نقدی بر مصاحبهی شهلا لاهیجی با عنوان «سیستم فرهنگی ما تخصص کشتن انگیزهها را دارد»
شهلا لاهیجی، مدیر انتشاراتی مطالعات زنان که در ایام فتنهی ۸۸ با انتشار کتابی پیرامون براندازی نرم حکومتها، نسبت خود را با جمهوری اسلامی نشان داد، یکبار دیگر از وزارت ارشاد انتقاد کرد. البته این اولین انتقاد لاهیجی به وزارت ارشاد دولت یازدهم نیست و تا امروز، بارهای شاهد گلایههای وی از وزارتخانهی فرهنگی دولت بودهایم
گروه سیاسی، شهلا لاهیجی، مدیر انتشاراتی مطالعات زنان که در ایام فتنهی ۸۸ با انتشار کتابی پیرامون براندازی نرم حکومتها، نسبت خود را با جمهوری اسلامی نشان داد، یکبار دیگر از وزارت ارشاد انتقاد کرد. البته این اولین انتقاد لاهیجی به وزارت ارشاد دولت یازدهم نیست و تا امروز، بارهای شاهد گلایههای وی از وزارتخانهی فرهنگی دولت بودهایم. گلایههایی که سبک و سیاق آن به کام رسانههای ضدانقلاب خوش آمده و با هر بار اظهار نظر لاهیجی در مورد وزارت ارشاد، شاهد انعکاس گستردهی آنها در رسانههای معارض با جمهوری اسلامی هستیم.
به گزارش بولتن نیوز، در جدیدترین موضعگیری لاهیجی در قبال وزارت ارشاد میخوانیم که: «دو سال است که در این نمایشگاه (نمایشگاه بینالمللی کتاب آلمان) شرکت نمیکنم به دلیل اینکه حرفی برای گفتن نداریم. 55 کتاب ما هنوز در وزارت ارشاد مانده است و جوابی نگرفتهایم و سرگردان هستیم پس در این اوضاع چیز تازهای در دست ندارم که بخواهم در نمایشگاه بینالمللی شرکت کنم ... سیستم فرهنگی ما تخصص کشتن انگیزهها را دارد. ای کاش به من بگویند نه! نمیشود. اما وقتی من را سرگردان نگه میدارند و هیچکدام از دلایل محدود شدن کتاب را نمیگویند و مطرح نمیکنند که این محدودیتها در قانون نیست دیگر چه انگیزهای میماند؟»
در اینکه مکانیزمهای تصمیمگیری و تعیین تکلیف وزارت ارشاد کند است شکی نیست. این ایراد بر ارشاد وارد بوده و متأسفانه در حوزههای مختلف شاهد آن هستیم. اما در بخش کتاب بیشتر بوده و بارها دیدهایم که کتابی برای دریافت مجوز، حتی بیش از یک سال در نوبت قرار گرفته است. البته گفتنیست در یک سال اخیر شاهد تسریع روند اعطای مجوز در ارشاد بودهایم، اما با این حال مکانیزم مذکور کند است و انتظار میرود از سرعت بیشتری برخوردار باشد. دلیل عمدهی این شرایط نیز معلوم است. وقتی یک نهاد مشخص با تعداد محدودی نیرو و امکانات موظف است در هر سال بالای چند هزار عنوان کتاب را مورد بازبینی قرار دهد، بدیهیست این اتفاق رخ دهد. پس میطلبد که وزارت ارشاد با افزایش نیروهای خود، تغییر روشهای احراز صلاحیت و استفاده از نیروهای استانی خود، روند بررسی کتابها را سرعت ببخشد.
اما آیا همهی اینها دلیل میشود که ما خواهان تغییر کیفیت ممیزی کتابها باشیم؟ خواستهای که به نظر میرسد دلیل اصلی نقدهای افرادی چون شهلا لاهیجی به وزارت ارشاد باشد. زیرا او در تکمیل پازلی نقش داشته که از ابتدای دولت جدید در جهت فشار آوردن بر وزارت ارشاد برای تغییر روند ممیزی کتابها شکل گرفته. و در این باره، بارها لب به اعتراض باز کرده و در این مصاحبه نیز دوباره به تغییر شرایط ممیزی اشاره کرده است:
« برای آنها این سوال پیش نمیآید که 55 کتاب یک ناشر با 35 سال تجربه، چرا باید این مدت طولانی منتظر مجوز چاپ بماند؟ یعنی ما با این سابقه هنوز خط قرمزها را نمیشناسیم؟ ... در زمینهی ممیزی کتاب با بیتصمیمی روبرو هستیم. قانون میگوید که مسئولان باید یک ماهه باید جواب دهند اما آنها بعد از 6 ماه هم جواب درست نمیدهند.»
۵۵ جلد کتاب که جای خود را دارد. اگر ۵۵هزار جلد کتاب از تنها یک انتشاراتی هم در وزارت ارشاد توقیف شود تنها به این دلیل که خط قرمزها را رعایت نکردهاند، باز این دلیل نمیشود که ارشاد تغییری در ممیزی ایجاد کند. همان خط قرمزهایی که خانم لاهیجی نشان داده چندان به آنها پایبند نبوده و گذشته از چاپ کتاب در خصوص براندازی نظام، پروندهی خود را با انتشار کتابهای فمینیستی حجیم کرده است.
ما امیدواریم هرچه سریعتر ایرادات کارکردی وزارت ارشاد برطرف شده تا از یکسو شاهد بالارفتن کیفیت کاری این وزارتخانه باشیم و از سوی دیگر، بهانهای برای موجه نشان دادن چهرهی معارضان جمهوری اسلامی وجود نداشته باشد.