار می‌گوید: این حقیقت که قیمت‌ها تاحدودی خود را بازیافته‌اند که به نظر می‌رسد که دوران پایین‌ترین قیمت ها عبور کرده‌ایم نکته ایست که سعودی‌ها می‌توانند در مذاکراتشان به آن اشاره کنند. نکته دیگری که می‌تواند مورد استفاده مذاکره‌کنندگان آن‌ها قرار بگیرد این است که تولید نفت آمریکا نیز از دوران اوج خود فاصله گرفته است.

قیمت نفت‌خام برنت دریای شمال در زمان نشست پیشی اوپک از دوران اوج خود که معادل 115 دلار دادوستد می‌شد، سقوطی 33 درصدی را تجربه کرده بود و پس از برگزاری این نشست نیز تا مدتی با ادامه روند نزولی خود به سطح 45 دلار هم سقوط کرد، این درحالی است که قیمت نفت برنت روز چهارشنبه به مرز 63 دلار رسیده است و بانک آمریکا پیش‌بینی کرده است که میانگین قیمت برنت در سال جاری میلادی معادل 62 دلار در هر بشکه باشد.

به گزارش پایگاه خبری بیزینس نیوز نتورک، تولید نفت شیل آمریکا (که از روش شکافت صخره های حاوی ذخایر نفتی به دست می‌آید) در این مدت تهدید جدی‌تری برای تولید نفت اوپک نسبت به سایر شکلهای قبلی انرژی‌های جایگزین بوده است، چرا که این روش برای تولید نفت سریع‌تر است. در صورت باقی ماندن قیمت نفت در محدوده 65 دلار ، چاه‌های نفت حفاری شده شیلی که هنوز عملیات استخراج از آن‌ها آغاز نشده است، می‌توانند تا پایان سال، روزانه 500 هزار بشکه نفت بیشتر به بازار عرضه کنند. به دلیل طبیعت سریع چاه‌های نفت شیل که می توانند خیلی سریع فعال یا غیر فعال شوند، ظرفیت مازاد عرضه قابل توجهی برای آمریکایی ها به دست می‌آید.

اخیراً اجماع بیشتری در نظرات وزرای نفت کشورهای عضو به چشم می‌خورد و اظهارات اخیر آنها نشان دهنده این است که سیاست تولید نفت اوپک تغییری نخواهد کرد.

بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران اخیرا در گفت‌وگویی اعلام کرده است که تغییر سقف تولید نفت از سوی اوپک بعید است. عبدالمجید الشطی، عضو شورای عالی نفت کویت نیز صراحتا اعلام کرده است که اوپک به استراتژی کنونی خود در زمینه تولید نفت پایبند خواهد بود. نیکلاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا نیز که در ماه می از اعضای اوپک خواسته بود تولید نفت را کاهش دهند، در مواضع جدید خود تنها به این بسنده کرده است که در حال همکاری با اوپک برای بالا بردن قیمت نفت است.

ونزولا در بحبوحه کاهش درآمدهای نفتی با کاهش 26 درصدی ذخایر ارزی روبرو شده است و میزان ذخایر ارزی این کشور به زیر 18 میلیارد دلار رسیده است که پایین ترین سطح از سال 2003 تاکنون است. نیجریه نیز به عنوان یکی دیگر از اعضای اوپک، رقمی معادل نیمی از بودجه سالانه کشور را از منابع جهانی وام گرفته است.

هری چیلینگویران، مدیر بخش استراتژی بازار بانک بی.ان.پی پاریباس در لندن معتقد است: درست است که برخی اعضای اوپک مانند ونزوئلا، ایران، نیجریه و الجزایر بابت قیمت‌های پایین‌تر نفت رنج می‌برند، اما این سازمان کماکان از استراتژی عربستان پیروی می‌کند.

علی النعیمی، وزیر نفت عربستان، به عنوان تاثیرگذارترین کشور اوپک تاکید کرده است که سازمان کشورهای صادرکننده نفت تنها درصورتی که تولیدکنندگان خارج از این سازمان نیز با کاهش تولید نفت خود بار ایجاد توازن در بازار را به دوش بکشند، حاضر است تولید نفت خود را کاهش دهد.

آلکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه نیز در نشست بعدی اوپک که در وین برگزار می‌شود حضور خواهد داشت. هر چند در تجربه پیشین که دو روز پیش از نشست وزیران اوپک در ماه نوامبر به ثبت رسید، جلسه وزیران نفت و انرژی روسیه، مکزیک، ونزوئلا و عربستان بدون هیچ نتیجه مشخصی برای توافق در ایجاد توازن در عرضه نفت به پایان رسید. این در حالی است که انتظار نمیرود مخالفت کشورهای غیر اوپک برای کاهش تولید نفت در این مدت دچار تغییر شده باشد.

بانک آمریکا و سوسیت جنرال معتقدند حتی در صورتی که دوطرف بازهم به توافق نرسند، کشورهای عرب ثروتمند اوپک در حاشیه خلیج فارس چندان متضرر نخواهند شد، چرا که رویکرد کنونی‌شان نشان‌دهنده موفقیت اولیه در خارج کردن رقبا از بازار تولید نفت است.

براساس آمار منتشر شده از سوی موسسه بیکر هیوز، حفاران آمریکایی از اکتبر تاکنون، فعالیت حدود نیمی از دکل‌های حفاری را به حالت تعلیق درآورده‌اند و انتظار می‌رود میزان سرمایه‌گذاری جهانی در تولید نفت امسال تا 100 میلیارد دلار کاهش پیدا کند.

برخی کارشناسان معتقدند اعضای اوپک اکنون که میوه استراتژی‌شان به بار می‌نشیند دلیلی برای تغییر سیاست‌های خود ندارند و درحالی که ممکن است هنوز مخالفت‌های اندکی با سیاست کنونی تولید نفت این سازمان از سوی برخی اعضا به گوش برسد، انتظار تغییر سیاست تولید نفت دور از ذهن خواهد بود.