طرح مسکن مهر دارای اشکالات زیادی بوده و قطعا دولت این طرح را با وضعیت فعلی ادامه نخواهد داد. البته دولت به تعهدات فعلی به هر قیمتی عمل خواهد کرد.
گروه اقتصادی - شب حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهر سازی با حضور در برنامه پایش جزئیات طرح جدید دولت برای تأمین مسکن را تشریح کرد.
به گزارش
بولتن نیوز، مهمترین محورهای اظهارات حسین عبده تبریزی به شرح زیر است:
-دولت یازدهم به تمامی تعهدات باقیمانده از دولت قبل در حوزه مسکن مهر شامل حدود 1.2 میلیون واحد عمل می کند.
-ثبتنام جدید برای مسکن مهر کلاهبرداری است.
- جزئیات طرح جامع مسکن به زودی از سوی وزارت راه و شهرسازی اعلام می شود.
- 30 درصد مردم ایران اجارهنشین هستند.
- طرح مسکن مهر دارای اشکالات زیادی بوده و قطعا دولت این طرح را با وضعیت فعلی ادامه نخواهد داد. البته دولت به تعهدات فعلی به هر قیمتی عمل خواهد کرد.
-مسکن مهر هم در حوزه زیربنایی و هم در حوزه رونمایی مشکل دار است.
-باید صندوقی برای حمایت از سایر صندوق های مسکن تشکیل شود. بازار ثانویه رهن باید تقویت شود.
-قبل از انقلاب وام های 25 ساله برای خرید مسکن وجود داشت که متاسفانه هم اکنون بانکها از ارائه چنین خدماتی عاجزند.
- بازار سفته بازی مسکن خوابیده است. پیش بینی می کنم از اول فروردین بازار مصرف مسکن دوباره جان تازه ای بگیرد.
- باید بانکهایی غیر از بانک مسکن وارد فرایند پرداخت وام مسکن شوند.
-مالیات بر زمین های بایر و تشویق سرمایه گذاران بلندمدت در حوزه مسکن در دست بررسی است.
- تسهیلات ساخت مسکن قطع نشده است. البته به دلیل افزایش معوقات بانکی بانکها در این زمینه دست به عصا شده اند.
- مسکن ارزان قیمت با تورم حرکت می کند. هیچ ثبت نام جدیدی برای مسکن مهر نداریم.
در ادامه مشروح دیدگاههای مطرح شده عبده تبریزی در برنامه پایش در ادامه می آید.
حسن عبده تبریزی، مشاور وزیر راه و شهر سازی با حضور در برنامه پایش شب گذشته جزئیات طرح جدید دولت برای تأمین مسکن را تشریح کرد. مشروح سخنان عبده تبریزی به این شرح است :
مشاور وزیر راه و شهرسازی ابتدا با اشاره به مسکن مهر گفت : در مورد مسکن مهر دولت در دفعات متعددی با توجه به تعهداتی که داده و وزیر راه و شهرسازی هم اعلام کردهاند، تعهدات دولت قبل در زمینه مسکن مهر را اجرا میکند و در هر مرحله ای که باشد، از ثبت نام تا باقی مراحل به تعهدات دولت قبل پرداخته میشود. بنابراین در این 1.2 میلیون واحدی که باید ساخته شود، در هر مرحله ای ساخت تعهدات انجام خواهد شد ولی من بعد چیزی به نام مسکن نخواهیم داشت.
وی افزود : مسکن مهر یک نوع گروه بندی از مسکن نیست که بگوییم یک نوع خاصی از مسکن است، یک اسم عمومی بوده برای یک برنامه خاص. سابقه مسکن مهر به این نحو است که برنامه تحت عنوان برنامه جامع مسکن وجود داشته است که در آن مسکن اجتماعی مطرح بوده است.
در آن طرح مسکن اجتماعی پیش بینی شده بود که در سال 50 هزار واحد ساخته شود و در یک فرایند تصمیم گرفته شده که در مرحله اول 1.5 میلیون واحد و بعد هم 2 میلیون و 200 هزار واحد ساخته شود. در واقع این تصمیم گیری بر اساس پول پرقدرت است و طبعاً آثار تورمی بالایی دارد و از آن مسیر تأمین مالی شده است که اکنون دیگر از آن مسیر تأمین مالی امکان پذیر نیست.
بنابراین مسکن مهر نه تنها به لحاظ نوع تأمین مالی بلکه به لحاظ مشکلات اجتماعی و اتفاقاتی که در ساخت و ساز دارد، نمیتواند ادامه داشته باشد.
ما تنها کشوری در دنیا نیستیم که بخواهیم برای اقشار هدف خود مسکن بسازیم و اولین بار هم نیست که مسئله مسکن در کشور دارای یک برنامه است. یک برنامه ای در وزارت مسکن و شهرسازی سابق بوده به نام طرح جامع مسکن، این طرح در حال حاضر در حال به روز شدن است. یعنی همان کارشناسانی که قبلاً روی آن طرح کار کرده بودند و در واقع نظرات آن در طی هشت سال اخیر نادیده گرفته شده بود، اینها در حال کار روی آن طرح هستند.
این طرح مسکن را به بخشهای مختلفی تقسیم میکند، طبیعی است که همه نیاز به کمک دولت ندارند و نیاز به دخالت دولت در همه حوزهها نیست. یکی از این حوزهها که به عنوان مسکن اجتماعی در کشور معروف شده، مسکنی است که بالقوه انسان نمیتواند برای آن پس اندازی بکند، در برآوردها این گروه اجتماعی حدود 16 درصد برآورد شدهاند. این 16 درصد را دولت باید با ارائه زمین و منابع به آنها کمک کند تا بتوانند مسکن خود را تأمین بکنند. معماران و طراحان طرح مسکن اجتماعی دنبال این هستند که این افراد در یک نقطه جمع نشوند تا مشکلات تقسیم بشود.
مثلاً فرض کنید در انگلستان وقتی شهرداری مجوز ساخت به فرد برای چند واحد میدهد، آن چند واحد را به عنوان مسکن اجتماعی استفاده میکند و افراد را به جاهای خیلی خوبی میبرد تا یک گروه خاص اجتماعی در یک منطقه شکل نگیرند و مشکلات اجتماعی کمتر شوند.
گروه دومی که هدف اصلی است طبقه متوسط به پایین است، اینها کسانی هستند که میتوانند پس انداز بکنند و طبعاً هم دولت باید به آنها کمک کند. مثلاً زوج جوانی که صاحب شغلی هستند اینها باید کمی پس انداز کنند و دولت نیز باید به آنها کمک کند تا بتوانند مسکن خود را تأمین کنند.
مسکن یک کالای اجتماعی است که از پس انداز گذشته و آینده خریداری میشود یعنی هیچ کس از پس انداز گذشته در سن جوانی نمیتواند مسکن بخرد. دولتها موظفند یک بازاری برای منابع ساماندهی کنند که مردم بتوانند در طول زمان با پیش قسط کم و اقساط طولانی مدت و پایین خانه بخرند. دولت جدید این برنامه را دارد که شرایط بهرتی برای اقشار متوسط و ضعیف فراهم بکند.
مدلهای اینها صندوق پس انداز مسکن است که اکنون وزارت راه و شهرسازی از بانک مسکن درخواست کرده که همه بانکها بتوانند این صندوقها را دایر کنند. بانک مسکن خدمات خوبی در این حوزه دارد و در سال تا 1.5 میلیون نفر را تسهیلات داده اما این تسهیلات کم است و باید مقداری بیشتر شود.
این نکته را ذکر کنم که کسی در مورد چند برابر بودن اینها حرفی نزده است. در رسانهها این موضوع آمده بود که وام مسکن 6 برابر شده که این اصلاً صحیح نیست. از آقای وزیر که در حال حرکت بود این سؤال پرسیده شده که ایشان مثال زده که مثلاً مسکن صندوق پس انداز 6 برابر میشود، به هیچ وجه وزیر بدون محاسبه نمیتواند این را بگوید.
دولت در این جا نمیتواند با تفاوت پرداخت سود کمکهای شایانی بکند، یعنی اگر یک نفر بخواهد بیاید سود 25 درصد بانکها را پرداخت بکند طبعاً نمیتواند صاحب خانه شود و اقساط برای وی سنگین است، چون قسط بالای یک سوم حقوق خیلی سنگین است.
در مسکن حمایتی برای طرح جامع آمده دولت میتواند وارد شود و در واقع کمک کند. آخرین مورد هم مسکن آزاد است که کسانی که میخواهند خانه خود را ارتقا دهند آزاد هستند و دولت در این حوزه دخالت نمیکند. البته باید بازار فروش مسکن مهر را هم ایجاد کنیم. هر جایی که یک بازاری وجود دارد اگر شما بازار ثانویه آن را ایجاد نکنید دچار فساد میشود. مثلاً اکنون سهام عدالت دست مردم وجود دارد ما باید به سرعت بازار ثانویه آن را راه بیندازیم یعنی مردم بتوانند بفروشند و این امر قانونی شود چون هر جایی که امکان معامله فراهم نشود بازار آن محصول بی ثبات و رانتی مشود.
اکنون گزارشهای فراوانی از شهرکهای اطراف تهران داریم که دهها آژانس املاک در حال معامله این زمینها هستند طبعاً اگر ما برای اینها بازاری ایجاد نکنیم حقوق مردم ضایع میشود. باید شرایط فروش مسکن مهر باز باشد تا مردم بتوانند واحدهای خود را بفروشند.
حسین عبده تبریزی در برنامه شب گذشته پایش با موضوع «بررسی مسکن مهر و طرح جایگزین دولت» با اشاره به پروژههای نیمه تمام مسکن مهر، اظهار داشت: طبیعی است که باید تعهدات دولت قبلی در این زمینه اجرا شود و واحدهای این طرح که ثبتنام برای آنها صورت گرفته و متقاضی دارای توافقنامه است، دولت یازدهم به اتمام این واحدها پایبند خواهد بود.
وی با اشاره به افتتاحهای اخیر مسکن مهر، یادآور شد: با هر دشواری منابع مالی این پروژهها در حال تامین است و باقیمانده مسکن در هر مرحلهای از ساخت باشد بهعنوان تعهد دولت قبل اجرا خواهد شد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه طرح مهر جزو گروهبندی از مسکن نیست، اظهار کرد: این طرح یک اسم عمومی برای یک برنامه خاص و سابقه یک عنوان برنامه جامع مسکن یعنی مسکن اجتماعی بود. در این برنامه ساخت سالانه 50 هزار واحد مسکن پیشبینی شده بود که در یک رفت و برگشت به 1.5 میلیون و پس از آن به 2.2 میلیون واحد افزایش یافت.
مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه این تصمیمگیری بر اساس پول پر قدرت که آثار تورمی داشت تامین مالی شد، افزود: با توجه به مشکلات اجتماعی این طرح، دولت یازدهم به هیچ وجه برنامهای برای ادامه آن ندارد.
عبدهتبریزی با اشاره به اجرای برنامه مسکن اجتماعی و حمایتی توسط دولت یازدهم، گفت: اولین کشور در دنیا نیستیم که این قبیل برنامهها را اجرا میکند، برنامهای در وزارت سابق مسکن و شهرسازی به نام طرح جامع مسکن بود که هماکنون در وزارت راه و شهرسازی در حال بهروز رسانی است، خوشبختانه کارشناسانی که همان زمان روی آن کار کرده بودند و نظرات آنها در 8 سال اخیر اجرا نشده بود در حال انجام این کار هستند.
وی با بیان اینکه مسکن به بخشهای مختلف تقسیم میشود، تاکید کرد: قشری از جامعه اصلا نیازی به حمایت دولت برای تامین مسکن ندارند، اما یک حوزه به مسکن اجتماعی معروف شده که این قشر جامعه نمی توانند پسانداز موثری برای خانهدار شدن انجام دهند. برای این قشر که 16 درصد خانوارها را تشکیل میدهند دولت منابع و زمین را در اختیار آنها قرار میدهد.
وی در پاسخ به پرسش مجری برنامه در این خصوص که برنامه دولت در حوزه مسکن اجتماعی ساخت چه تعداد واحد است، گفت: بر اساس طرح جامع مسکن سالانه 50 هزار واحد در قالب طرح مسکن اجتماعی باید ساخته شود و زمین آن هم میتواند رایگان باشد.
مشاور وزیر راه و شهرسازی با مثالی درباره مسکن اجتماعی در انگلیس اشاره کرد و افزود: در این کشور شهرداریها مجوز ساخت مسکن اجتماعی را در محلههای خوب میدهد و این واحدها به مردم اجاره داده میشود. طرح مسکن اجتماعی شامل قشر متوسط به پایین جامعه یعنی دهک دوم به پایین میشود.
عبدهتبریزی تاکید کرد: نباید بهعنوان تورم دست در جیب مردم کنیم و بگوییم از جای دیگری به شما کمک میکنیم.
وی با تاکید بر اینکه مسکن یک کالای اجتماعی است که از پسانداز گذشته و آینده خانوار تامین میشود، خاطرنشان کرد: دولت باید بازار مسکن را بهگونهای ساماندهی کرده نه اینکه دخالت کند تا مردم بتوانند در اقساط پایین، پیشقسط کم و در طولانی مدت خانه بخرند. قطعا دولت جدید این برنامه را دارد که کمک کند تا اقشار خاص جامعه بهتر بتوانند پسانداز کنند.
وی با اشاره به اینکه مدل کمک دولت در این زمینه صندوقهای پسانداز است، اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی از بانک مسکن درخواست کرده که این صندوقها در تمامی بانکها ایجاد شود و این برنامه فقط محدود به این بانک نباشد. بانک مسکن خدمات خوبی در این زمینه داده و سالانه 1.5 میلیون وام با رقم کوچک پرداخت میکند که باید رقم پایه آن بزرگتر شود.
*وام مسکن 6 برابر ودیعه نداریم
مشاور وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به اینکه «کسی از چند برابر وام» صحبت نکرده است، اظهار کرد: «در مطبوعات این بحث مطرح شده و ظاهرا در یک پرسش در حال حرکت از وزیر پرسیده شده است، وی مثل زده مثلا پسانداز مسکن 6 برابر میدهد. به هیچ وجه وزیر نمیتواند بگوید بانک چند برابر وام بدهد. بستگی دارد به اینکه که رقم وام چقدر است، نرخ چقدر است. آن زمان بانک میتواند اعلام کند که چند برابر ودیعه وام میدهد.»
عبده تبریزی تصریح کرد: دولت در اینجا میتواند با پرداخت تفاوت سود کمکهای شایانی کند. طبعا اگر کسی بخواهد سود 25 درصدی بانکها را بدهد نمیتواند صاحبخانه شود و قسط یک سوم حقوق هم خیلی سنگین است. بنابراین در مسکن حمایتی که در طرح جامع مسکن آمده است دولت میتواند وارد شود و از طریق پرداخت تفاوت سود کمک کند.
وی با اشاره به مسکن آزاد، گفت:طبقاتی در جامعه هستند که خانهای دارند و میخواهند آنرا ارتقا دهند و دولتها در این بخش دخالت نمیکنند.
*راهاندازی بازار ثانویه مسکن مهر و سهام عدالت
مشاور وزیر راه و شهرسازی گفت: هر جایی که بازاری وجود دارد اگر بازار ثانویه آن را ایجاد نکنیم دچار فساد میشود. به عنوان مثال الان در دست مردم سهام عدالت وجود دارد و باید با سرعت -بنده هم بهعنوان شورای بورس هم دنبال میکنم- بازار ثانویه سهام عدالت راهاندازی تا معاملات آن قانونی شود.
عبدهتبریزی اظهار کرد: گزارشهای متعددی از شهرکهای اطراف تهران داریم که دهها آژانس معاملاتی مسکن مهر را معامله میکنند، اگر بازار رهن ثانویه برای مسکن مهر ایجاد نکنیم حقوق مردم ضایع میشود. بنابراین شرایط فروش مسکن مهر باید از سوی دولت فراهم شود.
وی با تاکید بر اینکه باید بازار خرید بلند مدت مسکن را توسعه دهیم، گفت: به این میگویند بازار رهن. این بازار تا امروز به بانک مسکن محدود بوده است. بحش وزارتخانه این است که این موضوع را به کل بانکها تعمیم دهند.
مشاور وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به سئوال مجری برنامه پایش مبنی بر اینکه تا پایان سال 92 سرمایهگذاری در کدام بازار سودآورتر است؛ بورس سهام، طلا یا مسکن نیز گفت: این سئوال از این نظر مطرح است که مردم در سالهای اخیر به بخش واقعی اقتصاد اعتمادی نداشتهاند و پول خود را از طلا به ارز از آنجا به سفته بازی مسکن میبردند که باید این پدیده بشکند. دولت یازدهم تا حدی توانسته این کار را انجام دهد و معلوم است که مردم به طلا و مسکن جواب نمیدهند.
عبدهتبریزی با بیان اینکه دولت توانسته منابع را به بازار سهام بیاورد، اظهار کرد: حال در این بازار باید از این چرخه امروز بخریم و فردا بفروشیم خارج شویم تا پول به کارخانهها برود.
در ادامه این برنامه از بینندگان خود نظر سنجی به عمل آورد.
برنامه پایش در نظرسنجی شب گذشته خود سوداور ترین بازار تا پایان سال 92 را به نظرسنجی عمومی گذاشت . طبق این نظرسنجی 63.49 درصد از شرکت کنندگان عنوان کردند که تا پایان سال سود اوری در بازار بورس بیشتر از سایر بازارها خواهد بود .
سوال نظر سنجی این برنامه به این شرح بود : به نظر شما تا پایان سال 92، سرمایه گذاری در کدام بازار سودآورترخواهد بود؟1- بورس هام 2- طلا 3- مسکن
63.49 درصد از شرکت کنندگان ( 209 هزار و 255 نفر ) به گزینه یک رای دادند ، 7 درصد به گزینه دوم و 28 درصد به گزینه یک رای دادند . 345 هزار 21 نفر در نظرسنجی این برنامه شرکت کرده اند . برنامه پایش شب گذشته ساعت 23 و 20 با حضور حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه وشهرسازی از شبکه یک پخش شد .