مقوله انفاق؛پازل گمشده کار فرهنگی

میلاد عچرش

ارتباط فرهنگ و اقتصاد

ارتباط فرهنگ و اقتصاد؛ ارتباطی نا گسستنی و در عین حال هم افزاست. فرهنگ به‌عنوان عامل تعیین‌کننده نحوه حضور و فعالیت افراد جامعه در عرصه‌های مختلف، این قابلیت را دارد که بر همه شئون زندگی مردم کشورمان اثر بگذارد. دقیقاً به همین دلیل است که در هجوم «نرم» دشمنان جمهوری اسلامی ایران، تقابل فرهنگی و حمله به اساس فرهنگ اسلامی و ملی ما به‌وضوح قابل مشاهده است.

فرهنگ با پشتوانه ثروت واقتصاد پویا-بعنوان کاتالیزگر-،ناگزیر فراگیر خواهد شد و در مقابل اقتصادی پویا و پایدار خواهد بود که بر مبنای فرهنگی غنی و مستحکم بنا گرفته باشد.

اگر جبهه باطل در سینمای هالیوود و شبکه های ضد اسلامی روز به روز در حال حرفه ای تر شدن است و محصولات خود را که حامل فرهنگ غرب است را با کمترین هزینه در اختیار مخاطب قرار می دهد؛ به اعتراف سردمداران آنها به پشتوانه شرکت های صهیونیستی است که از هیچ گونه کمکی دریغ نمی کنند.

نگاه اسلام به ثروت

در هيچ مذهب و ملّتى، آنقدر كه در اسلام روى «اصل ثروت»[1] ،بدست آوردن ثروت[2] ،نگهدارى ثروت[3]، و حتّى مصرف ثروت [4]حساب شده، حساب نشده است.

كتاب آسمانى اسلام قرآن، آنقدر به پرداخت مال در راه خدا فى سبيل الله[5]اهمّيت داده است كه، اولاً آن را وسيله تزكيه و تربيت جامعه دانسته [6] و ثانياً: هركجا سخن از عالى ترين سمبل عبادت نماز به ميان آمده، غالبا پرداخت ثروت، دوش به دوش (نماز) كه (ستون دين و معراج مؤمن) است، قرار گرفته است: أقيموا الصلاة و آتوا الزّكاة[7] و حتّى يكى از نشانه هاى بارز و درخشان مؤمنين اين است كه در هر حال، چه در وسعت و راحتى و چه در سختى و تنگدستى، از انفاق و بذل مال دست بر نمى دارند:الّذين ينفقون فى السّراء والضّراء[8]. در برابر بعضى آيات قرآن و كلمات اهل بيت كه ثروتها را (فتنه) و مذموم قلمداد كرده اند، آيات و روايات ديگرى نيز وجود دارد، كه ثروت را فضل و موهبت الهى[9] و خير و منشأ نيكيها[10]شمرده است.

ثروت در اسلام «جنبه نسبى» دارد، و با توجّه به هدفى كه در راه آن مصرف مى شود، ارزش و اهمّيت آن افزايش يا كاهش مى يابد. [11]این در حالیست که در طول تاریخ ظهور اسلام تا کنون هرکجا ثروت عمومی پشتوانه فعالیت های فرهنگی بود، دین اسلام رشد چشمگیری کرده است.

وقتی جبهه کفر؛ علی علیه السلام را هم تحریم کردند

درآمد فدك ساليانه بالغ بر 24هزار درهم [12]بود که حضرت صديقه طاهره (عليهاالسلام) درآمد فدك را در راه تبلیغ و ترویج دین خدا خرج مى كرد، به بينوايان مى داد، بر فقرا، ايتام و بنى هاشم نثار مى كرد و تنها سهم اندكى از درآمد آن را صرف زندگى خانوادگى خود مى كرد، فاطمه (عليهاالسلام) ثروت اندوز و رفاه طلب نبود كه به هنگام دسترسى به ثروتى كلان، در تلاش براى افزودن به آن باشد و به فكر تجملات بيفتد. او مال بى ارزش و فناپذير دنيا را با انفاقش در راه تبلیغ دین خدا ارزشمند و جاودانه مى ساخت.

دستگاه حاکم که از پشتوانه اقتصادی علی علیه السلام آگاه شده بود و آن را وسیله ای جهت رسوایی خود وگرویدن مسلمانان به سوی نائب بر حق رسول می دیدند با بهانه ساختن ادعاهای واهی، فدک را از فاطمه زهرا که حامی امیرالمومنین بود غصب کردند و در نهایت فرمان مصادره فدك صادر شد و به دستور هيئت حاكمه، وكلاء و كارگزاران فاطمه را از فدك بيرون كردند و افراد ديگرى به جايشان منصوب شد[13]

بانوی ثروتمند حجاز اولین زن مسلمان

مهمترين نقش حضرت خديجه(سلام الله عليها) در بخشش و انفاق او تجلي یافت. قرآن کريم در این زمینه می فرماید مي فرمايد: «مثل الَّذين ينفقون اموالهم ابتغاء مرضات الله و تثبيتاً من انفسهم»[14]

حضرت خديجه[15] ثروت عظيمي از پدر به ارث برده و آن را از راه تجارت فزوني بخشيده بود او تمامي اين ثروت را خالصانه براي گسترش و توسعه ي اسلام در اختيار پيامبر(صلّي الله عليه و آله) قرار داد. ثروت او قبل و بعد از جريان محاصره ي اقتصادي و اجتماعي بسيار کارگشا بود.[16] او با مال و جان و زبان خود به حمايت همه جانبه از پيامبر و مسلمانان برخاسته بود. در جريان سه سال محاصره ي وحشت بار در شعب ابي طالب، خديجه از روي صفا و سخاوت تمام دارايي خود را نثار پيامبر و مسلمانان کرد و آنها را از گرسنگي نجات داد، تا اينکه خداوند گشايشي در کار آنها پيش آورد[17]جهاد مالي خديجه و انفاق و بخشش او در ده سال اوّل بعثت نقش حياتي و چشم گيري در رشد و گسترش اسلام و فزوني يافتن تعداد مسلمانان و هجرت مسلمانان و ابطال نقشه هاي سران کفر و شرک داشت و اين نقش آفريني خديجه بود که او را در نزد رسول الله بسيار عزيز مي داشت تاجایی که او را به عنوان يکي از چهار زن نمونه و بزرگ، که جايگاهشان در بهشت برين است معرفي کردند.

هوالاخر

لازم است قبل از هر چیز این مسئله را برای خودمان حل بکنیم که برای جهانی شدن اسلام و فرهنگ ناب محمدی باید هزینه بکنیم و این هزینه کردن تنها با بودجه های دولتی تامین نمی شود پس لازم است مومنین وارد عمل شوند و ام المومنین خدیجه کبری را اسوه و الگوی خو قرار داده و برای تبلیغ دین خدا هزینه کنند.

[1] انّما أموالكم و أولادكم فتنة تغابن: 15؛ والذين فى اموالهم حقّ معلوم معارج: 24.

[2] ولا تأكلوا أموالكم بينكم بالباطل بقره: 188.

[3] ولا تأكلوها اسرافا و بدارا نساء: 6.

[4] ولا تبسطها كلّ البسط اسراء: 29.

[5] سوره بقره، ايه: 262 .

[6] خذ من اموالهم صدقة تطهّرهم و تزكّيهم بها توبه: 103.

[7] سوره بقره، آيه83 .

[8] سوره آل عمران، آيه 134

[9] وابتغوا من فضل الله سوره جمعه: 10.

[10] ـ ان ترك خيرا الوصيّة... (سوره بقره: 180) انّه لحبّ الخير لشديد سوره عاديات: 8

[11] نقش ثروت در پيشرفت اسلام/سیدمحمد شیرازی , احمد صادقی‌اردستانی/مقدمه

[12] معادل 15500 مثقال نقره

[13] تفسير نور الثقلين ج 4 ص 272

[14] قرآن کريم، سوره بقره، آيه 265

[15] خدیجه بنت خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی بن کلاب بن مرة بن کعب بن لؤی بن غالب به فهر بن مالک بن نضر بن کنانه. مادرش: فاطمه بنت زایده بن الأصم بن الهرم بن رواحه بن حجر بن عبد بن معیص بن عامر بن لؤی بن غالب بن فهر بن مالک. خدیجه در سال ۶۸ قبل از هجرت در مکه تولد شد.

[16] استاد هاشم معروف حسني، سيرة المصطفي(صلّي الله عليه و آله) ، صفحه 65

[17] بحرالعلوم، زنان صدر اسلام، صفحه 116

لینک کپی شد

گزارش خطا