بازداشت ریگی: شنیده شدن پیام تهران

سلام ریگی پسر عموی «عبدالمالک ریگی» سرکرده ی معدوم گروه تروریستی فروپاشیده ی «جندالله» است. با وجود اعلام دستگیری فردی با این هویت، برخی منابع خبر داده اند فرد دستگیر شده «عبدالستار ریگی» برادر کوچکتر عبدالمالک است. بنا بر اعلام این منابع، عبدالستار در لحظه ی دستگیری برای پنهان کردن هویت خود، کارت شناسایی «سلام ریگی» پسر عموی خود را تحویل ماموران امنیتی پاکستان داده است. گفته می شود عبدالستار پس از بروز اختلاف بین «محمد ظاهر» سرکرده ی جیش العدل با خانواده ی ریگی، از این گروه جدا شده و به گروه تازه تاسیس برادرش- «عبدالرئوف ریگی»- به نام «جیش النصر» پیوسته است.

پس از ترور سرکرده ی جیش النصر که بنا به شواهدی به وسیله ی اعضای جیش العدل صورت گرفته، عبدالستار به عنوان فرمانده جدید جیش النصر به جای برادر بزرگترش فعالیت خود را از چندی پیش آغاز کرده بود.

به گفته ی برخی ناظران، دستگیری فرمانده جیش النصر پیامد افزایش همکاری های امنیتی ایران و پاکستان در ماه های اخیر برای مبارزه با تروریسم بوده است.

در این ارتباط اشاره به چند موضوع قابل توجه است:

1- بازداشت عبدالستار در ایالت بلوچستان پاکستان رخ داده است. بلوچستان از ایالت هایی است که پس از مناطق قبایلی، با بیشترین طیف از فعالیت های ناامن کننده روبرو است. افزایش ناامنی در این ایالت را باید در مولفه های مختلف جستجو کرد. مهمترین عامل این که؛ ایالت بلوچستان در مقایسه با دیگر ایالت های پاکستان از توسعه ی بسیار کمتری برخوردار است و از این رو با فقر گسترده یی دست و پنجه نرم می کند. از سوی دیگر زمینه برای بهبود وضعیت اقتصادی در این ایالت به دلیل شرایط اقلیمی بسیار نامساعد دشوار است. این شرایط بستر کاهش نظارت دولت بر این منطقه را فراهم کرده و سبب شده زمینه برای فعالیت های افراطی در بلوچستان فراهم شود.

2- شرایط یادشده سبب می شود گروه های افراطی که در مناطق جنوب شرقی ایران فعالیت می کنند، اغلب پس از انجام دادن فعالیت های تروریستی به بلوچستان پاکستان فرار کنند. فرار گروه های تروریستی به داخل پاکستان مانع از تعقیب آنان به وسیله ی نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران می شود و در سوی دیگر مرز نیز کنترل چندانی بر تروریست ها وجود ندارد. گروه هایی چون جندالله، جیش العدل و جیش النصر نیز با استفاده از این شرایط، مناطقی از بلوچستان پاکستان را به پناهگاهی برای خود تبدیل کردند.

3- همواره پاکستانی ها مرزهای مشترک خود با جمهوری اسلامی ایران را مرزهای امن توصیف کرده اند زیرا پاکستان در مرزهای خود با 2 همسایه ی دیگر یعنی افغانستان و هند با چالش ها و ناآرامی های فراوان روبه رو است. به عبارتی پاکستانی ها کمترین هزینه های مرزی خود را در مرزهای مشترک با ایران پرداخت کرده اند.

4-با این که دولت پاکستان کنترل چندانی بر ایالت هایی چون سرحد و بلوچستان ندارد ولی به هر ترتیب به واسطه ی قرار گرفتن این مناطق در چارچوب و قلمروی سرزمینی دولت اسلام آباد، مقام های کشورمان خواستار پایبندی اسلام آباد به مسوولیت های حاکمیتی در قبال این قلمرو سرزمینی و برخورد با گروه های تهدیدکننده ی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شده اند. برخی ناظران بر این باورند به رغم بسیاری از کم کاری های دولت همسایه شرقی، پاکستان به تازگی اراده یی جدی تر در مبارزه با گروه های تروریستی در پیش گرفته است؛ اراده یی که در حال نزدیک شدن به انتظاری است که مردم پاکستان و کشورهای همسایه از مقام های سیاسی و امنیتی اسلام آباد دارند.

دولت جدیدی که در پاکستان روی کار آمده است دولتی عملگرا است. بر اساس پیشینه و اقدامات نخست وزیر کنونی می توان گفت اولویت اصلی برای دولت این کشور مسایل اقتصادی است و از آنجا که ناامنی اولین مانع برای رشد و توسعه ی اقتصادی به شمار می رود همراهی انگیزه های امنیتی و اقتصادی می تواند اراده برای اعمال نظارت بیشتر بر مناطقی چون بلوچستان را تقویت کند.

5- دولت «محمد نواز شریف» در پاکستان به تازگی سرعت فعالیت های خود در مبارزه با تروریسم را افزایش داده است. یکی از این فعالیت ها، عملیات «ضرب عضب» است که دولت در مناطق شمالی و قبایلی پاکستان برای مبارزه با گروه های افراطی در پیش گرفت. پس از آنکه مدرسه یی در پیشاور مورد حمله ی نیروهای افراطی قرار گرفت، عزم دولت برای مبارزه با تروریست ها جدی تر شد زیرا مقام های اسلام آباد به این نتیجه رسیدند که هر گونه تهدیدی هر چند کوچک، می تواند به تهدیدی جدی برای پاکستان تبدیل شود.

در جمع بندی بحث باید گفت در سال های گذشته جمهوری اسلامی ایران بارها در خصوص اقدام های ناامن کننده ی گروه های تروریستی فعال در جنوب شرق کشور که به بلوچستان پاکستان فرار می کردند به اسلام آباد اعتراض کرده و حتی در این خصوص به این کشور هشدار داده است. دستگیری افرادی همانند عبدالستار می تواند اعتماد ایران و پاکستان نسبت به یکدیگر را افزایش داده و زمینه را برای همکاری های دوجانبه برای رویارویی (مقابله) با فعالیت های تروریستی مهیا سازد.

در بُعد منطقه یی نیز باید گفت که ناامنی های ایالت هایی چون سرحد و بلوچستان، امنیت منطقه و کشورهای همسایه چون ایران و افغانستان را تحت تاثیر قرار داده است. از این رو اقدام های بازدارنده و مقابله ی جدی اسلام آباد با گروه های تروریستی می تواند گامی مهم در جهت ایجاد اجماع و همکاری تنگاتنگ در منطقه برای مبارزه با تروریسم باشد.