القاعده در مقابل داعش: رقابت تروریست ها جدی تر می شود؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فاکس نیوز، دولت اسلامی که قبلاً با نام داعش (دولت اسلامی عراق و سوریه) شناخته می‌شد، رقیبی سرسخت برای گروهک القاعده که سابقه بیشتری داشته گردیده است. رهبران آن نمایندگانی از نسل جدید شبه‌نظامیان اسلامی هستند که در دعوای قدرت بر سر سوریه و آینده‌ی انقلاب اسلامی جهانی از القاعده جدا گردیدند.

هر دو گروه یک هدف نهایی را دنبال می‌کنند: برقراری یک خلافت جهانی تحت نسخه خشنی از شریعت (قانون اسلامی). اما آنها بر سر اینکه کدام تاکتیک و راهبرد بهترین است و همچنین بر سر اینکه چه کسی باید جهاد جهانی (جنگ مقدس) را به منظور ایجاد خلافت رهبری نماید با یکدیگر درگیر هستند.

القاعده‌ی امروز سازمانی بسیار متفاوت‌تر از دوران شکوفایی اسامه بن لادن است. این شبکه در حال حاضر بسیار گسترده‌تر و غیرمتمرکز است. توسعه‌ی این گروهک تا اندازه‌ای با جذب دیگر گروه‌های افراطی سنی تشدید پیدا کرد.  

رهبری یکی از این گروه‌ها برعهده‌ی ابو مصعب الزرقاوی، یک فلسطینی اسلام‌گرای افراطی بود که در اردن به دنیا آمده بود ـ یکی از حدود 25,000 مسلمان خارجی که پس از تهاجم اتحاد جماهیر شوروی در سال 1979 برای نبرد با شوروی و افغان‌های کمونیست به کشور افغانستان رفت. زرقاوی یکی از متحدان نزدیک بن لادن بود، هرچند که تا سال 2004 رسماً به عضویت القاعده در نیامده بود و به عنوان رهبر القاعده در عراق شناخته نشده بود.

ابومصعب الزرقاوی، رهبر پیشین داعش

رزقاوی در سال 2006 و در طول حمله‌ی هوایی آمریکا کشته شد. متعاقباً، پس از اینکه عراقی‌های سنی نسبت به تاکتیک‌های وحشیانه‌ی آن ابراز انزجار نمودند، اعضای سازمان وی طی یک عملیات ضدتروریستی به فرماندهی آمریکا قلع و قمع گردیدند. اما این گروه پس از عقب‌نشینی ارتش آمریکا از عراق در سال 2011 خود را احیا نمود. عدم حضور آمریکا فشارها را از روی این سازمان برداشت. در این میان، دولت شیعی «نوری المالکی» نخست وزیر عراق موجب ناخشنودی عراقی‌های سنی گردید و موجب شد تا بسیاری از آنها دید بهتری نسبت به گروهک داعش پیدا کنند.

شورع جنگ داخلی در سوریه در سال 2011 فرصتی را برای القاعده در عراق فراهم آورد تا خلاء موجود در کشوری تضعیف شده را پر نماید.  این سازمان گستره‌ی فعالیت‌های خود را به سوریه نیز افزایش داد و خود را  به عنوان داعش معرفی نمود.  این گروه خود را مدافع اکثریت اعراب سنی سوریه در برابر حکومت اسد معرفی نمود، یک حکومت استبدادی غیرمذهبی که تحت سلطه‌ی اقلیت علوی‌ها بود.  

«ابوبکر البغدادی» رهبر بسیار جاه‌طلب گروهک داعش، یک عراقی است که ادعا می‌دارد به نسبت رهبران پیشین القاعده از صلاحیت مذهبی بالاتری برخوردار است.  وی خود را از نسل حضرت محمد (ص) می‌داند و مدعی خلافت (جانشینی) آن حضرت شده است.  وی همچنین خود را جانشین واقعی اسامه بن لادن می‌داند و از تلاش‌های «ایمن الظواهری» مشاور ارشد اسامه بن لادن در ادعای رهبری گروهک داعش به خشم آمده است.

گسترش حضور گروهک داعش در سوریه موجب بروز اختلافات آن با «جبهه النصره» (جبهه‌ی پیروزی) نماینده‌ی رسمی القاعده در سوریه گردید.  در آوریل سال 2013، البغدادی رهبر گروهک داعش به صورت یک‌جانبه ادغام با گروه النصره که رهبری آن را یکی از مشاوران پیشین وی برعهده داشت اعلام نمود.  اما جبهه النصره این ادغام را رد کرد که این امر با حمایت الظواهری روبرو گردید.  

رقابت بر سر رهبری انقلاب اسلامی در سوریه منجر به بروز درگیری‌هایی شدید بین دو گروه گردیده است. این نبردهای ویرانگر موجب مرگ هزاران جنگجوی شبه‌نظامی گردیده است. 

ایمن الظواهری سمت چپ، ابوبکر البغدادی سمت راست

در فوریه‌ی سال 2014 القاعده گروهک داعش را طرد نمود. القاعده از این بیم دارد که تاکتیک‌های بسیار وحشیانه و بی‌رحمانه‌ی بغدادی بر نام و نشان آن خدشه وارد آورد و موجب بیزاری بسیاری از مسلمانان شود.

گروهک داعش نیز به نوبه‌ی خود ادعا می‌دارد که القاعده از مسیر بن لادن منحرف گردیده است.  و گروهک داعش نسبت به گروه مرکزی القاعده به رهبری ظواهری از چندین برتری مهم برخوردار است.

در حالی که ظواهری خود را مخفی نموده است ـ از قرار معلوم در سرزمین‌های قبیله‌ای دورافتاده در مرز بین افغانستان و پاکستان ـ گروهک داعش محدوده‌ای به اندازه‌ی ایالت مریلند را در قلب خاومیانه‌ی عرب در اختیار دارد.  این امر این گروهک را قادر ساخته تا به منابع نفتی و غنیمت‌های جنگی دست یابد ـ دستاوردهایی که این گروه را بدل به ثروتمندترین گروه تروریستی در سرتاسر تاریخ نموده است.  

ماهیت فرقه‌ای جنگ‌های داخلی در عراق و سوریه نیز منفعتی بوده که به خدمت گروهک داعش درآمده و به این گروه در جذب شبه‌نظامیان سنی از بسیاری از کشورهای عربی، اروپایی، آسیایی و غربی کمک کرده است.  نسل جوان‌تر شبه‌نظامیان اسلامگرا «بغدادی» رهبر مرموز گروهک داعش را بسیار جذاب‌تر از ظواهری مسن و کج‌خلق می‌بیند.  و گروهک داعش این جذابیت و کشش بغدادی را با دستگاه تبلیغاتی پیشرفته‌ی خود که فیلم‌های فریبکارانه‌ای را بر روی چندین پایگاه رسانه‌های اجتماعی مورد علاقه‌ی جوانان مسلمان قرار می‌دهد افزایش می‌دهد.  

این امر گروهک داعش را قادر ساخته است تا بخش عمده‌ای از حدود 15,000 جنگجوی خارجی را که به سوریه و عراق آمده‌اند را به خدمت خود درآورد.  القاعده که از زمان جنگ در افغانستان بر علیه شوروی پدیدار گردیده است نیز کانال ارتباطی خود را ایجاد نموده است تا از طریق سوء استفاده از جنگ در سوریه جنگجوهای خارجی را در نماینده‌ی خود در سوریه، یعنی جبهه النصره گرد آورد.  القاعده همچنین گروهی از افراد مجرب را مستقر ساخته است که مقامات آمریکایی به آنها گروه خراسان می‌گویند، که در به خدمت گرفتن جنگجویان خارجی در سوریه برای انجام عملیات‌های تروریستی در کشورهای خود تلاش می‌نمایند.

حرف آخر اینکه القاعده و گروهک داعش به صورت فزاینده‌ای در رقابت بر سر عضوگیری، تأمین بودجه و رهبری بر انقلاب اسلامی جهانی هستند.  

خبر خوش این است که این جدال بر سر قدرت می‌تواند هر دو طرف را تضعیف نماید.  

خبر بد اینکه برتری‌خواهی آنها می‌تواند به رقابت بر سر این موضوع صورت پذیرد که کدام گروه قادر به انجام حملات تروریستی چشمگیرتری به اهداف غربی خواهد بود.  به علاوه، سوریه به عنوان پناهگاهی برای تروریست‌ها پدیدار گردیده است که به طور بالقوه خطر بزرگتری را به نسبت افغانستان در جریان یازده سپتامبر برای آمریکا به همراه خواهد داشت.