بازخوانی رویدادهای مشروطه بانگاهی به نظرات بزرگان

گروه میراث فرهنگی، در سالروز صدور فرمان مشروطیت به عنوان گام عملی برای استقرار حکومتی مردمسالار در ایران، تبریز میزبان اندیشمندانی برای مرور تحولات تاریخ معاصر ایران و روحیه آزادیخواهی این ملت در 108 سال گذشته بود.

به گزارش بولتن نیوز، چهاردهم مرداد سالروز امضای فرمان مشروطیت ازطرف مظفرالدین شاه قاجار است؛ 108سال پیش درچنین روزی مشروطه خواهان پادشاه قاجاری را وادار کردند تا با صدور این فرمان زمینه را برای ایجاد حکومتی مردمسالار در ایران فراهم کند.

به گواه تاریخ، ریشه های نهضت مشروطه از تبریز شکل گرفته و به سایر نقاط کشور گسترش یافت. مشروطه خواهان تبریز پس از به توپ بستن مجلس از سوی محمدعلی شاه قاجار و سرکوب شدید مشروطه خواهان، سخت ترین مقاومت ها را در برابر استبداد شاهی از خود نشان دادند.

ستارخان و باقرخان به عنوان دو چهره شاخص جریان مشروطه در زمانی که یاس و ناامیدی مشروطه خواهان را فرا گرفته بود، رهبری جنبش را به دست گرفتند و باعث فرار محمدعلی شاه از کشور شدند.

در سالروز این فرمان تاریخی، تبریز شاهد برگزاری همایشی علمی درباره نهضت مشروطیت و تاثیرگذاری این شهر در تاریخ معاصر ایران بود؛ این همایش بین المللی با عنوان ˈ از نهضت مشروطیت تا قیام 29 بهمن تبریز و پیروزی انقلاب اسلامیˈ امروز (سه شنبه) در دانشگاه تبریز برگزار شد.

نوبت صبح این همایش به آیین افتتاحیه و نوبت بعد از ظهر به ارایه مقالات علمی اندیشمندان پیرامون نقش مردم تبریز در استعمارستیزی از مشروطیت تا پیروزی انقلاب و رفتارشناسی رهبران نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی اختصاص داشت.

آیت الله محسن مجتهد شبستری نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی در پیامی به این همایش یک روزه تاکید کرد: نهضت مشروطه یکی از نقاط عطف و تاریخ ساز ایران اسلامی و نماد وحدت مردم حول محور روحانیت و تجلی دخالت بیگانگان در امور داخلی برای برهم زدن وحدت بوده است.

امام جمعه تبریز در این پیام یادآور شد: مشروطیت اسلامی و ملی بر آن بود تا جهشی بزرگ در زندگی مردم ایجاد کند و علما و آیات عظام در این برهه بیش از هر زمان دیگری در صحنه سیاست حضور یافتند و اسلام را به عنوان مکتبی توانمند برای اداره کشور معرفی کردند.

آیت الله مجتهدشبستری همچنین با یادآوری قیام مردم تبریز در 29 بهمن سال 56 و نقش آن در پیروزی انقلاب اسلامی تاکید کرد: درخت انقلاب اسلامی که با خون هزاران شهید آغشته شده هیچ گاه نخواهد خشکید و تا ظهور امام زمان (عج) حاکمیت تداوم خواهد داشت.

نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی ناگسستنی هستند

اسماعیل جبارزاده استاندار آذربایجان شرقی نیز در آیین افتتاحیه این همایش انقلاب اسلامی را نمونه تکامل یافته و آسیب زدایی شده نهضت مشروطه دانست و گفت: نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی دو حماسه عظیم و ناگسستنی در تاریخ معاصر هستند.

وی اظهار کرد: مشروطه در غربت تجددخواهی فرنگ مآبانه، زخمی تیرهای خیانت شد و ستارخان را قربانی داد، اما خون سرخ غیرت دینی اش هرگز رنگ نباخت در 29 بهمن 56 دوباره خروشید و بنیان استبداد شاهنشاهی را فروریخت.

محمدرضا پور محمدی رییس دانشگاه تبریز دیگر سخنران افتتاحیه این همایش بود که تاکید کرد: در تاریخ هر کشوری اتفاقاتی روی می دهد که به یک زمان خاص محدود نیست و ورود اسلام به ایران، قیام مشروطه و انقلاب اسلامی از جمله این رویدادها به شمار می روند.

وی اظهار کرد: در به ثمر نشستن نهضت مشروطه تمام اقوام ایرانی در کنار رهبران و عوامل دینی نقش ایفا کردند.

پورمحمدی ادامه داد: تبدیل رعیت به ملت، تکوین قانون، تاسیس مجلس و به رسمیت شناخته شدن مردم از دستاوردهای مهم مشروطیت برای ملت ایران بود.

رییس دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: حضور مطبوعات، قرارگرفتن در مسیر شرق به غرب و همچنین ظلم و بیداد بیش از حد مردم آذربایجان را بر آن داشت تا علیه استبداد قیام کنند.

پورمحمدی همچنین درباره قیام مردم تبریز در 29 بهمن سال 56 گفت: این قیام مردمی در امتداد صبغه دینی و استبداد ستیزی مردم این دیار بود که نقش بسزایی در پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کرد.

برگزاری همایش مشروطه پس از سه سال

عزیز جوانپور دبیر علمی این همایش بین المللی نیز درباره آثار ارسالی به دبیرخانه همایش توضیح داد: در مجموع 385 مقاله به دبیرخانه این همایش ارسال شد که از این تعداد 102 مقاله در بخش داوری مورد ارزیابی قرار گرفت.

وی با یادآوری این که اندیشمندانی از کشورهای لبنان، اردن، سوریه، فلسطین و مصر نیز مقالاتی به این همایش ارسال کرده اند گفت: 12 مقاله از آثار راه یافته به بخش داوری در نوبت بعد از ظهر این همایش یک روزه ارایه می شود.

به گفته جوانپور، نقش وسایل ارتباطات جمعی در زمینه سازی و ظهور نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی، نقش مردم تبریز در استعمارستیزی از مشروطیت تا پیروزی انقلاب، بررسی تطبیقی مبانی نهضت مشروطه و انقلاب، شخصیت شناسی و رفتارشناسی رهبران نهضت مشروطیت و انقلاب، بازیابی هویت اسلامی - ایرانی نهضت مشروطیت و انقلاب و نقش آموزه های شیعی در نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی از محورهای اصلی این همایش است.

وی افزود: همچنین نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی، نقش رهبری علما و فقهای دینی، تعامل و تقابل علما و روشنفکران در نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی، نقش مردم و مجاهدان در نهضت مشروطیت و انقلاب، بررسی مبانی فقهی نهضت مشروطیت و انقلاب، جایگاه تبریز در بیداری و هدایت مبارزات مردم ایران در نهضت مشروطه و انقلاب، بررسی نقش مردم تبریز در بروز نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی از دیدگاه امام و رهبری، دستاوردهای مدنی نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی از دیگر محورهای اصلی همایش است.

وی با انتقاد از برگزار نشدن همایش مشروطیت در شهر تبریز در سه سال گذشته اظهار داشت: متاسفانه در این چند سالی که در تبریز همایشی در مورد مشروطیت برگزار نشد، در شهرهای دیگر شاهد برگزاری همایش هایی از این دست بودیم که در این همایش ها تلاش شد نقش مردم تبریز در نهضت مشروطه به حاشیه رانده و به آن ماهیت سکولاری داده شود.