چرا باید به توافقنامه اتمي ایران خوشبین بود

به گزارش بولتن نيوز، پايگاه تحليلي نفتي پيك اويل در تحليلي در باره توافق ژنو نوشت، درحالي که باید پذیرفت که ایران بطور کلي بهتر از غرب بازي کرده است، و درهمین حال ایران به آستانه هسته اي شدن، نزدیک شده است. اما با این همه توافقنامه اتمي ژنو، جهان را مکان امن تري مي کند. براي این کار باید به توافقنامه قطعي رسید که شامل از بین بردن عناصر کلیدي برنامه اتمي و برنامه اي براي عقب بردن برنامه اتمي ایران نه فقط براي هفته ها و ماه ها بلکه بمدت چند سال باشد.

چرا باید خوشبین باشیم درحالیکه شاهدي وجود ندارد که به ما اطمینان بدهد که رهبران ایران قصد عقب نشیني از برنامه هاي اتمي شان را دارند؟ بیایید با شواهد مشخص شده شروع کنیم: آنچه قبلا انجام مي دادیم کارساز نبود. توافق اخیر پیشرفت هاي زیادي از نظر کمیت و راهکار دارد. از همه مهم تر اینکه به بازرسان این امکان داده شده است از تاسیسات این کشور بازدید کنند و غني سازي اورانیوم را متوقف کنند.

این توافق برنامه اتمي ایران را به عقب نبرده، اما حكومت تحت تحریم ایران تغییر زیادي در آن ایجاد نکرده است. همانطور که وزیر امور خارجه ایران، جواد ظریف، با لحني که کم از پیروزي نداشت مي گوید که کشورش حتي با وجود تحریم ها هم قادر به غني سازي اورانیوم بود. تحریم ها تاثیري بر بقاي حکومت ایران نداشته است و حتي تحریم هاي شدیدتر ایران را به نقطه اي نمي رساند که تسلیم شود.

پذیرفتن این موضوع سخت است که تحریم ها به خودي خود کاري نکرده اند. من معتقدم که تحریم ها در یک مقطع زماني ایران را به سمت اتمي شدن مي راند. تحریم ها کمک کرد تا ایران به میز مذاکره بازگردد اما منجر به تسلیم ایران نمي شود.

آموش یادلین، رئیس سابق اطلاعات نظامي اسرائیل، با ظریف موافق است که ایران به آستانه اتمي شدن نزدیک شده است. وي گفت: "ایران به مرحله تولید بمب اتمي رسیده است. این توافقنامه اتمي نیست که ایران را به آستانه تولید بمب رسانده، ایران یک کشور در آستانه اتمي شدن است و اگر توافقنامه را نقض نمي کند به این دلیل است که سال ها توانایي هاي اتمي اش را بدون وقفه توسعه داده است."

درک غني سازي اتمي ایران

 چه اتفاقي خواهد افتاد اگر شرکت هاي بزرگ مثل شرکت هاي نفتي این احساس را بکنند که تحریم هاي جمهوري اسلامي در حال برداشته شدن است و تلاش کنند تا همگي وارد بازار ایران بشوند؟ یک مقام دولتی جواب می دهد:« راستش را بخواهید واشنگتن تمایل دارد نشان بدهد که حكومت با وجود تحریم ها، تقویت شده است. بعبارت دیگر، دولت مشتاق است تا ببیند که کساني براي شکستن تحریم حکومت، از نقض تحریم ها استفاده مي کنند تا نشان دهند که سیاست هاي آمریکا تا چه اندازه پایدار است.

نگراني بزرگ در مورد توافقنامه ژنو این است که "حق غني سازي اورانیوم" که ایران تاکید می کند، مشروعیت مي یابد. به نظر خیلی ها عاقلانه نبود که این موضوع در مذاکرات مطرح شد. به رسمیت شناخته شدن این "حق" چیزي بود که ایران بر نوشته شدن آن اصرار داشت. بعبارت دیگر، واقعیت این است که این "حق" دیر یا زود شناخته مي شد. حقوقدانان معتقدند فن آوري هسته چیزي نیست که به مذاکره گذاشته شود. به گفته یک مقام گفت: "ایراني ها چرخه سوخت را آموخته اند. قرار نیست آن را از یاد ببرند."

وي مي گوید: "سوال این نیست که آیا آنها این توانایي را دارند یا نه؛ سوال این است که آیا آنها مي پذیرند که برنامه هاي اتمي شان را محدودیت ها و شفافیت قابل توجه ادامه بدهند؟ یا شما فکر مي کنید که وضعیت موجود خوب است؟ قبل از این ما بازرسي و نظارت قوي بر برنامه هاي اتمي ایران نداشتیم. حالا داریم."

حق با رودس است؛ وضعیت موجود کارساز نبود. خطر اصلي بوجود آمدن یک "وضعیت موجود" دیگر است که در آن "حق" ایران بدون سوال کردن رعایت شود. همانطور که هفته گذشته نوشتم، دلایل زیادي براي وجود دارد که در خوب بودن این توافقنامه تردید کنیم. اما هنوز زود است که بگوییم این توافق بد یا چقدر خوب است. همه چیز بستگي به اراده دولت اوباما براي نگه داشتن خط قرمز ها و شرکت نکردن در مذاکرات است آنهم در صورتي که ایران در موارد بسیار مهم، تغییراتي بوجود نیاورده باشد.