مظاهر فرهنگی غیرارزشی در جامعه رو به گسترش است
گروه سبک زندگی،محمدحسن
اختری متولد سمنان است و اکنون مسئولیت دبیر کلی مجمع جهانی اهل بیت(ع) را
به عهده دارد، در روزهای نخست ماه مبارک رمضان فرصتی پیش آمد تا در دفتر
آیت‌الله اختری با او به گفت‌وگو بنشینیم.
اختری در این گفت وگو همچنین از گسترش یافتن برخی مظاهر ضدارزشی و مغایر با فرهنگ اسلامی در جامعه گلایه می کند و انتقادهایی را خیلی صریح بیان می دارد و معتقد است دولت و مدیران فرهنگی باید بسیار بیشتر از این و به صورت مستمر بخصوص در حوزه حجاب و عفاف فعالیت کنند و دغدغه داشته باشند.
مسئولیت سازمان عقیدتی سیاسی نیروی دریایی، امامت جمعه سمنان، مدیریت رادیو عربی صدای جمهوری اسلامی ایران، سفیر ایران در سوریه (12 سال)، معاونت امور بینالملل دفتر مقام معظم رهبری و دبیرکلی مجمع جهانی اهلبیت(ع) از جمله سوابق اجرایی این عالم خوش صحبت است.
آیت الله اختری علاوه بر تسلط کامل به زبان عربی نوین و کلاسیک که در این گفت وگو با ذکر آیات و روایات متعدد نمایان است، دارای دو مدرک دکتری از «دانشگاه ابوالنور» و «اتحادیه نویسندگان عرب» است.
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «انا هدیناه السبیل...» از همین جا گفت وگو را آغاز کنیم، این که دعوت به مهمانی و ضیافت الهی چه راهی برای هدایت و کمال انسان محسوب می شود و درباره ویژگی ها و تمایزهای این مهمانی برای ما سخن بگویید.
خداوند متعال بر حسب عنایت و لطفش بر بندگان، برنامه ها و دستوراتی را و بر حسب فرموده قرآن که شما اشاره کردید، راه هایی را به سوی خودش برای بندگان گشوده است، در واقع عنایت کرده به بندگان خودش و آنها را هدایت و راهنمایی کرده و با فرستادگان خودش آنها را به راه خودش و راه راست هدایت کرده است.
شاید این پرسش به ذهن برسد که چه اصراری بر این هدایت وجود دارد، به این دلیل که اساس خلقت و کل آفرینش از وجود خداوند متعال سرچشمه گرفته و نهایت و سرانجام ما هم باز به خداوند متعال باز می گردد یعنی هم از خدا سرچشمه می گیرد و بازگشت هم باز به سوی خداوند متعال است: انالله و اناالیه راجعون، معنی اش همین است که همه چیز به خواست خدا ایجاد شده است.
تمام عالم با اراده خداوند خلق شده است از جمله انسان که خداوند خلق کرده و برای این انسان، خداوند مسیری را مشخص کرده که آن مسیر همان به سوی خداست: انا هدیناه السبیل... ما راه را به انسان نشان دادیم و هدایت کردیم. انسان ها دو گروه شدند، یک عده شاکر و یک عده کافر یعنی یک عده توانستند راه را پیدا کنند و راهنمایی شدند و عده ای این راهی که خدا قرار داده بود نپذیرفتند و انحراف پیدا کردند: إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا...
در اصل هدف ارسال رسل و فرستادن کتب و بخصوص قرآن کریم همین مساله بوده و مورد تصریح قرار گرفته است، خداوند متعال می فرماید: بسم الله الرحمن الرحیم الر کتاب أنزلناه إلیک لتخرج الناس من الظلمات إلی النور بإذن ربهم إلی صراط العزیز الحمید.
پیامبر! ما قرآن را فرستادیم برای تو تا با قرآن مردم را از ظلمت ها و تاریکی ها برهانی و هدایتشان کنی به راه خداوند حمید و عزیز.
هدف ما انسان ها انسان های مومن هم پیمودن این راه و قرار گرفتن در آن مسیر است. بنابراین ما در همه برنامه های دینی خودمان توجه به هدایت و حرکت در این راه را تاکید داریم و همواره هم از خداوند متعال می خواهیم و در نمازها تکرار می کنیم: اهدنا صراط المستقیم، ثابت قدم ما را نگه بدار در راه خودت.
به طور خلاصه باید بگویم در خلقت انسان و در میان موجودات، هدایت انسان مورد لطف خداوند متعال بوده است، پیامبران را فرستاده و برای این مسیر خودش راه هایی را قرار داده است و به فرموده حضرت علی بن الحسین امام سجاد(ع) خداوند متعال به لطف خودش راه هایی قرار داده به سویش که از جمله این راه ها ماه مبارک رمضان است، یعنی خداوند این ماه را اختصاص داده به عنوان یک راه مستقیم و صحیح و آسان برای حرکت به سوی کمال و تعالی و این روزه و ماه در واقع راهی به سوی خداوند است همان طور که نمار اینچنین است لذا می گوییم الصلاه معراج المومن.
این ماه برای مومنین اختصاص داده شده است، ویژگی های بسیار زیادی دارد تا انسان ها از این فرصت استفاده کنند. به تعبیر دیگر در همه جا رسم است دوره هایی را قرار می دهند مثلا پزشکان، مهندسان، معلمان، دانشجویان و به طور کل گروه های نظام مند دوره های خاص علمی، تربیتی یا تفریحی دارند، خداوند متعال هم این ماه مبارک را دوره ای در سال قرار داده برای بندگان خودش که این بندگان بیشتر به خود بیایند، خودشان را بیشتر بررسی کنند ببینند کجا بودند و الان در کجا قرار گرفتند.
با توجه به این که بخش عمده ای از فعالیت های شما در مجمع جهانی اهل بیت ترویجی و تبلیغی است، پرسش این است که آیا این ماه انحصارا در اختیار مومنان است و نمی تواند فرصتی باشد برای انجام بیشتر و بهتر فعالیت های ترویجی و ترغیبی تا کسانی که به هر دلیلی از آن مسیر فاصله و زاویه گرفته اند دوباره در صراط مستقیم قدم بردارند؟
در مساله ویژگی های ماه مبارک رمضان همان طور که اشاره کردم، این یک دوره خاصی است، فرصت ویژه ای است که برای انسان به وجود می آید، انسان در ماه مبارک رمضان آن نظام خوردن و آشامیدن قبلی را ندارد، به نوعی می تواند خودش را از قیود مادی و عادات رفتاری برهاند، این فرصت خاصی است برای تبلیغ و ارزیابی و برای دعوت و فراخوان و تشویق و ترغیب که شما اشاره کردید.
خدا خودش همه را فراخوانده است؛ گفته که بیایید به سوی من، این ایام را روزه بگیرید ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ... خب این فرصتی که خدا همه را فراخوانده است یک فرصت بزرگ و فراخوانی است پس ما هم می توانیم همین کار را انجام دهیم. از آنجا که هر انسانی یکی از وظایف عمومی دینی که به عهده اش است امر به معروف و نهی از منکر است این مساله اهمیت ویژه ای می یابد تا بتوانیم در میان جامعه شایستگی ها را گسترش دهیم و جلوی منکرات را بگیریم.
این فرصت در ماه رمضان بسیار پررنگ است، اولا بیشتر افراد می آیند در این راه و زمینه هایی وجود دارد؛ مثلا مساجد شلوغ می شود، بیشتر افراد قرآن می خوانند در جلسات دعا حاضر می شوند. پس می بینیم که زمینه عمومی برای انجام کارهای خوب فراهم است، زمینه امر به معروف و نهی ازمنکر بیشتر است.
در همین شرایط افرادی هستند که بالاتر از این وظیفه عمومی مسئولیت دارند، مبلغان دین، عالمان دین، مدیران و حاکمان، اینها هم در طول سال وظیفه شان همین است اما در طول ماه رمضان زمینه فراهم تر است، می توانند فعالیت های تبلیغی خوبی داشته باشند، مردم را به کارهای خیر و رفع گرفتاری ها تشویق کنند و از این فرصت تشنگی و گرسنگی برای به فکر فقرا افتادن استفاده کنند.
ما امروز اگر گرفتاری هایی در حوزه فرهنگی داریم یکی از مهم ترین دلایلش همین کم توجهی به امر به معروف و نهی از منکر است، گروهی به عنوان افراد هنجارشکن آشکارا تلاش می کنند آن مظاهر ضددینی و غیراسلامی را بروز دهند، طرز پوشش لباس یا در ماه مبارک رمضان احترام نگذاشتن و روزه خواری آشکار؛ اینها را متاسفانه می بینیم رشد پیدا می کند، علت این است که امر به معروف را کم کرده ایم، ملاحظه می کنیم، تسامح می کنیم، می گوییم ربطی به ما ندارد یا ممکن است کسی خوف داشته باشد که تذکر دهد و کسی بگوید به تو ربطی ندارد، معترضش شوند، اذیتش کنند، همان طور که شاهد هم بوده ایم مواردی اتفاق افتاده است.
البته در روزها و ماه های اخیر شاهد بوده ایم برخی علما، ائمه جمعه و دلسوزان فرهنگی نگرانی و انتقادهایی را در این زمینه مطرح کرده اند.
همان طور که عرض کردم متاسفانه وقتی ما به وضع جامعه خودمان نگاه می کنیم می بینیم این مظاهر فرهنگی غیرارزشی و غیراسلامی به ظاهر رو به گسترش است و اگر اصرار داشته باشیم بگوییم گسترش ندارد باید بگوییم رو به بدتر شدن است مثلا کسی نمی تواند منکر شود که چند سال قبل این مظاهر کمتر نشان داده می شد ولی الان بیشتر نشان داده می شود.
حالا اگر در تهران پا را فراتر بگذاریم مثلا در شمال کشور که همین پیش از ماه مبارک من سفری داشتم و با برخی ائمه جمعه و دوستان و علمای آن منطقه گفت وگویی داشتم آنها بسیار نگرانند از وضع مسافران و افرادی که می روند و نحوه پوشش و بهره برداری از دریا ویلاها.
در همین تهران هم مردم مومن در برخی مناطق شرایطی را می بینند که واقعا ابراز نگرانی می کنند لذا باید در برابر ناهنجاری های اخلاقی و مظاهر ضدارزشی که وجود دارد ایستاد؛ آن هم به صورت جدی و از گسترش آن جلوگیری کرد.
ما خودمان مجموعه ای را به عنوان بنیاد حجاب و عفاف راه اندازی کرده ایم که در استان ها داریم شعب آن را تاسیس می کنیم که یک پایگاه مردمی شود برای ترویج حجاب و عفاف در محیط های عمومی و داریم برنامه ریزی می کنیم. همه باید احساس مسئولیت کنند و مسئولان محترم هم باید جدی تر بگیرند.
خود جناب آقای رئیس جمهور دستور داده اند و وزارت کشور را مکلف کرده اند برای قانون عفاف و حجاب و وزیر محترم کشور هم پیگیر است و کارهایی دارد صورت می گیرد، دادستان کل کشور بیانات خیلی خوبی داشتند، نیروی انتظامی هم همین طور.
خود صدا و سیما برنامه های بسیار خوبی را دنبال کرده است، افراد دلسوز اندیشمند و... را گردهم آورده و برنامه های تبلیغی خوبی را پخش می کند، اینها کارهای خوبی است که جای تشکر دارد.
اما انتظار است این کار تداوم داشته باشد، اینجور نباشد که در یک بازه زمانی خاص و یک فصل چون امام جمعه ها و نمایندگان مجلس تذکر دادند ما یکدفعه کارهایی را انجام دهیم. اگر قرار است با این مظاهر بدحجابی و غیرفرهنگی برخورد شود، باید کارها و فعالیت ها را تداوم ببخشیم، اگر مستمر باشد تاثیرگذار خواهد بود و بسیاری از اینهایی که فکر می کنند در جامعه اسلامی می توانند هر جور می خواهند حرکت کنند متوجه اشتباهشان می شوند.
با این حرکت ها و هنجارشکنی ها نمی توان تعارف داشت؛ باید مقابله کرد، همه وظیفه دارند، چه مسئولان نظام، چه ارگان هایی که به طور مستقیم با این امور سر و کار دارند و چه مبلغان و علمایی که در مساجد و اماکن مختلف فعالیت می کنند.
البته این را هم بگویم که خیلی از این موارد هم نیاز به برخورد خشن و شدید ندارد، خیلی قسمت ها اگر تذکراتی داده شود و ببینند جدی هستند برطرف می شود. ان شاءالله که مظاهر فرهنگ اسلامی در جامعه بهتر نمایش داده شود.
اشاره کردید خیلی از این موارد به برخورد شدید نیاز ندارد، ولی از طرفی خودتان از برخی تسامح ها و بی تفاوتی ها انتقاد می کنید، آیا می توان دسته بندی خاصی در این نوع هنجارشکنی ها داشت؟
اینها چند دسته اند؛ یک عده مغرض و هنجارشکن هستند که به عقیده ما اینها مامورند و دستور می گیرند در طرز لباس و کارهایشان در جامعه و نیازمند برخوردی قاطع و جدی است.
اما افرادی هستند که از اول تربیت درست دینی نداشته اند، اگر در خانواده یا آموزش و پرورش به اینها توجه می شد طبیعت و طینت شان مثل همه پاک است، گم شده اند مسیر را، اشتباه رفته اند، کسی آنها را بازپروری نکرده است.
عده ای هم غافل و ناآگاه هستند، اگر برایش توضیح دهید، می گوید اشتباه کردم، مثلا خانمی دیندار است، معتقد است، نماز می خواند، اما روی حجابش توجه کافی ندارد، بسیار هستند کسانی که خیال می کنند این موضوع منافاتی با دینداری ندارد، فکر می کند آن خوب پوشاندن درجه و مرتبه عالی است و این حجاب نصفه و نیمه او هم کافی است، نمی داند که این حرام است و گناه محسوب می شود. اینها را باید آگاه کرد.
در مساله رمضان و روزه هم همین طور است، مثلا یکی مسافر است، به تهران می آید، فکر می کند همه می دانند او مسافر است و روزه خواری می کند یا یکی مریض است نمی تواند روزه بگیرد خیال می کند همه می دانند که او بیمار است و چون نزدیک بیمارستان ایستاده می تواند روزه خواری کند، امثال اینها نیاز به توضیح و تذکر و یادآوری دارند، آن هم با شیوه های صحیح تبلیغ دین و روش های منطقی و عقلانی و برخورد درست و بیان زیبا.
چون بهانه این گفت وگو ماه مبارک رمضان است و به برخی ویژگی های این ماه می پردازیم، ممکن است این پرسش به ذهن برسد که تا چه اندازه این برکات ذاتی است و تا چه اندازه اعطایی و مثلا چرا در ماه های دیگر چنین ویژگی هایی وجود ندارد؟
قطعا تمام امتیازاتی که این ماه دارد، ذاتی، نیست، امتیازات بخششی و اعطایی است، این ویژگی ها را خداوند در آن قرار داده است وگرنه با ماه قبل قمری خیلی تفاوتی ندارد، خداوند برای انسان این ماه مبارک را انتخاب کرده و برکات و ویژگی هایی را در آن قرار داده است، حال می پرسید چه چیزهایی؟ روزه، دعا کردن و توجه به خداوند، قرآن را فرستاده، شب قدر در این ماه قرار داده شده، آن را موسم جدیدی در زندگی انسان محسوب می کند و... پس می بینیم زمینه ها را فراهم کرده است و بعد فراخوان می دهد، بعد دعوت می کند تا ما رشد کنیم، تکامل پیدا کنیم و به آن هدف اولیه که گفتیم به سوی خداوند حرکت کردن است، دست یابیم. خب مهمانی همین است، اگر بر حسب واقعی خودش نگاه کنیم یعنی چیزهایی است که میزبان می خواهد عنایت کند، ما می رویم مهمانی فلان جا میزبان برای ما چیزهایی آماده می کند، یک خانواده شما را دعوت می کند به باغ خودش، ممکن است ناهار و شامی هم به شما ندهد، یک نفر به ویلا دعوت می کند، در واقع آن میزبان آنچه در اختیار دارد، به شما تعارف می کند تا شما هم از آن بهره ببرید، در مهمانی خداوند هم همین طور است، خداوند که پروردگار رحمت و رفعت و پروردگار رحمان و رحیم است و خواسته که این انسان موجودی که آفریده به سوی او راهنمایی و هدایت شود و نزدیک شود که آن عالی ترین درجه است. در تعبیر قرآنی مقام قرب الهی می گوییم: قاب قوسین أو أدنی دنوا و اقترابا من العلی الاعلی...
می گوید برای حرکت به سمت قله حرکت کنید، حالا ممکن است یک نفر برسد ولی هر کسی به اندازه بضاعت خودش حرکت می کند. آنقدر زمین می خوریم بلند می شویم معلوم نیست که می رسیم یا نه... در مهمانی خداوند متعال اساس آنچه مهم است تقرب به درگاه خداوند است.
اگر اجازه دهید با توجه به سال ها حضور شما در کشور سوریه به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران و همراهی تان با حزب الله لبنان، گریزی هم به ابعاد سیاسی و وحدت آفرین ماه مبارک رمضان بزنیم، آن هم در شرایطی که اختلاف و تفرقه افکنی در کشورهای عراق و سوریه هر روز ابعادی جدید به خود می گیرد.
ماه مبارک رمضان مثل همه برنامه های اصلی دین خود به خود عامل وحدت میان جامعه اسلامی است، همه نماز می خوانند، همه حج می روند، همه زکات می دهند، این احکام خود به خود نمایشگر وحدت است و دعوت به یکپارچگی را با خودش دارد، اما روزه ماه مبارک رمضان بیش از برنامه های دیگر دینی مظهر وحدت است، این که می بینیم یک ماه تمام مسلمانان در تمام دنیا همه در یک ایام خاص روزه می گیرند، همه یک وقت شروع می کنند، یک وقت پایان می دهند، همه به برنامه های دینی و معنویت و محرومان و قرآن توجه دارند، بی بدیل است، رمضان مظهر وحدت و نمایشگر وحدت مسمانان است.
الان شما در تمام کشورهای اسلامی با مذاهب مختلف انجام فرایض دینی و توجه به خداوند را می بینید، در تمام درگیری ها و اختلاف هایی که وجود داشته است، هنگامی که ماه رمضان از راه می رسد، طرفین اختلاف به اصطلاح آتش بس اعلام می کردند، ولی آنچه ما امروز در عراق و سوریه شاهد هستیم نکته مهمی دارد و آن نکته این است که جنگ و اختلاف و مشکل بین مسلمانان نیست، چون داعش و القاعده و امثال این گروه ها حقیقتا و واقعا انگیزه های اسلامی ندارند، اگر اینها مسلمان بودند اول ماه مبارک اعلام می کردند، به احترام ماه رمضان جنگ نمی کنیم، اینها مزدور و مامور و دست نشانده اند که آمریکا و اسرائیل در پشت صحنه قرار دارند و برخی حکومت های منطقه هم با حمایت های مالی آتش بیار معرکه شده اند.
اینها مردم را قطعه قطعه می کنند، اسلام که در جای خود، هیچ دین و آیینی این عمل زشت و غیرانسانی را قبول ندارد، نمی توانید یک مذهب یا یک عالم و مفتی واقعی را پیدا کنید که عملکرد این گروه ها را تائید کند، علمای بزرگ کشورهای اسلامی اینها را به رسمیت نمی شناسند، اینها قبیله دروغگویان هستند و نه مسلمان، اینها نه سنی اند و نه شیعه.هیچ مسلمان سنی نمی پذیرد کودکان را این گونه بکشند و مردم را به خاک و خون بکشند.
اینها دست نشانده اند و برایشان ماه رمضان و دیگر ماه ها هیچ فرقی نمی کند، اینها آمده اند مسلمانان را به جان هم بیندازند و تفرقه افکنی کنند. من مطمئنم که اینها اصلا روزه نمی گیرند و اعتقادی ندارند. اگر حساب این غیرمسلمانان را که به نام اسلام فجیع ترین کارها را انجام می دهند جدا کنیم، نسبت به عامه مردم و مسلمانان، رمضان مظهر وحدت و یکپارگی مسلمانان است و از یک سو مظهر قدرت مسلمانان است در برابر دشمنان اسلام.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
همیشه در تاریخ اگر فرمان ارزشی بودن دست مبلغان رسمی بوده غیر ارزشی گسترش یافته وحتی در تاریخ اروپا وقتی ارزشها دست کلیسا بوده غیر ارزشی گسترش یافته 
