قیمت های مختلف نفت در بودجه، نشانه توان اقتصاد مقاومتی است نه بلاتکلیفی مسوولان!

گروه اقتصادی - سایت روز آنلاین در تاریخ  ۲۸ دى ۱۳۹۳ در مطلبی با عنوان "بلاتکلیفی در تعیین بهای نفت در بودجه" به قلم فیروزه متین، به سناریوهای مختلف در مورد قیمت پایه نفت در بودجه سال 94 به دنبال کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی پرداخته و ادعا کرد که مسوولان اقتصادی و مجلس در رابطه با قیمت نفت و کسری بودجه سال آینده دچار بلاتکلیفی هستند. 

به گزارش بولتن نیوز، روز آن لاین با اشاره به سخنان مسوولان اقتصادی، نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی در ارتباط با چند سناریوی قیمت نفت 40، 50، 60 و 72 دلاری، آن را نوعی بلاتکلیفی در بودجه سال آینده ارزیابی کرده و با اشاره به پیش بینی مراکز اقتصادی جهانی مبنی بر کاهش مجدد قیمت نفت، آن را عاملی برای پیچیده شدن وضعیت بودجه و کسری بودجه سال آینده اعلام کرده است. 

از سوی دیگر، روز آن لاین تلاش کرده که وضعیت بازار جهانی  نفت و وضعیت بودجه سال آینده را به موضوع پرونده هسته ای ربط دهد و با اشاره به سخنان مسوولان کشور که همکاری عربستان با غرب در جهت کاهش 80 دلاری نفت را توطئه ای برای تحت فشار قرار دادن نظام جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته ای ارزیابی کرده اند، تلاش کرده که مشکل قیمت نفت در بودجه 94 را بزرگنمایی کند و در عین حال با اشاره به سخنان افراد مختلف، آن را نوعی بلاتکلیفی معرفی کند! 

این در حالیست که مسوولان اقتصادی و همچنین کارشناسان خبره بودجه  و برنامه ریزی اقتصادی کشور، با اشاره به تجربه کاهش قیمت نفت در سال های دفاع مقدس و با وجود هزینه های جنگ، کاهش قیمت نفت در دوره سازندگی و اوایل دوره اصلاحات در سال های 75 تا 77 و... معتقدند که بودجه کشور می تواند حتی با قیمت صفر نفت نیز بسته شود و توانایی ها و ظرفیت های موجود اقتصاد ایران و همچنین مقاومت و پایداری مردم و اعتقاد مسوولان به اقتصاد مقاومتی، موجب خواهد شد که هزینه های جاری و عمرانی کشور اولویت بندی شود و براساس منابع موجود درآمدی، هزینه ها نیز کنترل شود. 

اما اقتصاد  عربستان و سایر کشورهای نفتی، که از کاهش قیمت نفت متضرر شده اند بیش از اقتصاد ایران در معرض مشکلات حاصل از کاهش قیمت نفت هستند. 

همچنین بنا به تحقیقات موسسات آمریکایی و بین المللی، اقتصاد آمریکا زیان بارترین و بزرگترین هزینه ها را از تحریم ملت ها و کشورهایی مانند ایران و روسیه و... متحمل شده است و بزرگی این خسارت ها در عربستان و آمریکا بیش از ایران است. 

لذا آثار توطئه عربستان و آمریکا به خود آنها بازگشته و مشکلاتی که در منطقه و جهان ایجاد شده بیش از همه متوجه آمریکا و همپیمان های آمریکا در منطقه است.

اقتصاد ایران توانایی آن را دارد که بخشی از هزینه های عمرانی خود را در صورت کاهش بیشتر قیمت نفت، کاهش دهد و یا هزینه های جاری را از طریق صرفه جویی مدیریت کند و از طریق مالیات ها و عوارض بر کالاهای مصرفی و انرژی و ... تعادل نسبی در بودجه سال 94 ایجاد کند. 

همچنین اثر کنترل حجم بودجه بر نقدینگی و گردش پول باعث خواهد شد که تورم نیز کاهش یابد و این کاهش باعث رشد قدرت خرید مردم و خانوارها و کم درآمدها خواهد شد. 

ایران طرح هایی مانند حذف یارانه نقدی، یارانه گروه های پردرآمد و ثروتمندان دارد که می تواند موجبات تعادل در اقتصاد و بودجه را فراهم آورد. 

براین اساس، قیمت نفت در هر سطحی که مشخص شود، بودجه دولت و هزینه های جاری و عمرانی نیز در جهت تعدیل هزینه ها حرکت خواهد کرد و لذا سناریوهای مختلف برای قیمت نفت، اتفاقا توانایی اقتصاد ایران برای مقابله با کاهش قیمت نفت را نشان می دهد و نه تنها نشانه بلاتکلیفی نیست بلکه نشانه توان اقتصاد مقاومتی در ایجاد تعادل نسبی در اقتصاد و همچنین نشانه برنامه ریزی مسووولان و مجلس برای مقابله با آثار کاهش قیمت نفت است. 

روز آن لاین در بخشی از مطلب خود نوشته است: سایت بلومبرگ از احتمال کاهش مجدد قیمت نفت برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا خبرداده و نوشته است: "قیمت نفت که به کمتر از نصف مقدار آن در ژوئن (خرداد) گذشته رسیده، باید به سطوح پایین تری کاهش یابد و به مدت ۶ ماه نیز در چنین سطحی باقی بماند تا بین عرضه و تقاضا تعادل ایجاد شود".

گفتنی است، مقامات دولت ایران معتقدند که ماجرای کاهش جهانی قیمت نفت یک توطئه با همکاری عربستان جهت زمین گیر کردن ایران در گفت و گوهای اتمی است. اما تحریم ها بر اقتصاد ایران تاثیر چندانی نداشته و حالا با کاهش ۸۰ دلاری قیمت نفت، جامعه جهانی و عربستان می کوشند ایران را وادار به توافق اتمی با غرب کنند.

روز آن لاین ادعا کرده که با وجود بحث های مختلف در مورد نفت 40 دلاری، و کاهش قیمت پایه نفت در بودجه سال 94، وزیر اقتصاد با آشکار شدن تاثیر این خبر بر نرخ سکه و ارز آن را تکذیب کرد و گفت "دولت سناریوهای مختلفی را برای کاهش قیمت نفت در نظر گرفته است. درباره قیمت نفت پیش‌بینی قطعی وجود ندارد، چرا که یکی از پیش‌بینی‌ها این است که حتی ممکن است قیمت نفت به کمتر از ۴۰ دلار هم برسد و یکی دیگر از پیش بینی‌هایی که در محافل بین‌المللی هم مطرح بوده این است که قیمت نفت ممکن است به حدود ۷۰ دلار بازگردد، بنابراین ما باید خود را برای آن شرایط آماده کنیم. دولت در این زمینه سناریوهای مختلفی راجع به قیمت نفت چه در حالت کاهشی و چه در حالت افزایشی از ۴۰ تا ۷۰ دلار آماده کرده است. چون پیش‌بینی قیمت نفت برای آینده مشخص نیست، بنابراین باید در چنین شرایطی خود را برای همه حالت‌های ممکن آماده کنیم"

 طیب نیا همچنین گفته است: "با در نظر گرفتن شرایط جدید در نظر داریم قیمت نفت را به ۴۰ دلار تغییر دهیم و بازتنظیم کنیم. باید تصمیمات منطقی منطبق بر اقتصاد مقاومتی گرفته شود. با توجه به وضعیت پیش‌آمده و فشارهایی که دشمن برای به زانو در آوردن ایران اسلامی پیش گرفته، قیمت فروش نفت با کاهش چشمگیری روبرو شده و به ۴۰ دلار رسیده است"

همزمان با گفته های علی طیب نیا، اسماعیل جلیلی یک عضو کمیسیون تلفیق مجلس از تلاش برای یافتن تمهیداتی با هدف مقابله با تاثیرات کاهش قیمت نفت در بودجه کل کشور خبر داده است.

او گفته است: "دولت در لایحه بودجه قیمت هر بشکه نفت را ۷۲ دلار پیش‌بینی کرده است که به نظر ما با توجه به کاهش جدی قیمت نفت این قیمت باید اصلاح شود. نظر اکثریت اعضای تلفیق بر روی ۶۰ دلار است.اگر قیمت هر بشکه نفت را در بودجه ۶۰ دلار در نظر بگیریم با توجه به قیمت فعلی نفت در بازار جهانی باز هم با کسری مواجه خواهیم شد. در واقع به ازای هر دلار کاهش قیمت نفت نسبت به آنچه پیش‌بینی شده است هزار میلیارد تومان کسری بودجه در منابع حاصل می‌شود که باید برای جایگزینی آن فکری کرد. مجلس و دولت باید در شرایط فعلی به گونه‌ای پیش روند که خطای ما در سال آینده در برآوردها به حداقل برسد. به عبارتی انحراف ما از واقعیاتی که در سال ۹۴ پیش می‌آید باید به کمترین حد خود برسد تا شرایط امسال تکرار نشود. ما در سال جاری برآوردی از قیمت نفت داشتیم اما اتفاقات دیگری در نیمه دوم سال رخ داد که به دلیل خطای پیش‌بینی ما منابع حاصل نشد و کاهش پیدا کرد". 

جلیلی در عین حال فرصتی را برای انتقاد از دولت از دست نداد و گفت "یک سری نویدها داده شده که ممکن است قیمت نفت روند صعودی پیدا کند و شرایط مذاکرات تأثیر مثبت گذاشته و حتی شاهد کاهش تحریم‌ها باشیم که اینها همه پیش‌فرض است. قطعاً نمی‌توانیم بر اساس این پیش‌فرض‌ها در محاسبات ورود پیدا کنیم. تنها کاری که می‌توان کرد این است که بر اساس واقعیات موجود برای آینده برنامه‌ریزی کنیم. بر این اساس نسبت به مازاد درآمد احتمالی می‌توان پیوستی در نظر گرفت و مقدار پروژه را معرفی و تصویب کرد تا اگر بیشتر از مقدار مصوب قیمت نفت در بودجه، قیمت افزایش پیدا کرد به ترتیب اولویت این پروژه‌ها تحت پوشش قرار گیرد."

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز اعتقاد دارد رقم ۷۲ دلار برای نفت در بودجه سال ۹۴ خوشبینانه است، چرا که نمی‌توان با امیدواری از افزایش قیمت نفت چنین ریسکی کرد و از این رو قیمت نفت باید در بودجه سنواتی سال ۹۴ کاهش پیدا کند.

وی در گفتگو با "راه مردم" گفته است: "بستن بودجه با نفت ۷۲دلاری سبب می‌شود که دولت کسری بودجه داشته و هزینه‌های تورمی ناشی از افزایش رشد بودجه گریبانگیر دولت شود. به نظر می‌رسد مجلس دولت را برای رسیدن به اهداف خود همراهی کند و خواست دولت را در بودجه عملیاتی کند اما به نظر من نفت زیر ۶۰ دلار منطقی‌تر از نفت ۷۲ دلاری است. اگر قرار است مجلس قیمت نفت را در بودجه کاهش دهد، حتما باید کارشناسی شده و دقیق باشد، چرا که این کاهش قیمت می تواند درآمدهای دولت را کاهش داده و یا هزینه های عمرانی را بکاهد و سبب کاهش درآمد دولت بشود. در هر صورت، این کار باید با کارشناسی دقیق صورت بگیرد".

در همین حال، محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از وجود دو سناریو در این مجمع برای اصلاح نرخ ۷۲  دلاری نفت در بودجه خبر داده و گفته است: "قرار شده موضوع بودجه سال ۹۴ در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار گیرد. در آن جلسه، میزان انطباق لایحه بودجه سال آینده با سیاست های کلی اصل ۴۴ و همچنین قیمت نفت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ادامه روند کاهشی قیمت نفت، باعث شده که تعیین قیمت نفت از جمله مباحث چالشی در تصویب لایحه بودجه سال ۱۳۹۴ باشد؛ زیرا قیمت فعلی نفت در بازار جهانی فاصله بیش از ۲۲ دلاری با رقم ۷۲ دلاری برای نفت در لایحه بودجه سال آینده دارد.  ۲ سناریو را برای قیمت نفت در بودجه می توان در نظر گرفت که سناریوی اول نرخ ۷۲ دلار است، اما در سناریوی دوم می توان نرخ پایین تری را پیش بینی کرد که به نظر می رسد ۵۰ دلار قیمت مناسبی است".