نهایی شدن واردات کارخانه فولاد هندی با 25 سال عمر

گروه اقتصادی – شنیده ها حاکی از آن است که مذاکرات و توافق برای واردات کارخانه قدیمی فولاد شرکت هندی اسسار با 25 سال عمر نهایی شده است.

به گزارش بولتن نیوز،  این در حالیست که پیش از این  مهدی کرباسیان رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در گفت و گو با رسانه ها، در مهرماه 93 واردات کارخانه قدیمی فولادسازی از سوی هند را تکذیب کرده بود. 

به دنبال انتشار گزارشی با عنوان "مذاکره با فولادساز هندی برای انتقال کارخانه ای با 25 سال عمر به ایران" در تاریخ 27 شهریور 93 درسایت بولتن نیوز، در ارتباط با مذاکرات مدیران ایمیدرو و فولاد ایران با شرکت های فولاد سازی هند، و سرمایه گذاری طرف هندی با واردات کارخانه قدیمی با حدود 25 سال عمر از هند و در اختیار قرار دادن امکانات زمین و سنگ آهن و مواد اولیه از سوی طرف ایرانی، مهدی کرباسیان رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)  در گفت وگو با روزنامه صمت، سایت ماین نیوز و نشریه فولاد و توسعه در مهر و آبان 93،  واردات تکنولوژی قدیمی فولادسازی از هند را تکذیب کرد.

بولتن نیوز در گزارش خود از مذاکرات بین شرکت های ایرانی و هندی خبر داده بود که  در صورت نهایی شدن آن، قراردادی به صورت مشارکت بین ایران و هند به سرانجام رسیده و شرکت هندی اسسار کارخانه ای با قدمت 25 سال فعالیت در هند با ظرفیت حدود 2 میلیون تن را به ایران منتقل کرده و در منطقه استان هرمزگان و بندرعباس احداث کند.  

 

مهدی کرباسیان  مهر ماه  93در گفت‌وگو با خبرنگار ماین نیوز در واکنش به این خبر اظهار کرد: مذاکرات ما با شرکت اسسار هند هنوز منجر به عقد قرارداد نشده است و در مرحله صحبت نهایی با این شرکت هستیم اما هنوز چیزی قطعی نشده است. ماقرار نیست از این شرکت تکنولوژی وارد کنیم، بلکه قرار است آنها پول آورده و در ایران سرمایه‌گذاری کنند.جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش معدن و صنایع معدنی جزو اولویتهای ایمیدرو بوده و در این راستا برنامه‌هایی نیز داریم.

به گزارش بولتن نیوز، در این رابطه نکاتی مطرح است که لازم است بررسی شود. 

نخست آن که آقای مهدی کرباسیان انجام مذاکره و گفت وگو با شرکت های هندی را تایید کرده که در مراحل صحبت و نتیجه نهایی است و اعلام کرده که آنها قرار نیست تکنولوژی وارد کنند بلکه قرار است پول بیاورند و سرمایه گذاری کنند!  لذا اصل این مذاکرات بین طرف ایرانی و هندی انجام شده است.

دوم آن که، این پرسش مطرح است که اگر قرار است شرکت های هندی سرمایه گذاری کنند آیا تنها قرار است پول بیاورند؟! و قرار نیست که کارخانه و تکنولوژی معروف شرکت های هندی وارد ایران شود؟! بالاخره کارخانه ای احداث خواهد شد که یا باید طرف هندی وارد کند و یا باید از کشور دیگری با مشارکت طرف هندی خریداری شود. 

اگر قرار باشد که ایران زمین و سنگ آهن و مواد اولیه در اختیار آنها قرار دهد، به این معنی است که شرکت هندی باید پول آورده شده را تبدیل به کارخانه فولاد کند. یعنی یا با کمک متخصصان ایرانی کارخانه ایجاد کند و یا کارخانه خود را وارد ایران کند. 

در صورت ساخت کارخانه، باید تکنولوژی از شرکت های اروپایی، آسیایی و چینی خریداری شود که در آن صورت تنها پول شرکت هندی استفاده می شود و ماشین آلات از کشورهای دیگر خریدار می شود که باید در این رابطه به این پرسش پاسخ دهیم که چه نوع تکنولوژی در این شرایط وارد ایران می شود آیا تکنولوژی روز دنیا و پیشرفته و با کیفیت با ظرفیت بالای حدود 10 میلیون تن مورد توجه است یا تکنولوژی چینی و با ظرفیت محدود 2 تا 3 میلیون تن؟

همچنین  درصورتی که کارخانه شرکت هندی وارد ایران شود پرسش دیگری مطرح می شود که آیا قرار است کارخانه ای با 25 سال عمر که ابتدا از آلمان خریداری و در هند سال ها کار کرده و فرسوده است به ایران وارد می شود؟ یا شرکت هندی کارخانه نو و  با تکنولوژی پیشرفته  و با ظرفیت 10 میلیون تن را در بندرعباس و چابهار خواهد ساخت یا وارد خواهد کرد؟! که مورد آخر از همه گزینه ها بهتر خواهد بود 

اما براساس مذاکراتی که تاکنون مطرح بوده است پیشنهاد اصلی، واردات همان کارخانه قدیمی و با 25 سال عمر و ظرفیت 2 تا 3 میلیون تن است. حال با توجه به شنیده ها و نهایی شدن مذاکرات، باید دید که آیا همین کارخانه قدیمی وارد خواهد شد و یا برنامه دیگری مورد نظر است، که لازم است در این زمینه اطلاع رسانی شود که کدام برنامه نهایی شده و همان طور که آقای مهدی کرباسیان اعلام کرده، شرکت هندی پولی که قرار است وارد ایران کند را چگونه سرمایه گذاری خواهد کرد؟

نکته دیگر آن که رییس هیات عامل ایمیدرو گفته است: ما به خودکفایی در تولید فولاد بسنده نمی‌کنیم، باید به فکر صادرات محصولات فولادي باشیم. پیش بینی می‌کنم تا سال 1406 در تولید فولاد خودکفا شویم و به سمت صادرات برویم.

در این رابطه نیز باید توجه داشت که اگر ایران به خودکفایی و صادرات فولاد فکر می کند باید طرح هایی با تکنولوژی پیشرفته و ظرفیت بالای 10 میلیون تن مورد توجه باشد تا حاشیه سود آن بالا باشد و به جای صادرات مواد خام و سنگ آهن، شاهد تولید فولاد و به خصوص ورق های تخصصی و آلیاژهای ارزشمند باشیم. 

اما اگر قرار باشد که همچنان طرح های کوچک 800 هزار تنی و پراکنده در کشور داشته باشیم و تکنولوژی قدیمی باشد و طرح ها تکمیل نباشد و محصولات آن به سایر کارخانه ها منتقل شود و یا با ارزش افزوده پایین مثل تیرآهن و میلگرد و محصولات معمولی وارد بازارشود عملا هزینه زیادی را به کشور تحمیل می کند و بابت حمل و نقل و سوخت و اشتغال و... باید پول زیادی خرج کرد اما نتیجه کمی گرفت. لذا این مسائل است که باعث شده عده ای صادرات مواد خام و سنگ آهن و واردات فولاد از چین و .... را مفیدتر از احداث کارخانه های کوچک  و با فناوری قدیمی و ارزش افزوده کم، ارزیابی کنند. 

براین اساس، سازمان ایمیدرو و گروه ملی فولاد، باید طرح های بزرگ با ظرفیت 10 میلیون تن و تکنولوژی های تک را در بندرعباس و چابهار در کنار دریای عمان و نزدیک اسکله های صادراتی احداث نمایند تا با هزینه کمتر و سودآوری و توجیه اقتصادی و ارزش افزوده بالاتر، در رقابت با عربستان و سایر کشورهای منطقه، از سنگ آهن موجود در کشور بهره ببریم. 

لذا خودکفایی و تبدیل شدن ایران باید متناسب با مزیت های مواد خام، انرژی، آب، بازار صادراتی و... باشد و نباید با هزینه سنگین و تکنولوژی قدیمی به خودکفایی برسیم و به جای طرح های 800هزار تنی به صورت پراکنده، باید کارخانه های پیشرفته 10 میلیون تنی در هرمزگان و سیستان و بلوچستان را شاهد باشیم. 

برخی کارشناسان معتقدند که مسوولان صنایع معدنی ایران باید به دنبال ایجاد کارخانه های بزرگ فولادسازی با فناوری جدید و با ظرفیت بالای 10 میلیون تن باشند، اما شنیده‌ها حاکی از آن است که همچنان تمایل به استفاده از فناوری قدیمی و کارخانه‌های چند سال کارکرده دارند. یکی از این موارد، مذاکره با شرکت هندی اسسار است که کارخانه‌ای با قدمت 25 سال فعالیت در هند با ظرفیت حدود 2 میلیون تن را به ایران منتقل کرده و در منطقه استان هرمزگان و بندرعباس احداث کنند. این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند که این کارخانه در زمان احداث در هندوستان نیز به صورت دست دوم از کشور آلمان خریداری شده بود و لذا مستهلک شده به حساب می‌آید.

برخی معتقدند که از نظر فنی، یک کارخانه بعد از 20 سال به سمت فرسوده شدن و استهلاک پیش می‌رود و توجیه فنی و اقتصادی آن کاهش می‌یابد و مشخص نیست که چنین کارخانه‌ای تا چند سال می‌تواند تولید مطلوب داشته باشد و تا چه حد باید برای آن هزینه کرد تا قادر به تولید و ادامه حیات باشد. در این زمینه، مذاکراتی برای ارائه زمین، گاز، آب و سنگ آهن از سوی ایران و ارائه 4 خط 500 هزار تنی تولید فولاد از سوی طرف هندی انجام شده است."

گروه هندی اسار در حوزه‌های مختلفی مانند فولاد، انرژی، زیرساخت و خدمات فعالیت می‌کند. این شرکت در بیش از 25 کشور دنیا در پنج قاره حضور داشته و بالغ بر 73 هزار نفر نیروی کار دارد و براساس آمار سال 2013 درآمد نیز بیش از 39 میلیارد دلار است. این شرکت در سال 1969 فعالیت خود را به عنوان یک شرکت ساختمانی آغاز کرد و در ادامه وارد حوزه‌های تولید، خدمات و خرده‌فروشی نیز شد. "اسار استیل" و "اسار استیل آلگوما" دو شرکت فعال در حوزه فولادسازی در زیرمجموعه گروه اسار هستند.