تشکیل کابینه در اقلیم کردستان عراق براساس امتیاز و نوعی توافق خواهد بود

گروه سیاسی- «دفتر منطقه ای بولتن نیوز در اربیل:

بیش از 100 روز است که انتخابات پارلمانی کردستان عراق برگزار شده و هنوز کابینه هشتم حکومت اقلیم کردستان تشکیل نشده است .5 حزب بعنوان برندگان این انتخابات همه اعلام کرده اند که در این کابینه شرکت خواهند کرد. تجربه عراق در گذشته نشان داده است که اصولا شیوه اکثریت و اقلیت در این کشور چندان موفق نیست و چه در سطح عراق و چه حتی در اقلیم کردستان عراق که از یک ترکیب ثابت هویتی برخوردار است احزاب به توافق روی آورده اند . یکی از این احزاب جماعت اسلامی کردستان عراق به رهبری شیخ علی باپیر است .بدین منظور با عبدالستار مجید عضو دفتر سیاسی جماعت اسلامی و رئیس تیم مذاکره حزب برای شرکت در کابینه، گفتگوی ویژه ای ترتیب داده ایم:





سوال 1- شما همزمان با عضویت در دفتر سیاسی جماعت اسلامی کردستان عراق مسئول کمیته مذاکرات برای شرکت در کابینه هشتم حکومت اقلیم کردستان عراق هستید بفرمایید آخرین وضعیت تشکیل کابینه به کجا انجامید؟

پاسخ : شواهد پیداست که این بار یک حکومت فراگیر در کردستان عراق تشکیل شود به نحوی که دیگر دو حزب سابق سکاندار حکومت نخواهند بود . ضمن اینکه نباید از یاد برد که این دو حزب بر روند سیاسی و اقتصادی کردستان عراق تاثیر گذار هستند اما این بار در کردستان حزب برنده که بتواند کابینه را به تنهایی تشکیل دهد نداریم و حزب اول ناگزیر از ائتلاف می باشد.
وضعیت کردستان در 4 سال گذشته، تنش های بوجود آمده در این مدت، نبود مکانیزمی برای تنظیم روابط اپوزیسیون و حاکمیت و عدم حاکمیت قانون،  مواردی است که امید می رود با تشکیل کابینه سر و شکلی پیدا بکنند که همین موارد هم روند تشکیل کابینه را کند کرده است .ضمن اینکه یکی دیگر از مشکلات ترکیب کنونی اتحادیه میهنی کردستان عراق است که تا قبل از این با حزب دمکرات کردستان عراق حکومت را تشکیل داده بودند ولی این بار دیگر این حزب دوم نیست و بالانس سیاسی در کردستان تغییر کرده است .این تغییر بالانس  و هضم آن برای اتحادیه میهنی کردستان عراق سخت است و نمی تواند آن را براحتی بپذیرد ضمن اینکه طرف مقابل هم برایش سخت است که پایگاهی که قبلا این حزب  داشت را  اکنون نداشته باشد.
اتحادیه میهنی کردستان عراق نیروی نظامی و امنیتی و مالی در کردستان عراق دارد .از این رو تا زمان توافق با اتحادیه میهنی کردستان عراق و پذیرش وضعیت کنونی از سوی این حزب روند سخت است ضمن اینکه احزاب دیگر نیز نمی پذیرند که بدون وجود معیار مشخص حزبی در کابینه مسئولیت داشته باشند و این معیارها به حساب سایر احزاب باشد.

سوال 2 – ایا تاکنون در خصوص معیار مناسبی برای توزیع پست ها در کابینه به توافق رسیده اید ؟

پاسخ : ما پیشنهاد کرده ایم که برای این امر از معیار امتیاز استفاده شود به عنوان مثال حزب دمکرات کردستان عراق که 38 کرسی دارد براساس این تعداد کرسی پست در اختیار خواهد داشت و اتحادیه میهنی کردستان و سایر احزاب هم همینطور. وقتی امتیاز بندی شود همه براساس استحقاقات خود پست می گیرند اما وقتی امتیاز بندی نباشد وقتی کسی بیشترین پست ها را بگیرد باز ناراضی خواهد بود. بطور مبنایی در خصوص معیار امتیاز و نوعی توافق به نتیجه رسیده ایم که هم امتیاز بندی شودو هم سعی شود نوعی توافق و سازش نیز صورت بگیرد.ما معتقدیم معیار امتیاز عادلانه است و می توان در خصوص برخی از موارد هم توافق کرد.

سوال 3- فکر می کنید  در 1 ماه اینده کابینه تشکیل شود؟

پاسخ : به اعتقاد من برای تشکیل کابینه ای با این وضعیت دو سه هفته طبیعی است و ضمن اینکه زمان هم دیر شده است و ضروری است هر چه سریعتر توافق جمعی برای تشکیل کابینه صورت گیرد؟

سوال 4- فکر می کنید در پایان این مذاکرات جنبش تغییر بعنوان برنده دو م انتخابات پست های بیشتری از اتحادیه میهنی کردستان عراق بدست بیاورد؟

پاسخ : این به روند مذاکرات بستگی خواهد داشت . بعنوان امتیاز کسی نمی پذیرد  وقتی حزبی 6 کرسی دارد یک وزیر داشته باشد وحزبی  هم که  18  کرسی دارد 6 وزیر داشته باشد . دو حزب حاکم می توانند براساس توافقات بین دو حزب حاکم  مراعات حال همدیگر را بکنند اما این نباید به حساب سایر گروهها باشد. ضمن اینکه ما هم می توانیم به نوعی سازش برسیم اما این نباید به نحوی باشد که قابل قبول نباشد

سوال 5- عدم تشکیل لیست کردستانی در کرکوک نشان از نوعی تنش سرد بین حزب دمکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان عراق دارد این عدم توافق چه تاثیری بر روند تشکیل کابینه و تشکیل لیست کردستانی در انتخابات پارلمانی عراق دارد ؟

پاسخ : به اعتقاد من این عدم توافق بر هر دو موضوع تاثیر دارد .کردها قبلا با تهدیدهای آنچنانی طرفهای مقابل خود را یکی کردند از سوی دیگر این تنش ها همزمان اعتماد مردم را به کردها کم خواهد کرد و همانطور که گفتم سایر گروهها توان بالاتری در مقابل کرد خواهند داشت. ضمن اینکه برای اجرای ماده 140 نیز در کرکوک به مشکل بر می خوریم و این برخلاف تمامی شعارهایی است که گروههای سیاسی کردی در خصوص کرد بودن و خدمت به کردها و شهروند بودن داده اند .همه شعارها با این اقدام  هیچ شد و همزمان بر تشکیل کابینه هشتم نیز تاثیر گذار خواهد بود هر چند باید احزاب منافع کردها  را در نظر بگیرند.

سوال 6- با توجه به امکان شکل گیری دو جناح در کرکوک در میان کردها، جماعت اسلامی کردستان عراق در کدام گروه کردی قرار خواهد گرفت ؟

پاسخ : ما وارد هیچ کدام از گروهها نمی شویم ما قبلا در لیست کردستانی بودیم و اخرین حزبی بودیم که عقب نشینی کردیم و رایزنی زیادی هم با گروهها کردیم که این لیست منحل نشود و کرد با یک لیست وارد انتخابات شود.

سوال 7- هسته اصلی اختلافات در کرکوک چه بود ؟

پاسخ : اختلافات بین برادران حزب دمکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان عراق بود . ظاهرا به مواضع برخی از مسئولین برمی گشت. برادران حزب دمکرات کردستان عراق نسبت به مواضع دکتر نجم الدین کریم بعنوان رئیس لیست انتقاد داشتند و درخواست شان این بود که دکتر نجم الدین کریم نباشد و هرکسی باشد مشکلی نیست اما برادران اتحادیه میهنی کردستان عراق بر وجود آقای دکتر نجم الدین کریم در لیست تاکید داشتند .
 ما معتقدیم می شد منافع کلی قربانی مصالح شخصی افراد نشود یعنی هم حزب دمکرات کردستان عراق می توانست مشکل را شخصی نکند و بر نبود یک نفر اصرار کند و هم اتحادیه میهنی می توانست با عدم اصرار بر یک نفر مشکل را شخصی نکند.بهانه های هر دو طرف ضعیف بود و سرانجام ما هم اعلام کردیم که به صورت لیست مستقل شرکت خواهیم کرد.

سوال 8- بعنوان لیست اپوزیسیون برای روند تشکیل حکومت چقدر انسجام دارید؟

پاسخ : ما در جریان مذاکرات همدیگر هستیم و ما در خصوص برنامه جامع قبلی که داده ایم اتفاق نظر داریم و برای تشکیل کابینه توافق کردیم که هر کدام از گروهها بطور مستقل وارد مذاکرات شوند.




سوال 9- مواضع کشورهای همسایه مانند ترکیه و ایران در خصوص تشکیل کابینه چه بوده است ؟

پاسخ : ما برادران کنسولگری ترکیه و ایران را دیده ایم و هر دو کشور بر تشکیل سریع کابینه تاکید می کنند و اعلام کردند که دوست دارند کابینه فراگیر باشد چون هر دو طرف روابط خوبی با کردستان دارند و استقرار ثبات در کردستان عراق را برای خود مهم می دانند و ما نیز از مواضع این کشورها تشکر کرده ایم..در کل تشکیل کابینه به خود کردها مرتبط است و هرچه به نفع کردها است را باید انجام دهند

سوال 10 – شما بعنوان جماعت اسلامی همواره متهم هستید که تحت تاثیر جمهوری اسلامی ایران سیاست می کنید این درست است ؟

پاسخ : نخیر چنین چیزی صحت ندارد ما  در خصوص اینکه برخی می گویند ما عامل ایران هستیم تنها می گوییم برهان بیاورید اگر صادق هستید. عراق نمی تواند منکر تاثیر ایران شود و اقلیم هم نمی تواند این را نفی کند و این حقیقت مهمی است و ضمن اینکه روابط اقتصای و سیاسی اقلیم با ایران تاریخی و آشکار و گاهی اوقات فرهنگی اجتماعی است . ایران همواره حامی ما بوده است . در انتفاضه 91 نزدیک به 2 میلیون نفر از مرگ رهایی یافتند. در مورد مسائل امنیتی نیز رابطه متقابلی وجود دارد .اینها سبب شده است که روابط وجود داشته باشد و ما هم به مانند سایر احزاب با ایران ارتباط داریم .

سوال 11- نقش ایران را در روند تحولات عراق چگونه می بینید؟

پاسخ : ما در دیدار با مقامات ایرانی اعلام کرده ایم که ایران  لازم است فشار بیشتری بر گروههای سیاسی وارد کند و غمخوار  عراق با هر ترکیب و مذهبی باشند. نباید دولتهای سابق عراق را به حساب سنی ها در عراق گذاشت بعنوان مثال از 1967 به این سو نظام بعثی به همه بطور یکسان ظلم کرده است . در عین حال عده ای می خواهند از طریق انفجار مردم را بکشند . ایران می تواند نقش بالایی در کاهش مشکلات مردم عراق داشته باشد و در برخی موارد می تواند کمک کند که برخی از مشکلات وجود نداشته باشد.

می خواهم بگویم که عده ای در عراق مظلوم هستند اما راههایی چون ترور درست و شرعی نیست و در شرایط کنونی توقع هرچیزی می توان داشت. دولت عراق مسئول امنیت مردم عراق است .همزمان نباید از یاد برد که اقدامات تروریستی در عراق نیازمند حمایت گسترده تشکیلاتی است و برخی کشورها می خواهند باج تصفیه حسابها را مردم عراق بدهند که این قابل پذیرش نیست.

سوال 12 –اخیرا نیچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان عراق به بغداد رفت و با نوری مالکی دیدار داشت روند مذاکرات بغداد و اربیل را چگونه ارزیابی می کنید ؟

پاسخ : ما در جریان این سفر قرار گرفتیم و اعلام کردند که برای صادرات نفت اقلیم کردستان عراق به توافق رسیده اند . ما هم از استخراج و صادرات نفت اقلیم کردستان عراق حمایت می کنیم اما برای این حمایت پیش شرط هایی هم داریم . اولا اینکه قراردادها شفاف و روشن باشند.

سوال 13- حکومت اقلیم کردستان عراق اعلام کرده است که این قراردادها روشن و شفاف هستند؟

پاسخ : نخیر شفاف نیست . هنوز نمی دانیم که این توافقات چگونه است و چطوری توافق کرده اند . نزدیک به 35 قرارداد بسته شده است که نزدیک به 7 تن از این قراردادها موجود است . دوم اینکه این منابع ارزان فروش نشود همانطور که اعلام شده است منابع نفتی اقلیم کردستان عراق به قیمت ارزانی فروخته شده است و این بخشی از عدم شفافیت ها ست. امروز ارزان ترین نفت، نفت کردستان عراق است در حالیکه نفت بسیار خوبی است . سوما این درامد ها روشن باشند . در کشورها امار صریح و روشنی در این خصوص وجود دارد . لازم است این مبالغ مشخص باشد و ضمن اینکه نمی دانیم این درامدها چگونه هزینه شده است  .

سوال14- فکر می کنید در کابینه هشتم بتوانید در خصوص نفت به این شفافیت ها برسید ؟

پاسخ : ما امیدواریم در کابینه هشتم ما شریک واقعی باشیم و هم در تصمیم گیری و هم در اجراء شریک واقعی باشیم .مذاکره کننده اصلی به ما گفته است که این بار همه در تصمیمات و اجراء شریک باشند.من به اعتقاد خودم نمی توان همه موارد را در یک دوره خاص اجراء کرد به نظر من بایستی یک سقف زمانی برای این موضوع در نظر گرفته شود و مشخص باشد که موارد مورد نظر در چه دوره زمانی به نتیجه خواهد رسید .و برای توافق در این خصوص هم اصرار داریم.

سوال 15- هنوز بین اربیل و بغداد مشکلاتی مانند بودجه وزارت پیشمرگه وجود دارد که حل نشده است ایا برای حل این مشکلات هم برنامه مشخصی دارید؟

پاسخ : قبل از پاسخ به این سوال بایستی گفت که باید ببینیم چرا این مشکلات تاکنون حل نشده اند .به اعتقاد من دولت مرکزی نخواسته است این مشکلات را حل کند . بعنوان مثال برای اجراء ماده 140 سه دوره پیش بینی شده است 1- عادی سازی 2- سرشماری وتعیین حدود مرزی 3- استفتاء  .
در این مورد حکومت مرکزی مقصر است ضمن اینکه کردها هم بی توجه به این مشکلات بوده اند .در خصوص پیشمرگه نیز همین مورد صادق است .در خصوص پیشمرگه دولت مرکزی عراق می خواهد بودجه آن در زمره بودجه اقلیم باشد اما این در حالی است که پیشمرگه بخشی از نیروهای وزارت دفاع عراق است . در کنار عدم حل این مشکلات از سوی دولت مرکزی عراق کردها نیز نتوانسته اند مدیریت خوبی بر روند مذاکرات با بغداد داشته باشند . کردها نتوانسته اند در بغداد وحدت رای داشته باشند و برنامه داشته باشند . یکی از پیشنهادات ما تشکیل هیات مذاکره با حکومت مرکزی در خصوص همه مشکلات است . ما بخشی از عراق هستیم و لازم است در این خصوص بهترین رابطه را  با دولت مرکزی داشته باشیم و حتی اگر استقلالی هم صورت گیرد باید از طریق مذاکره باشد. از سوی دیگر متاسفانه مذاکره با بغداد حزبی شده است .هرکدام از احزاب هم با بخشی از حاکمیت مذاکره کرده اند و از این رو با این روند بعید است مشکلات کنونی بغداد و اربیل حل و فصل شود.

سوال16- علیرغم این مشکلات ائتلاف کردی و شیعی عراق جدید را پایه ریزی کرده است به نظر شما این ائتلاف باقی خواهد ماند؟
پاسخ : به نظر من بایستی این ائتلاف  باقی بماند و این ائتلاف با پایبندی به قانون اساسی باقی خواهد ماند چون وضعیت عراق این را می طلبد اگر توافق در عراق مدنظر نباشد وضعیت بسیار بدتر خواهد شد .