گزینه‌های راهبردی توان موشکی و راکتی ایران – ۴ پایانی
به گزارش بولتن نیوز،به نقل از اشراف، اندیشکده آمریکایی «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی» در گزارش راهبردی مفصلی به قلم «آنتونی اچ کوردزمن» به بررسی توان موشکی ایران پرداخته و آورده است: نیروی موشکی ایران در خدمت طیف گسترده‌ای از اهداف راهبردی ایران است. نیروی موشکی ایران دربردارنده طیفی از راکت‌های توپخانه‌ای نسبتاً کوتاه برد، که نیروهای زمینی را حمایت و نیاز به پشتیبانی نزدیک هوایی را کم می‌کند، تا موشک‌های دوربرد که می‌تواند هر هدف در منطقه را مورد اصابت قرار دهد است؛ این در حالی است که توسعه سیستم‌های بهبوددهنده به ایران توانایی هدف قرار دادن اهدافی در سراسر اروپا و حتی آمریکا را داده است. این سیستم‌ها به‌طور پیوسته در حال تحول هستند؛ اما مهلکی و کشندگی بسیاری از سیستم‌های فعلی با تکیه بر کلاهک‌های متعارف، دقت کم، و قابلیت اطمینان نامشخص، محدود است؛ ایران به‌طور پیوسته درحال‌توسعه سیستم‌های هدایت، و تلاش برای ارتقاء کشندگی کلاهک‌های متعارف آن است؛ و دست کم در مورد مسلح کردن موشک‌های خود با کلاهک‌های هسته‌ای مطالعه کرده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید بخش چهارم و پایانی چکیده
این گزارش راهبردی است که بخش‌های بعدی آن نیز طی روزهای آینده منتشر
خواهد شد. بخش اول این گزارش را نیز می‌توانید در لینک زیر مطالعه نمایید:
گزینه‌های راهبردی توان موشکی و راکتی ایران – ۱
گزینه‌های راهبردی توان موشکی و راکتی ایران – ۲
گزینه‌های راهبردی توان موشکی و راکتی ایران – ۳
■ چالش‌ها درصورتی‌که ایران بخواهد از موشک‌های هسته‌ای استفاده کند■
ریسک‌های پیش روی ایران در به‌کارگیری یک موشک هسته‌ای با این واقعیت که تلاش ایرانی‌ها برای تولید یک موشک هسته‌ای یا دقیق سال‌ها به طول می‌انجامد و چالش‌های دیگر نیز پیش رو دارد، افزایش یافته است. ایران نمی‌تواند یک‌شبه به یک قدرت هسته‌ای مهم تبدیل شود و همچنین در یک «خلأ هسته‌ای» نیز زندگی نمی‌کند. ایران با چالش‌های فنی در تولید و به‌کارگیری موشک‌های هسته‌ای، در اطمینان از اینکه این موشک‌ها تبدیل به عاملی برای حملات هسته‌ای پیش‌دستانه یا مقابله‌به‌مثل تبدیل نمی‌شوند، مواجه است. بیشتر این‌ها وابسته به قابلیت اتکا و دقت واقعی این موشک‌ها است، که خود همچنان مشکلی برای ایران است. علاوه بر این ممکن است ایران، چند سال پس از نخستین به‌کارگیری این سلاح‌ها، دارای سلاح‌های هسته‌ای محدودی باشد؛ اما ایجاد یک نیروی دیرپا و مؤثر مشکل دیگری است.
■واکنش آمریکا و اسرائیل به شکست مذاکرات ■
ممکن است تلاش‌های ایران برای دست‌یابی به سلاح‌های هسته‌ای، خیلی قبل‌تر از اینکه ایران بتواند نیروی موشکی هسته‌ای قابل‌توجه و قدرتمندی داشته باشد، به حملات بازدارنده آمریکا و اسرائیل به تجهیزات موشکی و هسته‌ای این کشور منجر شود. رئیس‌جمهور «اوباما» و دیگر مقامات ارشد آمریکایی روشن کرده‌اند که اگر مذاکرات فعلی ایران و ۱+۵ شکست بخورد، سیاست ایران برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای را تاب نخواهند آورد. بنا بر گزارشات هم اسرائیل و هم آمریکا گفته‌اند که آماده گزینه نظامی هستند؛ گزینه‌ای که مختصات آن را طراحی کرده‌اند و می‌تواند شامل حملاتی بازدارنده به تجهیزات هسته‌ای ایران باشد؛ علاوه بر این حملات هوایی آمریکا می‌تواند طیف بیشتری از تجهیزات موشکی و اهداف دیگر را پوشش دهد. این حملات پیش‌دستانه خطراتی برای حمله‌کننده و همین‌طور ایران دارد؛ و می‌تواند زمینه‌ساز یک جنگ تمام‌عیار یا جنگی در خلیج‌فارس باشد. این وضعیت همین‌طور ممکن است به حملات سمبلیک ایران به تجهیزات پایگاهی آمریکا، کشورهای خلیج‌فارس و اسرائیل منجر شود.
■ افزایش عملیات نیابتی در صورت شکست مذاکرات ■
درعین‌حال، این می‌تواند به پوشش بیشتر و عملیاتی نیابتی در لبنان، عراق، افغانستان و سایر کشورهای خلیج‌فارس و دیگر مناطق منجر شود. علاوه بر این درصورتی‌که این حملات بازدارنده به‌اندازه کافی ادامه نیابند می‌تواند زمینه‌ساز تلاش وسیع ایرانی‌ها برای به‌کارگیری سلاح هسته‌ای و / یا خروج از ان پی تی و مذاکرات باشد. در مقابل ممکن است آمریکا گمان کند که انتخابی دیگر غیر از حفظ یک سازوکار مراقبتی و حمله دوباره برای تضمین اینکه ایران نمی‌تواند این برنامه را به سرانجام برساند و قابلیت‌های هسته‌ای خود یا هر قابلیتی که مور د حمله واقع‌شده است را دوباره احیا کند، ندارد. یک جنگ پیشگیرانه تنها بخشی از تهدیدی است که ایران با آن مواجه است.
■ابعاد مسابقه تسلیحاتی در منطقه■
مع‌الوصف این می‌تواند اسرائیل را به شکل‌دهی حمله‌ای هسته‌ای برای واکنش به هرگونه استفاده ایران از نیروی هسته‌ای – یا حتی تهدید ایران به استفاده از سلاح هسته‌ای – با انجام یک حمله هسته‌ای تمام‌عیار که ممکن است دو طرف را به سوء محاسبه و پاسخی افراطی بکشاند. تهدید ایران در استفاده از سلاح‌های هسته‌ای علیه اهداف منطقه‌ای ممکن است با اقدام تلافی‌جویانه‌ای از سوی آمریکا، اگر آمریکا پیشنهاد خود را برای بازدارندگی وسیع اجرا کند، همراه شود. ایران همین‌طور، با فرض اینکه عملاً به سلاح هسته‌ای دست یابد، ممکن است قدرت‌های خلیج‌فارس مثل عربستان را برای خرید موشک‌های هسته‌ای از پاکستان تحریک کند و کشورهای هسته‌ای همسایه احتمالاً نسبت به حمله هسته‌ای مقابله‌به‌مثل خواهند کرد. این ریسک‌ها اگر ایران موشک‌هایش را با سلاح‌های کشتارجمعی مسلح کند، حتی اگر از آن‌ها استفاده کند، بالا می‌برد. ایران همچنین با این واقعیت مواجه است که موشک‌هایش می‌تواند یک جنگ را مخرب‌تر و کشنده‌تر کند، و نمی‌تواند هیچ رقابت تسلیحاتی که آمریکا در آن مشارکت داشته باشد را ببرد.
■ راهبرد «بازدارندگی گسترده» آمریکا برای منطقه ■
فعالیت‌های ایران اغلب اسرائیل را تحریک به توسعه قابلیت هدف قرار دادن شهرهای عمده ایران با کلاهک‌های هسته‌ای کرده است؛ این تهدیدی حیاتی علیه ایران است، قبل از اینکه ایران تهدیدی علیه اسرائیل را سازمان‌دهی کند. عربستان و کشورهای خلیج‌فارس ممکن است برای خرید موشک‌های هسته‌ای به پاکستان رو کنند؛ مقامات ارشد سعودی نیز گفته‌اند که عربستان گزینه‌های هسته‌ای را در دست بررسی دارد. آمریکا همچنین رسماً اعلام کرده است که راهبرد «بازدارندگی گسترده» را به دوستان منطقه‌ای و متحدانش – به‌خصوص با مواجهه ایران با تهدید تلافی شدید از سوی آمریکا، به‌گونه‌ای که به اروپا در طول جنگ سرد پیشنهاد کرده بود، ارائه کرده است. حتی اگر ایران به‌عنوان بخشی از رقابتش با آمریکا و همسایگانش در خلیج‌فارس هسته‌ای شود، آشکار است که رنجی بیش از کشور یا کشورهایی که به آن‌ها حمله می‌کند، متحمل نمی‌شود.
■ موفقیت در مذاکرات برای ایران منافع راهبردی زیادی دارد ■
هیچ‌کس نمی‌تواند تأثیر روانی و سیاسی حتی یک تهدید به حمله هسته‌ای، تأثیر بازدارنده‌ای که در محدودیت پاسخ به استفاده ایران از نبرد نامتقارن یا خطر یک برخورد یا سوء محاسبه، را کم‌اهمیت جلوه دهد. بدترین لحظات تاریخی از این سوء محاسبه‌ها شکل می‌گیرد. به این دلیل است که موفقیت در مذاکرات جاری میان ایران و ۱+۵ برای ایران منافع راهبردی زیادی دارد. این مذاکرات گزینه هسته‌ای ایران را از میان می‌برد، اما نتیجه نهایی بیش از موشک‌های بالستیک امنیت ایران را تضمین می‌کند. هنگامی‌که ایرانی ابزار هسته‌ای را تست کند یا ادعا کند که سلاح هسته‌ای دارد، ریسک‌های زیادی را به جان خواهد حرید. از نگاه بسیاری از اسرائیلی‌ها موشک‌های ایران به‌عنوان خطری جانی، هنگامی‌که ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد – یا ادعا کند که دارد – تلقی می‌شود. بااین‌حال این ایران است که با تهدیدی بی‌واسطه‌تر یعنی نبرد پیش‌دستانه اسرائیل، یا اقدام تلافی‌جویانه مواجه می‌شود.
■ شکست مذاکرات با ایران تأثیری منفی بر آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش نیز دارد ■
درعین‌حال شکست مذاکرات با ایران تأثیری منفی بر آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش نیز دارد. نتیجه نهایی این خواهد بود که اگر مذاکرات ۱+۵ – یا گونه‌ای دیگر از مذاکرات – شکست بخورد، اسرائیل، آمریکا و کشورهای عربی نمی‌توانند بین جنگ بازدارنده و کف نفس یکی را برگزینند. در غیر این صورت که ایران به نحوی اساسی رویکرد فعلی خود را تغییر دهد، انتخاب میان برد پیش‌دستانه و تلافی و بازداری به نهایی خواهد بود. نبردهای پیش‌دستانه ممکن است روند پیشرفت ایران را برای دوره‌ای زمانی با تأخیر مواجه سازند، اما اگر ایران دوباره به دنبال بازسازی قابلیت‌های هسته‌ای خود برآید، اسرائیل، آمریکا و کشورهای عربی باید سیستم‌های دفاع موشکی خود را تقویت کند، قابلیت‌های تلافی‌جویانه خود را توسعه دهد و / یا به هر تلاش جدید ایران به سمت سلاح هسته‌ای حمله کند. هیچ مقداری از سیاست مهار نظامی آمریکا و کشورهای خلیج‌فارس نمی‌تواند این واقعیت را که مسابقه تسلیحات هسته‌ای اکنون بین ایران و اسرائیل وجود دارد، تغییر دهد – علی‌رغم اینکه در حال حاضر این تنها اسرائیل است که قابلیت حمله هسته‌ای را دارد.
■تهدیدات پیش روی ایران ■
مشکل عملی که برای ایران بروز می‌کند – و برای تثبیت این مسابقه تسلیحاتی – این است که این کشور با گزینه حمله اولیه اسرائیل تا زمانی که بتواند نیروهای مسلح اتمی خود را تأمین امنیت کند، مواجه است. نتیجه نهایی نیروهایی خواهد بود که ایران را به سمت یک گریز هسته‌ای مخفی سوق می‌دهد. بدین ترتیب ایران تا زمانی که بتواند نیروی هسته‌ای پیشرفته‌تری داشته باشد، مجبور خواهد بود تا با قدرت‌هایی با ذخایر انبوه‌تر و سلاح‌های هسته‌ای پیشرفته‌تر رقابت کند. ایران در مسابقه‌ای تسلیحاتی با ریسک بالا برای ارتقاء توان نظامی‌اش قرار، و باید به دنبال یافتن راه‌هایی برای تأمین امنیت آن‌ها در برابر حملات متقابل و رقابت درزمینهٔ دفاع موشکی باشد؛ درعین‌حال ایران در برابر ترکیبی از تهدیدات متعارف و هسته‌ای آمریکا، اسرائیل و کشورهای خلیج‌فارس قرار می‌گیرد که برتر از هر توانی است که ایران می‌تواند به دست بیاورد.
■ سیستم‌های دفاع موشکی آمریکا و کشورهای عرب خلیج‌فارس ■
- چالشی که ایران در صورت به‌کارگیری نیروی موشکی متعارف و دقیق ایجاد می‌کند
اگر ایران در به‌کارگیری سیستم‌های موشکی دقیق با کلاهک‌های متعارف موفق شود، با پاسخ بیرونی همراه با تهدید بسیار کمتری مواجه خواهد شد؛ اما نتیجه نهایی رقابتی تسلیحاتی در منطقه این خواهد بود که ایران بازنده آن است. از سوی دیگر ایران در خلأ زندگی نمی‌کند. قدرت‌های دیگر برتری زیادی درزمینهٔ هواپیماهای جنگی، موشک‌های سطح به هوا و نبرد هوایی دارند. اهداف ایران به‌اندازه کشورهای خلیج‌فارس آسیب‌پذیرند. کشورهای عرب خلیج‌فارس دارای سیستم‌های دفاع موشکی برای برخی اهداف کلیدی خود هستند، آمریکا درحال‌توسعه کشتی‌های دفاع موشکی را با قابلیت دفاع موشکی وسیع است و کشورهای مثل امارات و قطر قصد خرید سیستم‌های دفاع موشکی زمین پایه‌ای مثل «تاد» را دارند. در غیر این صورت که روسیه و چین سیاست‌های خود را در فروش سلاح‌ها و تکنولوژی‌های پیشرفته به ایران تغییر دهند، کشورهای عرب خلیج‌فارس و آمریکا برتری فراوانی در بسیاری از زمینه‌های حمله هوایی و موشکی و دفاع موشکی و هوایی بر ایران دارند. هر پیشرفت عمده‌ای در نیروی موشکی ایران زمینه‌ساز تلاش‌های متقابلی توسط آمریکا و دیگر کشورهای منطقه خواهد بود.
■ ایران با نیروهای هوایی و دفاع‌های موشکی بسیار برتری مواجه خواهد بود ■
ایران ممکن است قادر باشد تا به اهرمی سیاسی با بهره بردن از خطر جنگ دست یابد، اما اگر جنگ واقعاً به وقوع بپیوندد خسارت‌های فراوانی بر ایران وارد خواهد شد. ایران بدین ترتیب با شرایطی روبرو خواهد بود که در آن اسرائیل دارای گزینه‌ای هسته‌ای است ولی ایران فاقد آن است؛ اما به نظر نمی‌رسد که اسرائیل در حمله هسته‌ای به ایران، درصورتی‌که این کشور به سلاح هسته‌ای دست نیابد، پیش‌قدم شود.
- تأثیر تهدیدات تلافی‌جویانه و تلافی
فارغ از اینکه چگونه و چرا ایران از موشک‌ها و سایر سیستم‌های پرتابی استفاده می‌کند، ایران نمی‌تواند در محیطی عمل کند که پاسخی را شاهد نباشد. چنانچه پیش‌تر بیان شد، ایران با نیروهای هوایی بسیار برتر و دفاع‌های موشکی برتری مواجه خواهد بود. اسرائیل نیز گزینه‌های تلافی‌جویانه و فزاینده‌ای، ازجمله موشک‌های بالستیک و کروز دریا پرتاب است.
■نقاط ضعف موشک‌های عربستانی و اماراتی ■
عربستان اکنون دارای موشک‌های دوربرد و متعارف چینی است که می‌تواند اهدافی را در ایران مورد اصابت قرار دهد؛ امارات نیز دارای برخی موشک‌های اسکاد b است (معادل شهاب -۱). پرسش‌هایی در خصوص وضعیت، قابلیت اتکا، آمادگی و دقت موشک‌های عربستانی و اماراتی وجود دارد، اما پرسش‌های مشابهی در خصوص قدرت ایران نیز وجود دارد. این وضعیت تصور گونه‌ای نبرد شهرها از سنخ جنگ ایران و عراق را ایجاد کند. ایران با خطر تلافی شدید توسط حملات هوایی جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های آمریکا با قابلیت پنهان‌کاری و بهترین نیروهای هوایی کشورهای خلیج‌فارس مثل امارات و عربستان، که به‌طور دائم جنگنده‌های بهتری تهیه می‌کنند، که برخلاف ایران تأثیر اصلی آن‌ها ترس افکنی بر مردم نیست و می‌توانند حمله قدرتمند با قابلیت هدف‌گیری را سامان بخشند. در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت، نیروها و زیرساخت‌های ایران نسبت به نیروهای هوایی کشورهای خلیج‌فارس، با دست‌یابی آن‌ها به سیستم‌های دفاعی موشکی، آسیب‌پذیرتر می‌شوند؛ و اهداف این کشورها نسبت به موشک‌های ایرانی کمتر آسیب‌پذیر خواهند بود.
■ ابعاد پاسخ آمریکا به حمله موشکی ایران ■
استفاده ایران از موشک‌های دوربرد علیه یک کشور در خلیج‌فارس ریسک زیادی در برابر ایران قرار می‌دهد. حتی یک پرتاب موشک از سوی ایران به سطحی می‌رسد که آمریکا دیگر محدودیتی در استفاده از موشک‌های کروز و نیروی هوایی خود برای حمله به اهداف راهبردی در ایران نمی‌بیند. شهرهای عمده ایران به همان اندازه شهرهای کشورهای جنوب خلیج‌فارس به لحاظ برق، آب و تأمین سوخت آسیب‌پذیرند؛ علاوه بر این پالایشگاه‌های ایران و بنادر این کشور و سیستم‌های فرودگاهی این کشور نیز آسیب‌پذیرند. ایران احتمالاً با نیروی متعارف و موشک‌های متعارف فعلی‌اش نمی‌تواند برنده نبردی باشد، و این نبرد می‌تواند به نبردی نامتقارن و نامتعارف، که برای دو طرف هزینه‌بر و ویران‌کننده است، بینجامد. علاوه بر این نخستین باری که ایران از موشک‌های بالستیک استفاده کند، به پاسخ‌های آمریکا و بازدارندگی وسیع منجر خواهد شد. آمریکا گفته است که ایرانی با سلاح اتمی را نخواهد پذیرفت اما اگر چنین شود نیز ایران از حملات پیش‌دستانه و تلافی‌جویانه مصون نخواهد بود.
■ برنامه موشک‌های بالستیک ایران به چند هدف راهبردی ایران کمک می‌کنند ■
تلاش‌های هسته‌ای ایران، چنانکه پیش‌تر گفتیم، ریاض را وادار می‌کند که برنامه هسته‌ای‌اش را توسعه دهد، اما تنها درصورتی‌که ایران از موشک‌های بالستیک استفاده کند خطر افزایش شدت وسعت میدان جنگ وجود دارد.
- تأثیر بر سیاست
آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش لازم است تا این واقعیت که برنامه موشک‌های بالستیک ایران به چند هدف راهبردی ایران کمک می‌کنند، را بازشناسند و به آن واکنش نشان دهند. یکی رویکرد جمعیت و زیرساخت محور مبتنی بر تعداد زیادی موشک‌های بالستیک کوتاه برد، که به خلیج‌فارس یا عراق و کویت اصابت می‌کنند و باعث ورود ایران به نبرد با همسایگان عربش می‌شود. این سیستم‌ها به‌عنوان جایگزینی برای جنگنده‌های پیشرفته عمل می‌کنند و می‌توانند به تعدادی باشند که سیستم‌های دفاع موشکی را ناتوان سازند. از این‌ها می‌توان برای حمله به اهداف منطقه‌ای و پرجمعیت استفاده کرد و هرچند دارای کشندگی اندکی هستند می‌توانند تأثیر سیاسی و روانی زیادی داشته باشند.
■امکان ترس افکنی برای موشک‌های ایران ■
این‌ها سیستم‌هایی هستند که ایران می‌تواند برای مسلح کردن جنبش‌هایی مثل حزب‌الله و تهدید غیرمستقیم اسرائیل از آن‌ها کمک بگیرد. موشک‌های بلند بردتر و متعارف موشک‌های بالستیک میان برد و موشک‌های بالستیک برد متوسط ایران می‌تواند برای ترس افکنی در کشورهای همسایه ایران و سایر کشورهای دوردسترس تر استفاده شود. موشک‌های متعارف موشک‌های بالستیک میان برد و موشک‌های بالستیک برد متوسط می‌توانند حملاتی متعارف نسبت به اهداف منطقه‌ای مثل مراکز پرجمعیت و زیرساخت‌ها انجام دهند. آن‌ها تنها به مقداری اندک وجود دارند و کشندگی اندکی نیز دارند. بااین‌حال دارای ارزش سلاح‌های وحشت برانگیز هستند. موشک‌های دوربردتر بالستیک و کروز در قالب نیروهای متعارف و غیرمتعارف ایران وجود دارند، و گونه‌ای متفاوت از تهدید نسبت به جریان صادرات نفت در سطحی راهبردی فراهم می‌کنند. این تهدیدات تا زمانی که ایران به کلاهک هسته‌ای یا کلاهک‌های متعارف با کشندگی بیشتر با امکان هدایت‌شوندگی دست یابد، محدود خواهند بود.
■ چشم‌انداز رگبار این موشک‌های متعارف نیز تهدیدی حدی تلقی می‌شود ■
اما چشم‌انداز رگبار این موشک‌های متعارف نیز تهدیدی حدی تلقی می‌شود؛ اما به نظر نمی‌رسد رگبار شدید این سلاح‌ها، حتی اگر ثابت شود که قادر به عبور از سیستم‌های دفاع موشکی هستند، کشتاری عمده حتی در مناطقی وسیع در پی داشته باشند؛ اما این موشک‌ها دارای تأثیرات سیاسی وحشت‌افکنی زیادی هستند. پرسش عملی برای سیاست آمریکا و متحدانش این است که چه سطحی از تهدید موشکی را می‌توان تاب آورد و به بازداری و مقابله با آن دست زد.نیازی نیست تا ایرانی مسلح به موشکی‌هایی با کلاهک هسته‌ای و قابلیت زیاد برای نبرد نامتقارن با دیگر کشورها بر سر سلاح‌های متعارف پیشرفته‌تر رقابت کند و می‌تواند به‌عنوان قدرت برتر منطقه‌ای لحاظ شود؛ مگر اینکه کشورهای عرب دیگر نیز به سلاح هسته‌ای دست یابند یا تعهدی قانع‌کننده از سوی آمریکا برای بازدارندگی گسترده وجود داشته باشد.
■ سیاست علنی آمریکا این است که هیچ سلاح هسته‌ای از سوی ایران قابل‌تحمل نیست ■
موشک‌های هسته‌ای ایران می‌تواند باعث ویرانی در اهداف منطقه‌ای و بازدارندگی گسترده‌ای برای جلوگیری از دخالت آمریکا، اسرائیل و اروپا در حیطه نفوذ ایران در منطقه خلیج‌فارس، – و ایجاد سپری علیه حملات به نیروهای نامتقارن ایران- شود. سیاست علنی آمریکا این است که هیچ سلاح هسته‌ای از سوی ایران قابل‌تحمل نیست. بااین‌حال تهدید کردن چیزی است و عمل کردن چیز دیگری. همچنین نامحتمل است که حمله پیشگیرانه‌ای از سوی اسرائیل تأثیری دیرپا داشته باشد؛ یک حمله موفقیت‌آمیز از سوی آمریکا می‌تواند حمله‌ای عمده باشد که نیازمند حمله‌ای دوباره و حمایت کشورهای عرب خلیج‌فارس برای حفظ این تأثیر در طولانی‌مدت خواهد بود. آنچه روشن نیست این است که آیا دست‌یابی به موشک‌های بلند برد با قابلیت هدایت‌شوندگی دقیق توسط ایران را باید تحمل کرد یا نه. درحالی‌که دقت فعلی موشک‌های ایران به این کشور اجازه تهدید ویرانی شدید اهداف کلیدی را نمی‌دهد، آمریکا و متحدانش باید توجه بیشتری به پیشرفت‌های آتی سیستم‌های هدایت‌گری، کلاهک‌های متعارف و همین‌طور تلاش‌های ایران در به‌کارگیری کلاهک‌های هسته‌ای داشته باشند.
■ موشک‌های ایران، اگر به‌صورت رگبار شلیک شوند، تبدیل به سلاح‌های کشتارجمعی می‌شوند ■
ممکن است ایران در چند سال آینده به نیروی موشکی عمده‌ای با دقت کافی و قابلیت اتکا برای تخریب اهداف نقطه‌ای دست نیابد، اما تمرکز فعلی آمریکا و متحدانش بر برنامه هسته‌ای ایران ممکن است اولویتی را که آمریکا و متحدانش باید به توسعه سیستم‌های دفاع موشکی و توافق بازدارندگی وسیع بدهند، را تحت‌الشعاع قرار دهد. با توجه به آسیب‌پذیری تجهیزات آب، نفت و زیرساختی کشورهای خلیج‌فارس، این چشم‌انداز وجود دارد که این موشک‌ها، اگر به‌صورت رگبار شلیک شوند، حتی در برابر بهترین سیستم‌های دفاع موشکی، تبدیل به سلاح‌های کشتارجمعی شوند. کمیت ارزش کیفی خود را در جنگ دارد و میزان موشک‌های بالستیک ایران بیشتر از ظرفیت سامانه دفاع موشکی کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس است. درحالی‌که کشورهای خلیج‌فارس در حال بهبود سیستم‌های دفاع موشکی خود هستند، باید گفت که ایران با توجه به نیاز به ره‌گیرهای چندگانه برای هر موشک مهاجم، احتمالاً دست برتر را خواهد داشت. این بدین معناست که آمریکا و متحدانش باید راهبرد دفاع و بازدارندگی خود را در توافق بر سر ترکیبی از کلاهک‌های هسته‌ای و قابلیت‌های حمله دقیق ایران متمرکز کنند؛ تا زمانی که ایران نشان دهد که تلاش‌های تسلیحاتی هسته‌ای خود را کنار گذاشته است و برتری قطعی در قابلیت‌های تلافی‌جویانه و دفاع‌های موشکی و هوایی حاصل شود.
■ به نظر نمی‌رسد ایران در کوتاه‌مدت توانایی حمله قابل‌ملاحظه‌ای علیه آمریکا را داشته باشد ■
آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش باید در تصمیم‌گیری درباره اینکه چه شکلی از حملات بازدارنده محدود، حمله متقابل و یا حملات بازدارنده موردنیاز است، توافق کنند. خطر اینکه ایران به یک قابلیت حمله متعارف دقیق دست یابد، نشان می‌دهد که اگر آمریکا یک حمله پیشگیرانه به تجهیزات هسته‌ای ایران انجام دهد، این حمله بسیاری از موشک‌ها و ظرفیت تحقیق و توسعه موشکی و همچنین توانمندی‌های تولیدی ایران را تا سرحد امکان نابود کند. پرسش‌هایی در این خصوص وجود دارد که آیا چنین حملات پیش‌دستانه‌ای باید علیه سیستم‌های دوربرد ایران – به‌خصوص سیستم‌هایی که بردی مشابه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما دارند –، حتی اگر مشخص نباشد که ایران دارای کلاهک هسته‌ای است، انجام شود یا نه. ایران باید بیشتر از پیش‌دستی، بازدارندگی و تلافی آمریکا و همسایگان عربش بترسد. به نظر نمی‌رسد ایران در کوتاه‌مدت توانایی حمله قابل‌ملاحظه‌ای علیه آمریکا را داشته باشد.
■ ایران همچنان با چالش‌هایی اساسی در تولید موشکی که بتواند به آمریکا برسد، روبروست ■
هر جند قابلیت‌های موشکی ایران پیشرفت چشمگیری داشته‌اند، ایران همچنان با چالش‌هایی اساسی در تولید موشکی که بتواند به آمریکا برسد، روبروست. یک موشک بین‌قاره‌ای واقعی باید دارای موتوری پیشرفته‌تر، فناوری چندمرحله‌ای قدرتمندتر، سیستم‌های هدایت پیشرفته و قطعات بزرگ‌تر و سبک‌تر باشد که همگی مستلزم تحقیق و آزمایش هستند. تا زمانی که چنین خطری تحقق نیابد، ایران فاقد توانایی بازداشتن آمریکا از حمایت کشورهای عرب خلیج‌فارس، اسرائیل و دیگر همسایگانش است.
این وضعیت پیش نهاد بازدارندگی گسترده آمریکا به اعراب خلیج‌فارس و دیگر متحدان منطقه‌ای آمریکا، صرف‌نظر از گرایش ایران به کلاهک‌های هسته‌ای یا موشک‌های دقیق، را چیزی ارزشمند می‌سازد. این همچنین به اعتبار تهدید حملات موشک‌های کروز و پنهان شونده کمک می‌کند – حملاتی که تجهیزات برق، ارتباطات و زیرساخت‌های کلیدی و تأسیسات دولتی و نظامی را از کار خواهد انداخت. سلاح‌های قدرتمند از دو سو کار می‌کنند و آمریکا در حال حاضر دارای این‌چنین سلاح‌هایی است درحالی‌که ایران فاقد آن است.
■پیشنهادها به کشورهای خلیج‌فارس برای مقابله با توان موشکی ایران ■
همه‌چیز به اراده کشورهای عرب خلیج‌فارس برای دفاع از خودشان و توسعه سیستم دفاع منطقه‌ای برای مقابله با مهاجمین، وابسته است. هرچند معاهده «رژیم کنترل تکنولوژی موشکی» سلاح‌هایی را که آمریکا می‌تواند به کشورهای خلیج‌فارس برساند محدود می‌کند، محدودتی در همکاری دفاع موشکی وجود ندارد. همچنین محدودیتی در خصوص حمایت از کشورهای خلیج‌فارس در ایجاد نیروی هوایی تهاجمی و مهمات حمله زمینی وجود ندارد.
جنگنده‌های تهاجمی به کشورهای خلیج‌فارس اجازه می‌دهد تا به‌صورت فردی و جمعی به حملات موشکی ایران، با هدف قرار دادن زیرساخت‌های ایران در برابر چنین حمله‌ای، پاسخ دهند. تهدید حملات هوایی ممکن است در برابر تأثیر تضمین‌های رسمی آمریکا در خصوص بازدارندگی وسیع یا ارائه موشک به کشورهای خلیج‌فارس کم‌رنگ باشد، اما می‌تواند امنیت بیشتری برای کاستن از ریسک یا تأثیر تعمیق دائم مسابقه تسلیحاتی در خلیج‌فارس، با ارائه قابلیت ارزان‌تر و مؤثرتر برای کاستن از توانایی جنگی ایران و محدود کردن مزیت‌های راهبردی و سیاسی‌ای که ایران می‌تواند از برنامه موشک‌های بالستیک خود بدان دست یابد، به همراه داشته باشد.
پایان
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
