هویتی دیگری که زیر آب می‌رود

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فارس، سهم عمده‌ای از هویت یک جامعه را آثار قدیمی و تاریخی مربوط به گذشتگان و نیاکان آن قوم به خود اختصاص می‌دهد.

هر اندازه این آثار قدیمی‌تر و بیشتر باشد نمودی بر سابقه و غنای بیشتر آن قوم دارد و لذا ضرورت حفظ و حراست از این فرهنگ مورد توجه و تأکید بیشتری قرار می‌گیرد.

اما این آثار به تدریج و با گسترش زندگی شهرنشینی و نیز توسعه جوامع مورد تهدیدات مختلف و متنوعی قرار می‌گیرند که دوام و حیات آنها را با چالش اساسی مواجه می‌کند.

از این دست دغدغه‌ها می‌توان به موضوع سد تالوار و آبگیری آن اشاره کرد که به گفته متولیان امر با اتمام فرآیند آبگیری از این سد، تعدادی از آثار شاخص و باستانی شهرستان بیجار زیر آب خواهد رفت.

شکی نیست که توسعه باید به عنوان یک اصل در جوامع امروزی نگریسته شود اما این موضوع نباید بهای سنگینی چون نابودی ریشه‌های فرهنگ یک ملت را به دنبال داشته باشد.

مرگ 22 اثر تاریخی

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار با بیان اینکه تاکنون چهار کاوش و یک شناسایی از چند آثار این منطقه انجام شده است به امکان کشف آثار با قدمت بیشتر نیز اشاره کرد و گفت: تا کنون دو فاز کاوش بر روی یکی از آثار انجام شده است و قدمت آن به هزاره ششم قبل از میلاد رسیده و با توجه به اینکه فعلا به خاک بکر نرسیده است شاید زیر این لایه‌هایی که تا کنون رسیده‌ایم لایه‌های قدیمی‌تری باشد.

به گفته وی، با نرسیدن به خاک بکر در این منطقه می‌توان به این نتیجه رسید که در آن قسمت آثار مهم و قابل اهمیت و با قدمت بیشتری وجود داشته باشد.

ابراهیم الیاسوند با تأکید بر لزوم تأمین اعتبار به منظور نجات‌بخشی این آثار ادامه داد: با توجه به اینکه آبگیری سد آغاز شده و حتی یکی از روستاها به نام رضا آباد زیر آب رفته است، تلاش میراث فرهنگی به تنهایی نمی‌تواند از زیر آب رفتن آثار باستانی جلوگیری کند و کمک سایر دستگاه‌ها همچون فرمانداری، استانداری و نمایندگان استان به ویژه نماینده بیجار در مجلس را می‌طلبد تا بتوانیم اعتبار این پروژه را تأمین و برای آثاری که قرار است زیر آب بروند، عملیات نجات‌بخشی را انجام دهیم.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار با اشاره به آبگیری سد تالوار و زیر آب رفتن آثار باستانی شاخص و با ارزش در این منطقه، گفت: با آبگیری سد مجموعا 22 اثر تاریخی زیر آب خواهد رفت که در این مجموعه تعداد زیادی آثار شاخص وجود دارد یعنی نسبت به دیگر آثار از نظر علمی اهمیت بسیار بیشتری دارد.

وی با بیان اینکه در صورت عدم نجات‌بخشی تمامی آثار باستانی که تا کنون بر روی آنها کاوش انجام شده است زیر آب خواهند رفت، گفت: علاوه بر این آثار با قدمت 8 هزار ساله، آثاری دیگر کشف شده است که متعلق به دوره‌های تاریخی دیگر همچون هخامنشی و دوران اسلامی است که با آبگیری سد تالوار این آثار نیز زیر آب خواهند رفت.

ناکافی بودن اعتبارات نجات بخشی

الیاسوند با بیان اینکه باید کار نجات‌بخشی پیش از زیر آب رفتن آثار در نتیجه آبگیری سد باشد، گفت: اعتباری که آب منطقه‌ای زنجان به عنوان مجری این پروژه برای نجات‌بخشی در نظر گرفته است کافی نیست و این برگترین مشکل ما خواهد بود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار افزود: این اعتبار به حساب مستقیم سازمان پژوهشکده باستان‌شناسی کل کشور واریز شده و به حساب شهرستان و یا استان برای نجات‌بخشی این آثار مبلغی واریز نشده است.

وی دلیل تعیین این اعتبار ناچیز را اینگونه عنوان کرد که هیچ کس تصورش بر این نبوده است این آثار قدمتی چنین طولانی داشته و نیاز به کاوش‌های مستمری داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: استان کردستان و شهرستان بیجار در تأمین اعتبار این پروژه هیچ دخالتی نداشته و خود مرکز سازمان پژوهشکده باستان‌شناسی کل کشور این کار را انجام داده است.

الیاسوند با بیان اینکه میزان اعتبار واریزی به حساب سازمان پژوهشکده باستان‌شناسی کل کشور نیز جوابگوی این مهم نیست، گفت: انجام این پروژه و نجات‌بخشی آثار باستانی نیاز به تأمین اعتبارات ویژه‌ای دارد.

وی با بیان اینکه طبق برنامه‌ریزی که خود آب منطقه‌ای زنجان انجام داده است، 22 اثر تاریخی با اتمام آبگیری سد زیر آب خواهد رفت، تصریح کرد: میان این 22 اثر تاریخی 11 اثر شاخص و مهم یعنی قابل حفاظت و ثبت نیز وجود دارد.

وی اظهار کرد: تقریبا 4 اثر از این 11 اثر شاخص از آثار ثبت شده ملی هستند، ضمن آنکه سایر آثار هر چند ملی نیستند اما قابل اهمیت هستند که برای تعدادی از آنها پرونده ثبتی را تشکیل داده‌ایم و قرار است در آینده به ثبت برسند.

الیاس‌وند با اشاره به فرهنگ دالما و زخامت 6 متری لایه‌های و قدمت آن خاطرشان کرد: تا کنون هیچ آثاری با قدمت بیشتری از فرهنگ دالما در باستان‌شناسی کشف نشده است اما آثار کشف شده کنونی 10 متر زخامت دارند یعنی چهار متر بیشتر از فرهنگ دالما که با قدمت‌ترین آثار باستانی است، خواهد بود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار ادامه داد: در رابطه با این آثار کشف شده تا کنون به خاک بکر نرسیده‌ایم و ممکن است قدمت این آثار بیش از آن چیزی باشد که تا کنون کشف و کاوش شده است.

وی افزود: یکی از نقاط جالب توجه این اثر این است که همزمان با آسیای صغیر (ترکیه کنونی)، بین النهرین (عراق کنونی) و مرکز کشور خود، ارتباط داشته که بسیار جالب توجه است.

الیاس‌وند به یکی دیگر از نقاط جالب توجه این اثر تاریخی و ارزشی اشاره کرد و گفت: در غرب کشور معدود آثار باستانی همزمان با آسیای صغیر، بین النهرین و به خصوص مرکز کشور در ارتباط بوده اند و آثار کشف شده به لحاظ ارتباط با این سه مرکز مهم بسیار حائز اهمیت است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیجار افزود: در کاوش‌هایی که انجام داده‌ایم تا کنون تعدادی اشیاء تاریخی به دست آمده است که در حال حاضر تحویل خود هیئت کاوش است تا اطلاعات کامل بعدا به استان تحویل داده شود.

الیاسوند بیان کرد: این گزارش مقدماتی است و کاوش تا کنون به اتمام نرسیده و همچنان ادامه دارد و با تأمین اعتبار به اتمام رسیدن کاوش ها و تا زمانی که به خاک بکر برسیم نتیجه قطعی به طور کامل ارائه خواهد شد.

هویتی که زیر آب می‌رود

نماینده مردم بیجار نیز در این رابطه با ابراز گلایه از میراث فرهنگی استان کردستان، گفت: در این خصوص تا کنون هیچ گونه تعامل و تماسی از جانب اداره کل میراث فرهنگی با نمایندگان مجلس گرفته نشده است.

سیدمحمد بیاتیان افزود: معمولا اگر اینچنین اتفاقی در استان‌های دیگر می‌افتاد اکنون در همه مطبوعات و رسانه‌ها اطلاع‌رسانی شده بود اما با عدم اطلاع‌رسانی و بیان این مهم تا کنون هیچ بازخوردی دیده نشده است.

وی با بیان اینکه زیر آب رفتن این آثار باستانی جنایتی بزرگ در حق مردم دیار گروس و استان کردستان است، گفت: با زیر آب رفتن این آثار باستانی شناسنامه و هویت یک ملت زیر آب خواهد رفت.

نماینده مردم بیجار، بابارشانی و حسن آباد در مجلس در پایان بر اطلاع‌رسانی در این خصوص در رسانه‌ها تأکید کرد و گفت: در برابر موضوعی با این ارزش و اهمیت نباید سکوت کرد و سکوت در برابر آن خیانت به هویت و فرهنگ این ملت است.

گزارش از: شهربانو مرادی