فیلترینگ هوشمند در اینستاگرام

گروه رسانه، فیلترینگ سرانجام به اینستاگرام رسید اما نه به صورت کامل. این بار فیلترینگ به صورت موضوعی اعمال شده و کل برنامه در دسترس است و فقط برخی صفحات مسدود شده است. به این ترتیب گمانه زنی های دنباله دار چند ماه اخیر به پایان رسید و وزارت ارتباطات در نهایت به فیلترینگ اینستاگرام روی آورد.

به گزارش بولتن نیوز، این اتفاق از نیمه های شب سه شنبه آغاز و تا صبح روز چهارشنبه برخی صفحات این برنامه اجتماعی با فیلتر روبرو شدند. تا لحظه تنظیم گزارش هیچ کدام از مقام های مسئول در مورد فیلترینگ اینستاگرام صحبت نکرده اند و هیچ خبر رسمی در این باره منتشر نشده است.

خبرگزاری فارس که اصولا علاقه ویژه ای به انتشار اخبار فیلترینگ و مسدودسازی دارد هم خبر آغاز فیلترینگ در اینستاگرام را روی خروجی خود قرار داد اما ساعاتی بعد آن را حذف کرد.

ماجرا چیست؟

همانطور که گفته شده فیلترینگ صفحات اینستاگرام از اواخر ساعات سه شنبه آغاز و خبرگزاری فارس هم در ظهر چهارشنبه خبری با عنوان «آغاز فیلترینگ هوشمندبا مسدودسازی صفحات غیراخلاقی اینستاگرام» را بر خروجی خود قرار داد و در این گزارش نوشت: «در پی آغاز پالایش هوشمند، از اوایل هفته جاری صفحات غیراخلاقی شبکه اجتماعی اینستاگرام فیلتر شده است.

این در حالی است که دسترسی به دیگر صفحات این شبکه اجتماعی کماکان بدون تغییر امکانپذیر است. با توجه به اینکه اکنون گوشی موبایل در دسترس تمام گروه های سنی قرار دارد و گروه های کم سن و نوجوانان از طرفداران پروپاقرص اینترنت و شبکه های اجتماعی هستند، امکانی که خیال والدین را در استفاده فرزندان از این فضا آسوده کند، بسیار ضروری است. از سوی دیگر با موفقیت در دسترسی به امکان مسدودسازی فقط محتوای مجرمانه، نیاز به فیلتر کردن کامل ابزارهای پیام رسان و شبکه های اجتماعی از بین رفت و همچنان امکان استفاده بجا از این ابزارهای ارتباطی برای کاربران فراهم خواهد بود.»

فیلترینگ هوشمند نیست

با وجود آنکه برخی سایت ها و خبرگزاری ها از این فیلترینگ به عنوان «فیلترینگ هوشمند» نام برده اند اما پرس و جوهای هفت صبح نشان می دهد که فیلترینگ اعمال شده هوشمند نیست و فقط صفحات به صورت موضوعی و محتوایی فیلتر شده اند.

در این رابطه مسعود سحرخیز، کارشناس فناوری اطلاعات به هفت صبح می گوید: «فیلترینگ هوشمند به فیلترینگی گفته می شود که برنامه فیلترکننده به صورت خودکار همه صفحات موجود را بررسی و محتوای مجرمانه تعریف شده در آنها را شناسایی می کند. فرض کنید یک صفحه معمولی و بدون محتوای مجرمانه در اینستاگرام یا یک سایت که معمولا محتوای مجرمانه ندارد در یکی از صفحات خود محتوای مجرمانه بگذارد. در این صورت برنامه هوشمند فیلترینگ آن صفحات را شناسایی کرده و بدون آن که به کل صفحات آسیب برساند آن را مسدود می کند.

در فیلترینگ اینستاگرام اما این اتفاق رخ نداده و فقط کل صفحات مشهور دارای محتوای مجرمانه مسدود شده اند. از طرف دیگر همچنان می توان صفحاتی را در اینستاگرام مشاهده کرد که در کل محتوای مجرمانه ندارند اما برخی عکس ها و پست هایشان که دارای محتوای مجرمانه هستند مسدود نشده اند. این اتفاق نشان می دهد که فیلترینگ اعمال شده هوشمند نیست و فقط صفحات محتوای مجرمانه تعریف شده فیلتر شده اند. آماده سازی و اجرای فیلترینگ هوشمند امری زمانبر است و طبق شنیده ها حداقل تا سال آینده مراحل راه اندازی آن طول خواهد کشید.»

فیلترینگ از نوع موقت

از سوی دیگر یکی از مسئولان وزارت ارتباطات که علاقه ای نداشت نامش برده شود، درباره فیلترینگ اینستاگرام به هفت صبح می گوید: «از چند ماه قبل مقرر شده بود که محتواهای مجرمانه اینستاگرام فیلتر شود و در بررسی به عمل آمده مشخص شد آماده سازی فیلترینگ هوشمند چندین ماه زمان خواهد برد.


بنابراین تا زمان پیاده سازی فیلترینگ هوشمند سه راه در پیش رو داشتیم. یا باید تا زمان راه اندازی فیلترینگ هوشمند دسترسی به اینستاگرام همچنان بدون محدودیت باقی می ماند که این موضوع با اعتراض هایی روبرو شد. یا باید کل اینستاگرام را مسدود می کردیم که این موضوع هم از دستور کار خارج شد. تنها راه باقی مانده این بود که تا آن زمان، دسترسی به کل صفحات دارای محتوای مجرمانه را مسدود کنیم. فعلا فقط صفحات غیراخلاقی فیلتر شده اند و تلاش بر این است که به سایر صفحات آسیبی وارد نشود.»

قصه از کجا شروع شد؟

در چند ماه گذشته نهادها و مسئولان مختلف موضع گیری های متعددی درباره فعالیت یا عدم فعالیت شبکه های اجتماعی موبایلی داشته اند و در این باره استدلال های مختلفی را ذکر کرده اند. بعدها نیز مسئولان مختلف از لزوم مسدودسازی شبکه های مختلف یاد کردند اما به دلیل عدم اجرای آن توسط وزارت ارتباطات، بحث فیلترینگ این شبکه ها به طور مداوم چند ماهی به تعویق افتاد.

ماجراها تا آنجا پیش رفت که در آخرین روزهای شهریور ماه امسال معاون اول قوه قضاییه با ارسال نامه ای به وزیر ارتباطات خواستار فراهم آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه های اجتماعی نظیر واتس آپ، وایبر و تانگو ظرف یک ماه شد و اعلام کرد در غیر اینصورت قوه قضاییه نسبت به این امر اقدام خواهد کرد.