آیا غرب خواهان اعتراف‌گیری از ایران است؟

روز یک شنبه وقتی که حسن روحانی رئیس دولت یازدهم برای شرکت در مراسم راه اندازی و بهره برداری از سه دستاورد سازمان انرژی اتمی به این سازمان رفت و به سخنرانی در باره سوابق برنامه هسته ای ایران پرداخت، به طور غیرمستقیم در باره موضوعی سخن گفت که اکنون روشن شده از مهم ترین موانع بر سر توافق جامع هسته ای خواهد بود.

به گزارش «تابناک»، رئیس جمهور در سخنان روز یک شنبه خود اظهار داشت: «آن روز که ما در پی غنی سازی بودیم تا در سوخت رآکتور روی پای خود بایستیم، تقریبا به همه مراجعه کردیم، به شرقش و به غربش، اینکه می گویند ایران فعالیت مخفیانه انجام می دهند دروغی بس آشکار است، اگر ما می خواستیم مخفیانه کاری را انجام دهیم، برای خرید سانتریفیوژها به بازارهای رسمی غرب و شرق مراجعه نمی کردیم. روحانی افزود: برای آنکه بتوانیم در مراحل مختلف ساخت سوخت نیروگاه و از جمله غنی سازی اورانیوم حرکت کنیم به شرکت های مختلف شرقی و غربی مراجعه نمی کردیم، کسی که کار سری می خواهد انجام دهد، با شرکت های غربی و شرقی صریحا مذاکره نمی کند، بنابراین آنها به تعهدات خود عمل نکردند، ما نیز شروع کردیم روی پای خود ایستادن و تلاش کردن»

این سخنان نشان دهنده جدی بودن اختلافات ایران و بعضی کشورهای غربی در مورد سوابق برنامه هسته ای ایران به خصوص در سالهای پیش از شروع مساله هسته ای ایران در سال 2003 است.

چندین سال است که مثلث ایران، کشورهای غربی و آژانس بین المللی انرژی اتمی درگیر مجموعه ادعاهایی در مورد ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران هستند که نخستین بار به صورت نظام مند در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مطرح شدند. آژانس ادعا می کند این اطلاعات روی هم رفته معتبر است و جنبه های نظامی احتمالی در برنامه هسته ای ایران را نشان می دهد. این در حالی است که به عقیده ایران، این ادعاها توسط سرویس های اطلاعاتی غربی و اسرائیل تهیه و میان چند کشور توزیع وتوسط آنها به آژانس ارائه شده است.

چندین دوره همکاری ایران و آژانس نتوانسته است به این موضوع پایان دهد و به نظر می رسد این موضوع به یکی از سخت ترین موضوعات مذاکرات ایران و 5+1 تبدیل شده است.

در حالی که پیش از این، مذاکره کنندگان آمریکایی حل این موضوع را پیش شرط رسیدن به توافق جامع هسته ای دانستند، در نوروز امسال روشن شد که رژیم اسرائیل از آمریکا درخواست کرده به عنوان بخشی از شرایط توافق جامع هسته ای، ایران ملزم به «اعتراف» به این موضوع شود که در گذشته فعالیت های پنهان مربوط به ساخت سلاح هسته ای انجام داده است؛ درخواستی که ظاهرا در آن مقطع زمانی، مورد موافقت دولت آمریکا قرار نگرفته است.

نخستین نشانه ها مبنی بر تلاش رژیم اسرائیل برای راه اندازی پروژه «اعتراف گیری از ایران»، در سپتامبر ۲۰۱۲ و در مقاله ای به قلم پاتریک کلاوسون و دیوید ماکوفسکی، از اعضای ارشد مؤسسه مطالعات خاور نزدیک واشنگتن آشکار شد. اعضای این مؤسسه به بازتاب دیدگاه های رژیم اسرائیل شهره هستند.

شروع دور جدید مذاکرات هسته ای در وین با سخنان لوران فابیوس در باره این مساله همراه شد که نشان داد که حتی اگر مذاکره کنندگان آمریکایی در این باره سخت گیری نکنند، طرف فرانسوی این موضوع را جدی خواهد گرفت.

فابیوس که رسیدن به توافق موقت ژنو را با مواضع تند خود چندین هفته به تاخیر انداخت، این بار هم سه شرط را برای رسیدن به توافق نهایی هسته ای لازم دانسته است. وی گفته توافق بین با ایران باید، جامع باشد، در مورد سوابق برنامه هسته ای ایران شفاف باشد و موضوع زمان گریز ایران به سوی بمب هسته ای را حل کند.

بعد از فابیوس، دیوید آلبرایت نیز اکنون مساله ابعاد نظامی احتمالی پیشین برنامه هسته ای ایران را در کانون توجه خود قرار داده است. این بازرس سابق سازمان ملل که موسس و مدیر فعلی موسسه دانش و امنیت بین المللی است از جمله افرادی است که نفوذ زیادی در کنگره آمریکا دارد.

وی در مقاله ای مشترک با برونو ترترائیس محقق موسسه مطالعات استراتژیک در پاریس برای روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال به بیان نظرات تند خود در این باره پرداخته است.

آنها با ادعای کند بودن روند همکاری ایران با آژانس در باره مطالعات ادعایی و ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران، پیش شرط رسیدن به توافق را پاسخ ایران به سوالات مطرح شده می دانند و می پرسند اگر ایران اکنون و در شرایط فشار تحریم ها از پاسخ به این سوالات بگریزد چه تضمینی وجود دارد که با برداشته شدن تحریم ها به آنها پاسخ دهد و توافق با ایران چه ارزشی خواهد داشت اگر ایران این توانایی خود را مخفی نگاه دارد که بتواند مخفیانه بمب هسته ای بسازد.

آنها تمرکز صرف بر توانایی فعلی غنی سازی و فرآوری پلوتونیوم ایران را اشتباه دانسته و اطمینان کشورهای غربی از توان خود برای جلوگیری از رسیدن ایران به توان تولید مواد شکاف پذیر برای ساخت بمب در آینده را کافی دانسته اند اگر بنا به ادعای آنها ایران پیش از این قصد ساختن سلاح هسته ای را نداشته بود. از نگاه آنها ژاپن مثالی است از کشورهایی که غنی سازی هسته ای انجام می دهند ولی کسی به آنها مشکوک نیست.

از دید آنها، اطلاع از این که ایران در گذشته یک برنامه ساخت سلاح داشته است یا خیر، برنامه تولید کلاهک هسته ای در ایران چقدر پیشرفت داشته و این که هنوز ادامه دارد یا خیر اهمیت حیاتی دارند.

بنا به ادعای آنها، ده سال تلاش آژانس در این باره به نتیجه ای نرسیده است و ایران تصور می کند اگر به وقت کشی خود در این باره ادامه دهد، با نزدیک شدن به مهلت توافق جامع هسته ای در ماه جولای، موضع غربی ها در این باره نرم خواهد شد.

آلبرایت و همکارش سپس اهداف اصلی خود از اتهام زنی به ایران را در قالب دسترسی آژانس به اماکنی چون پارچین و نیز دانشمندانی چون محسن فخری زاده و سید عباس شاهمرادی زواره روشن می سازد.

تنها دو ماه تا پایان مهلت شش ماهه تعیین شده برای توافق جامع هسته ای ایران و 5+1 باقی مانده است و به نظر می رسد تلاش برای اعتراف گیری از ایران در مورد گذشته برنامه هسته ای ایران، کانون تحرکات هواداران اسرائیل برای وادار کردن ایران به پذیرش وضعیتی استثنایی علیه ایران است. این موضوع از جانب مقامات ایرانی ، بارها و بارها رد شده است.

علاوه بر سخنان رئیس جمهور که تاکید کرده است ایران زیر بار آپارتاید هسته ای نخواهد رفت، کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز تاکید کرده است که «قطعا کشور ما نمی پذیرد که بخواهند یک رژیم حقوقی خاص را برای ایران وضع کنند و برخورد با ایران باید یکسان و مانند برخورد با دیگر اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد.»