سازمانی که نه مستقل است ونه مدافع حقوق کشورها

در کنفرانس ژنو 2 که در سوئیس برگزار خواهد شد، قرار است بیش از 35 کشور شرکت کنند. مبنای ژنو 2 مصوبات ژنو 1 است که در تابستان سال گذشته برگزار شده بود و بر اموری چون آتش بس و امداد رسانی انسانی و ایجاد یک دولت انتقالی در دولت سوریه به عنوان بخشی از راه حل موجود برای پایان دادن به جنگ داخلی در این کشور، تاکید کرده بود. مقدمات ژنو 2 اما بر اساس توافقات آمریکا و روسیه شکل گرفته و ضمن آن که نسبت به کلیت راهکار سیاسی برای حل بحران سوریه توافق کلی انجام شده است، اما درباره ادامه وجود بشار اسد در حاکمیت اختلاف وجود دارد.پس از ماه ها مناقشه پیرامون شرکت یا عدم شرکت ایران در نشست بین الملی حل بحران سوریه موسوم به ژنو 2، بالاخره بان کی مون دبیر کل سازمان ملل، در یک نشست خبری در نیویورک، از ایران دعوت کرد تا در این نشست شرکت کند. جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این دعوت اعلام کرد بدون هرگونه پیش شرطی در مذاکرات حل بحران سوریه شرکت خواهد کرد. اما طولی نکشید که سازمان ملل در اثر فشارهای آمریکا و دلالی عربستان، دعوت خود را پس گرفته و اعلام کرد ژنو 2 بدون حضور ایران برگزار خواهد شد.

اقدام اخير بان کي مون در پس گرفتن از دعوت ايران در کنفرانس ژنو نشان از تداوم سلطه گري آمريکا و متحدانش در سازمان ملل دارد.بازي دبير کل سازمان ملل متحد در زمين آمريکا و ديگر تروريستهايي که عامل ناآرامي هاي سوريه و منطقه خاورميانه هستند به هيچ عنوان قابل قبول نيست.دبيرکل سازمان ملل طي بيانيه‌اي اعلام کرد دعوت از ايران را پس مي‌گيرد و کنفرانس ژنو 2 بدون حضور ايران برگزار خواهد شد؛ معارضان سوري هم در واکنش به اين موضوع اعلام کردند در ژنو 2 شرکت مي‌کنند.

آمريکايي‌ها چون نظرشان در خصوص حضور ايران در اين نشست مثبت نبود به دبير کل سازمان ملل متحد فشار آوردند و آمانو نيز دعوت خود را پس گرفت. اين واقعيت است که دبيرکل سازمان ملل و سازمان متاسفانه استقلال نداشته و تحت نفوذ آمريکا است. مخالفت جدي آمريکا با حضور جمهوري اسلامي در اجلاس ژنو 2 به خاطر اين است که با حضور ايران اجلاس مي‌تواند موفق باشد. اين حرکت دبير‌کل سازمان ملل نشان داد که به هيچ‌وجه سازمان ملل مجموعه مستقل و مدافع حقوق کشورها در سطح بين‌المللي نيست و وابسته به آمريکا و سردمداران اين کشور است دنيا به يک نهاد بين‌المللي مورد وثوق نياز دارد تا بتواند حرکت‌هاي خود را به سامان برساند که سازمان ملل از کسب اين شرايط و احراز موقعيت بي‌نصيب است. بان‌کي‌مون تسليم آمريکا و قدرت‌هايي شد که به‌دنبال اعمال خشونت در سوريه هستند، آمريکا به‌خوبي مي‌داند عدم دعوت ايران منجر به عدم توفيق در ژنو 2 است.

سياست آمريکا استمرار بحران سوريه است با توجه به اينکه آمريکايي‌ها خودشان را شکست خورده اين ميدان مي‌دانند و هم پيمانان آمريکا در منطقه علي رغم سرمايه گذاري ميلياردي پرونده سوريه از "قطر شکست خورده” به عربستان منتقل شده و اين شکست در حال تکرار است. با توجه به اين که با سياست‌هاي آمريکا تروريسم رشد فزاينده‌اي در منطقه دارد عملا آمريکا متهم رديف اول تقويت القاعده در منطقه است از اين جهت به لحاظ اين که قطعنامه‌اي به نام آمريکا ثبت نشود مي‌خواهند ژست استقلال سياسي بگيرند از همين جهت اصرار دارند که ايران در نشست ژنو2 حضور پيدا نکند.

مذاکرات ژنو 2 تقابل ديپلماسي و خشونت است و اوج آن در سوريه نمود پيدا مي‌کند. طرح چهار گامي (آتش‌بس، شروع مذاکرات، راي‌گيري و مقابله با خشونت ) پيشنهادي ايران کاملا قابل دفاع است و بي‌شک در صورت عدم دخالت طرفداران خشونت به نتايج خوبي ختم خواهد شد. معارضان سوري به‌دنبال خشونت و تحميل خشونت هستند، چرا که دستشان به‌ خون 120 هزار نفر آلوده است. دعوت بان‌کي‌مون از ايران براي شرکت در مذاکرات ژنو 2 با علم به اين موضوع بود که راهکار ديپلماتيک بدون ايران به نتيجه نخواهد رسيد.

جمهوری اسلامی ایران از یک سو می داند که نشست ژنو 2 بیش از آن که نتایج عملی داشته باشد، یک نشست تشریفاتی و مانور تبلیغاتی خواهد بود. به عبارتی غرب و به ویژه آمریکا تلاش دارد خود را به شکل آبرومندانه از بحران سوریه خارج کند. از سوی دیگر دعوت و حضور در ژنو 2 فرصتی بود برای اعلام مجدد حمایت از سوریه؛ به ویژه آن که بنا بر پیشنهاد روسیه عنوان این نشت مبارزه با تروریسم اعلام شده است. اعلام آمادگی حضور ایران (و نیز سوریه) نشانگر آن بود که بر خلاف تبلیغات جبهه ضدسوری، تهران و دمشق از راهکار سیاسی و پایان دادن به بحران استقبال می کنند. در عین حال موضع ایران و سوریه آن است که راه حل سیاسی از طریق گفت وگوهای سوری ـ سوری حاصل می شود نه طرح های تحمیلی خارجی.

جمهوری اسلامی ضمن رد شروطی که به شکل قلدرمآبانه از سوی آمریکا مطرح شده است، از دعوت جهت در شرکت در نشت ژنو 2 استقبال کرد؛ اما پس گرفتن دعوت نشان داد سازمان ملل به عنوان یک نهاد بین المللی که علی القاعده باید مستقل و بی طرف یاشد، بار دیگر تحت تاثیر فشارهای و لابی گری های آمریکا قرار گرفته و خط بطلانی بر هویت خود کشیده است.نشست ژنو 2 باید نقطه عطفی برای حل بحران سوریه با کمک بین المللی، اما صبغه سوری ـ سوری باشد و اگر بنا باشد طرح های جبهه آمریکایی ـ سعودی و عبری در آن دنبال شود، شرکت ایران در چنین نشستی هیچ ضرورتی نداشته و ندارد. جمهوری اسلامی ایران حتی بدون حضور در ژنو 2 نقش اساسی خود را در سوریه ایفا نموده و این واقعیتی است که رفتار غیرمتعارف اخیر جبهه ضدسوری و نیز سازمان ملل، بار دیگر بر آن صحه گذارده است.

منابعي از ائتلاف معارضان سوريه هم اعلام کرده‌ بودند در صورتي که دعوت از ايران براي مشارکت در کنفرانس ژنو 2 پس گرفته نشود، اين ائتلاف هيچ گاه در اين کنفرانس شرکت نخواهد کرد.وزير خارجه عربستان نيز اعلام کرد، کشورش از موضع ائتلاف معارضان سوريه در مخالفت با حضور ايران در ژنو حمايت مي کند.اين ائتلاف دو روز پيش پس از اختلافات وسيع دروني و پس از ماهها کشمکش، شرکت در کنفرانس ژنو2 را پذيرفت.مخالفين همچنين برکناري بشار اسد از قدرت را به عنوان پيش شرط شرکت در مذاکرات تعيين کرده بودند که به علت فشارهاي بين المللي، مجبور به صرف نظر کردن از پيش شرط خودشده اند.بشار اسد رئيس جمهور سوريه در مورد پيش شرط مخالفين مبني بر کناره گيري وي از قدرت گفته است: «اگر قرار بود کناره گيري کنم، همان ابتدا اين کار را مي کردم»جن ساکي، سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا در بيانيه‌اي اعلام کرد: ما اميدواريم که به دنبال اعلام خبر لغو دعوت از ايران همه طرف‌ها اکنون بتوانند به تمرکز روي وظيفه‌اي که پيش رو دارند، بپردازند، يعني پايان دادن به درد و رنج مردم سوريه و آغاز پروسه‌اي براي انتقال سياسي که بايد مدت‌ها پيش در اين کشور انجام مي‌شد!

واشنگتن‌پست گزارش کرد که «جان کري» وزير خارجه آمريکا شخصاً با بان کي مون لابي کرده بود تا دعوت از ايران را بازپس گيرد .وزير امور خارجه روسيه پس گرفتن دعوت از ايران را اشتباه توصيف کرد و گفت: عدم حضور ايران در ژنو 2 سئوال برانگيز است و پس گرفتن دعوت از ايران کمکي به تقويت اعتبار سازمان ملل نخواهد کرد.سرگئي لاوروف در اين نشست خبري که در مسکو برگزار شد، گفت: تلاش مي‌کنيم که ايران به حق خود در استفاده از انرژي هسته اي دست پيدا کند. بعد از اينکه ايران به تعهدات بين المللي خود عمل کرد بايد همه تحريم ها عليه ايران برداشته شود.وزير خارجه روسيه تاکيد کرد که تحريم هاي يک جانبه عليه ايران به کار گروهي ضربه وارد مي‌کند و ما از توافقي استقبال مي کنيم که اجازه کاهش اين تحريم ها را بدهد.وي پس گرفتن دعوت از ايران را اشتباه توصيف کرد و گفت: عدم حضور ايران در ژنو 2سئوال برانگيز است و پس گرفتن دعوت از ايران کمکي به تقويت اعتبار سازمان ملل نخواهد کرد.لاوروف بر نقش ايران به عنوان يکي از طرف‌هاي اصلي حل بحران سوريه تاکيد کرد و اعلام کرد که ايران تغيير نظام سوريه را نمي خواهد. درخواست تغيير نظام سوريه برداشتي اشتباه از بيانيه ژنو 1 است.وي تاکيد کرد، مخالفت با مشارکت ايران در ژنو 2 بيانگر اين است که کساني مي‌خواهند شکاف را در جهان اسلام عميق‌تر کنند. طرح پيش شرط قبول تغيير نظام سوريه قبل از حضور در ژنو 2 "اشتباه" است و طرح آمريکا و روسيه در مورد سوريه شامل اصل تغيير نظام سوريه نيست.لاوروف خبر داد که جان کري پيشتر اعتراف کرده بود که ايران بايد در ژنو 2 براي پايان بحران سوريه نقشي داشته باشد. محمد جواد ظريف در رابطه با لغو دعوت از ايران براي حضور در ژنو 2 خاطرنشان کرد: ما از اول اعلام کرديم که هيچ پيش شرطي را براي حضور ايران در اجلاس ژنو 2 نمي‌پذيريم زيرا ايران نقش مهمي در اين منطقه داشته و نمي‌توانند اين نقش را ناديده بگيرند. ديدگاه ما همواره اين بوده است که تنها راه‌حل بحران سوريه راه حل سياسي بوده است ولي متاسفانه بسياري از گروه‌ها و کشورهاي منطقه و خارج از منطقه به دنبال راه حل نظامي بوده‌اند و آنها تازه به اين نتيجه رسيده‌اند که راه‌حل نظامي در رابطه با بحران سوريه کارآمد نبوده و هم اکنون مي‌دانند که بايد به دنبال راه‌حل سياسي باشند.وزير امورخارجه کشورمان با بيان اينکه نداشتن شهامت براي اعلام دليل پس گرفتن دعوت از ايران براي حضور در اجلاس ژنو 2 بسيار متاثرکننده‌تر از پس گرفتن اين دعوت بود تاکيد کرد: آنها پس گرفتن دعوت از ايران را به اظهار نظرهايي که در ايران شده است نسبت مي دهند و اين کاملا نشان مي‌دهد که نمي‌خواهد بپذيرند که به دليل فشاري که مشخصا از سوي آمريکا و برخي از گروه‌هايي که دستشان به خون مردم سوريه هم آلوده است اين دعوت را پس گرفته است و پس از اين اقدام به دنبال توجيه است ولي من اين رفتار را در شان دبيرکل سازمان ملل متحد نمي‌دانم و باعث تاسف است که بان‌کي‌مون اين رفتار را از خود نشان داده است.

ايران چيزي از دست نداده و نهايتاً شرايطي همچون ژنو 1 تا ژنو 2 شکل مي‌گيرد که تعداد کشته‌شدگان دو برابر شد.اگر ايران در اين اجلاس شرکت مي کرد و نتايج ژنو 1 را نمي پذيرفت چالش هايش با کشورهاي حاضر در کنفرانس افزايش مي يافت و اگر شرکت کرده و ژنو يک را مي پذيرفت به منافع جبهه مقاومت در منطقه ضربه مي زد. اکنون که مردم سوريه به همراه ارتش جريان تروريست هاي تفکيري را عقب رانده اند آمريکا و جبهه استکبار قصد دارد با چنين طرحي از راه فريب بشار اسد را برکنار کند.

جريان استکبار از جمله عربستان، آمريکا وهم پيمانان منطقه اي شان در دو سال گذشته تلاش کردند از طريق کشتار، جنايت و ترور ارتش سوريه را شکست دهند و بشار اسد را برکنار کنند و براي دستيابي به مقاصدشان بي پروا از تروريست حمايت کردند اما امروز تمام جنايات آنها در سوريه بي نتيجه مانده است.جمهوري اسلامي متوجه اين طرح فريب شد و با شرکت در اجلاس ژنو 2 رسماً مخالفت کرد و طرح آمريکايي موافقت و برکناري بشار اسد توسط ايران را ناکام گذاشت.

همان‌طور که حضور بدون پیش‌شرط ایران در این نشست می‌توانست مؤثر واقع شود، غیبتش هم می‌تواند تأثیر داشته باشد و چه‌بسا تأثیراتی بیشتر از آنچه که بر حضورش مترتب بود. آمریکایی‌ها تلاش می‌کردند ایران را با پذیرش پیش‌شرط محتوای ژنو 1 که حذف بشار اسد را دنبال می‌کرد، به ژنو2 دعوت کنند تا امتیازات خودشان را در برابر روسیه، چین و نمایندگان دولت سوریه افزایش دهند. غیبت ایران یعنی از دست رفتن یک امتیاز مهم آمریکا. روی دیگر از دست دادن این امتیاز، کم‌اعتباری نتایج این نشست است؛ زیرا نمایندگان دولت سوریه احتمالاً مباحث مربوط به حذف بشار اسد را نمی‌‌پذیرند و روس‌ها و حتی شاید چینی‌ها هم روی چندان خوشی به آن نشان ندهند و ایران هم که در آن نشست حضور نداشته، هیچ الزامی به پذیرش مصوبات آن ندارد و می‌تواند با حفظ مواضع مستقلش همچون گذشته و حتی با انگیزه بیشتر، سیاست‌هایش را در قبال سوریه دنبال کند. تروریست‌ها و حامیانشان پس از ناکامی مفتضح‌کننده در براندازی بشار اسد و تحمل شکست‌های مکرر مأیوسانه به این نتیجه رسیدند که با پرچم و سازوکار دیپلماسی به جنگ عرصه عملیاتی بروند، هر چند این روش در مواردی جوابگو و راه‌حل است؛ اما به نظر می‌رسد در وضعیت حاضر، سلاح کارآمدی در معرکه سوریه نیست؛ زیرا حکومت سوریه در میدان نبرد، دست برتر را دارد و ایران اسلامی با نقش بسیار تعیین‌کننده‌اش به جای حضور در جبهه دیپلماسی، به علت خوی استکباری آمریکا در جبهه مقابل قرار گرفته‌ که نشانه‌های واقعی‌اش به پیروزی نزدیک‌تر است و بنابراین باید برای پیروزی قطعی بیشتر تلاش کند. با این توضیح می‌توان به پیروزی از مسیر کوتاه‌تر امید داشت