صبر استراتژیک؛ کلید موفقیت اسرائیل و ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای

گروه بین الملل، یک اندیشکده آمریکایی به کاخ سفید توصیه کرده است که تنها راه جلوگیری از حصول توافق بد با ایران این است که قدرت‌های غربی تا حد امکان از سرعت پیشرفت مذاکرات بکاهند تا ایران بیش‌ازپیش تحت فشار قرار بگیرد و توافق بهتری که در راستای منافع اسرائیل باشد حاصل شود.

به گزارش بولتن نیوز، اندیشکده بروکینگز در تحلیلی به قلم «ناتان ساش»، پژوهشگر این اندیشکده در امور سیاست داخلی و خارجی اسرائیل به بررسی رویکرد آمریکا و دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای با ایران و اقدامات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در این خصوص پرداخت.

 ■ اعمال فشار بر ایران، راه رسیدن به توافق بهتر ■

نگرانی‌های «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل در خصوص یک توافق بد میان قدرت‌های گروه ۱+۵ و ایران بی‌پایه و اساس نیست. جزئیات چارچوب توافق ارائه‌شده به ایران به‌طور کامل در دسترس نیست اما بر طبق اخبار درزشده، امتیازهای نگران‌کننده‌ای درباره پایان مدت توافق در یک بازه ده یا بیست‌ساله و همچنین تعداد سانتریفیوژهای مجاز ایران در این توافق وجود دارد. پادمان‌های نظارتی پیشنهادی (که در دوره توافق موقت ژنو آغاز شد) مزیت بزرگی است، اما سؤالی که به یقین ایجاد می‌شود این است که: چرا صبر نمی‌کنید تا با اعمال فشار بیشتر بر روی ایران به توافق بهتری برسید؟

■ سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا به ضرر اسرائیل تمام شد■

دلایل شتاب برای رسیدن به توافق نه تنها در تصمیمات واشنگتن، بلکه در اقدامات دیپلماتیک نتانیاهو نیز ریشه دارد. مقاله‌های بسیاری در خصوص آسیب‌های دیپلماتیک سخنرانی نتانیاهو در صحن کنگره آمریکا نوشته شده است و استراتژی نتانیاهو، به یقین، بیش از آن که مفید باشد، زیان‌آور است. این استراتژی، پذیرش تحریم‌های بیشتر علیه ایران را به تأخیر می‌اندازد و احتمالاً جلوی وقوع این امر را نیز می‌گیرد زیرا به اتحاد و همبستگی دموکرات‌های حامی باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا منجر شده است. بعلاوه، تلاش برای تحمیل تحریم‌های بیشتر بیش از آن که به نفع اسرائیل باشد، به ضرر آن است.

 ■ لزوم کند شدن روند مذاکرات برای حصول نتیجه بهتر ■

تعادل کنونی قدرت میان ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ به شدت علیه ایران است. تحریم‌ها، که در دوره توافق موقت ژنو تقریباً به طور کامل متوقف شده بودند، آسیب فراوانی به اقتصاد ایران وارد کرده است. مقامات اسرائیل اکنون دیگر به این حقیقت اذعان دارند. وقتی زمان علیه رقیبتان کار بکند، مذاکرات به نفع شماست. لذا قدرت‌های ۱+۵ باید ریتم کندی را در مذاکرات هسته‌ای پیش بگیرند و اجازه دهند اعمال فشار علیه ایران به نتایج موردنظر برسد. اسرائیل به نوبه خود باید صبر پیشه کند، از خود تحمل نشان دهد و با دولت آمریکا هماهنگی‌های لازم را به عمل آورد.

 ■ حامیان تحریم‌های جدید علیه ایران، خواهان پایان یافتن مذاکرات هستند ■

بیشتر تصمیم‌گیرندگان در آمریکا معتقدند اگر توافق تا قبل از تابستان آینده حاصل نشود، دیگر نمی‌توان جلوی حامیان اسرائیل را گرفت و آن‌ها با تصویب لایحه تحریم‌های جدید علیه ایران، مذاکرات را خراب کرده و با این کار به فرآیند دیپلماتیک کنونی پایان خواهند داد. در این صورت این آمریکا و اسرائیل هستند که مقصر شناخته خواهند شد هرچند پر واضح است که عدم پذیرش شرایط از سوی ایران تاکنون مسبب مشکلات بوده است. وزرای خارجه چهار کشور اروپایی شرکت‌کننده در مذاکرات در حرکتی استثنایی مقاله‌ای را در روزنامه «واشنگتن پست» منتشر نموده و از کنگره آمریکا خواسته‌اند به آن‌ها اجازه دهد تمام احتمالات مذاکرات را به‌طور کامل بررسی کنند. طرفداران اعمال تحریم‌های جدید در واشنگتن این نکته را در گفتگوهای خصوصی خود کاملاً روشن ساخته‌اند که حتی در صورت عدم حصول توافق نیز خواهان پایان یافتن مذاکرات کنونی‌اند زیرا از نظر آن‌ها، و همین‌طور نتانیاهو، این مذاکرات تله است.

■ در صورت عدم حصول نتیجه در مذاکرات هسته‌ای، ایران باید مقصر شناخته شود ■

خطر پایان مذاکرات، دولت آمریکا را ترغیب می‌کند تا هم‌اکنون، و قبل از آن که دیر شده به توافق دست یابد. این امر آسیب غیرضروری و شدیدی به برتری استراتژیک گروه ۱+۵ در مذاکرات وارد می‌کند. این امر، درست برخلاف نیات و اهداف نتانیاهو، می‌تواند به حصول توافق بد منجر شود. اما افراد دخیل در روند گفتگوها اعلام می‌کنند که هنوز شکاف‌های بزرگی وجود دارد و احتمال آن می‌رود که مذاکرات بدون حصول نتیجه به پایان برسد. اوباما در چنین شرایطی باید متحدان خود در سراسر دنیا را متقاعد نماید که تقصیر به گردن ایران است، و نه آمریکا یا اسرائیل. این نبرد اتهام‌زنی از اهمیت بالایی برخوردار است. تحریم‌های اقتصادی تا حد زیادی به خواسته‌های آمریکا، و به میزانی معین به خواسته‌های کشورهای اروپایی وابسته است اما اعمال تحریم علیه فروش نفت به متحدان آن‌ها بستگی دارد؛ به ویژه مصرف‌کنندگان عمده انرژی همچون چین که بازگشت نفت ارزان ایرانی به بازار به نفع آن‌ها تمام می‌شود. اینکه جامعه بین‌الملل ایران را مقصر بدانند بسیار مهم است زیرا هماهنگی کامل هم برای اعمال تحریم‌ها و هم برای مذاکرات ضروری است.

■ نخست‌وزیر بعدی اسرائیل باید صبورتر و محتاط‌تر باشد ■

اتهام‌زنی به ایران برای اوباما بسیار آسان‌تر از رقبای جمهوری‌خواه خود یا اسرائیل خواهد بود زیرا آن‌ها عمداً دست به خرابکاری در مذاکرات می‌زنند. بنابراین اگر هیچ توافقی حاصل نشود، اوباما می‌تواند شخصاً تصمیم به پایان گفتگوها بگیرد تا ایران را از جایگاهی بالاتر سرزنش کند تا اینکه با شکست مذاکرات مورد تحقیر کنگره قرار گیرد. علی‌رغم برتری کنونی قدرت‌های جهان در مذاکرات، این احتمال وجود دارد که نبود صبر استراتژیک ناشی از شور و شوق بیش‌ازحد واشنگتن و شتاب‌زدگی اسرائیل برای پایان دادن هرچه زودتر به مذاکرات به یک توافق بد بینجامد. و اگر توافقی حاصل نشود، اقدامات نتانیاهو و بخصوص سخنرانی وی سبب می‌شود تقصیر پایان مذاکرات به گردن اسرائیل و آمریکا بیفتد. این دو باید این تقصیر را به گردن حکومت ایران بیندازند. دولت اسرائیل، در صورت حصول یک توافق یا عدم حصول آن، باید یک بار دیگر خود را برای مواجهه با جامعه بین‌المللی آماده کند. لذا نخست‌وزیر آینده باید خویشتنداری، درایت و صبر بیشتری در اقدامات خود به خرج دهد.