هدفمندی یارانه ها؛ بهترین یا راحت ترین راه حل
تا زمانی که فکری برای اصلاح شیوه های تولید و توزیع کالا و خدمات و نظارت بر آنها نشود، افزایش قیمت ها، ضمن آنکه توهینی ضمنی به شعور مردم است، فشارها را بر ایشان افزایش داده و ضمن آنکه امکان تداوم سواستفاده برخی از این شرایط را فراهم می کند، نارضایتی ها را نیز تعمیق کرده و افزایش می دهد.
گروه اقتصادی- هدفمند کردن پرداخت یارانه های دولتی، یکی از آرزوهای دیرین در جمهوری اسلامی بود که بالاخره اجرای آن پس از کش و قوس های فراوان از 28 آذر 1389 با فراز و نشیب زیاد آغاز شد.
اجرای هدفمندی یارانه ها که مفهوم غالب آن برای قالب مردم گران شدن دوباره کالا و خدمات بود، نگرانی هایی ایجاد کرد، اما به نظر می آمد با گذشت یکسال از اجرای آن و توفیق نسبی کسب شده، رضایتمندی هایی از اجرای این طرح عظیم اقتصادی حاصل شده باشد، اما ... .
اما با توجه به نابسامانی های بوجود آمده در عرصه اقتصادی در اثر نوسانات شدید قیمت ارز و ارزش ریال، اندک نتایج حاصل از اجرای این قانون نیز با چالش های اساسی مواجه شده و صرفه جویی های ناشی از گرانی کالا و خدمات نیز به مرور با کاهش ارزش ریال بی اثر شد.
درباره آثار و نتایج اجرای تاکنون ناقص قانون هدفمند کردن یارانه ها، سخنان زیادی اظهار شده که عمدتا در انتقاد از اجرای ناقص یا غیرمنطبق با مرّ قانون مصوب مجلس این طرح بوده است، اما یک نکته اساسی همانطور که در اجرای این قانون مغفول ماند، در همه انتقادات نیز مورد غفلت قرار گرفته است.
به گزارش بولتن نیوز، نظارت به عنوان شاه کلید موفقیت این طرح اصل مهمی بود که البته از ابتدای شکل گیری نظام جمهوری اسلامی در عموم عرصه ها، مغفول واقع شده است.
در کشورهایی که نظام اجتماعی، اقتصادی و سیاسی سامان یافته ای دارند، نظارت موضوعی مهم و ناظران افرادی کارآزموده، مورد وثوق و احترام، دارای شانیت اجتماعی بالا و مشخص و امتحان پس داده هستند که پس از احراز شرایط سخت به این سمت منصوب می شوند و لذا کمتر حاضر می شوند، جایگاه اجتماعی و شغل مهم و البته پردرآمد خود را هزینه دریافت رشوه و چشم پوشی از خطاهایی کنند که منافع عمومی را قربانی منافع عده ای خاص می کند.
اما در جمهوری اسلامی متاسفانه با وجود برخی نظارت های سخت گیرانه در عرصه های محدود سیاسی، نظارت در سایر عرصه ها به ویژه اجتماعی و اقتصادی قوت و دقت چندانی ندارد و همین امر، ضمن اینکه اجرای قانون هدفمند کردن پرداخت یارانه ها را ضروری تر می کند، در صورت فقدان و غفلت –چنانکه در اجرای ناقص قانون هدفمندی یارانه ها شاهد بودیم- موفقیت اجرای طرح و تحقق اهداف آن را به صورت جدی و اساسی به مخاطره می اندازد.
قرار بود اجرای قانون هدفمند کردن پرداخت یارانه ها الگوهای مصرف را در نزد ایرانیان اصلاح کند، اما از تلاش های متعدد و متنوعی که باید برای این اصلاح الگو و متد صورت می گرفت، به راحت ترین آنها بسنده و اکتفا شد و پس از آنکه قیمت های کالا و خدمات به اندازه مصوب در فاز اول اجرای قانون افزایش یافت، دیگر همه منتظر ماندند که الگوها خود به خود و بدون هیچ طرح، برنامه و کوششی اصلاح شوند.
قرار بود مصرف آب، حامل های انرژی، مواد خوراکی به ویژه نان و سایر کالاها و خدماتی که مورد استفاده عامه مردم بود، اصلاح شوند، اما چگونه؟
مسئولان امیدوار بودند که با افزایش قیمت ها، مصرف مردم کاهش یابد و این در بطن خود حامل این معنا بود که این مردم هستند که از منابع، کالاها و خدمات به شکلی غیرصحیح استفاده می کنند و اساسا کالاهای نامرغوب و خدمات ناقص و نارسا و شیوه های غلط ارائه خدمات هیچ نقش و تاثیری در بهره گیری غلط مردم از آنها ندارد.
در واقع شیوه های غلط ارائه خدمات و کالاهای نامرغوب و بی کیفیتی که از حداقل 100 سال پیش به این سو، دلیل اصلی اصراف و اتلاف منابع عمومی و طبیعی کشور بوده است، در تدوین و اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها به هیچ وجه دیده نشده است و طبق معمول دیواری کوتاه تر از مردم یافته نشده است تا دولت نظر خود را بر او تحمیل کرده و با گران کردن صرف کالا و خدمات فکر کند که کار تمام شد.
به عنوان یک مثال شیوه های معمول تولید نان، از مرحله تولید گندم تا تبدیل آن به آرد و طبخ نان و مصرف آن را به صورت کوتاه مرور می کنیم.
شیوه های کشت گندم در کشور، همچنان سال ها از شیوه های نوین به دور است و در حالی که کشورهای پیشرفته به دنبال کشت هفتصد دانه گندم از هر دانه گندم هستند، در ایران همچنان هدف تولید هفتاد دانه گندم است. هنوز حتی بهره گیری از دستگاه های کاشت شیاری گندم در کشور فراگیر نشده و گندم ها حتی در اراضی کشاورزی استان تهران، عموما با دستگاه های قدیمی به صورت کاملا نامنظم بر زمین پاشیده می شوند و این در حالی است که در سایر استان ها وضع از این هم بدتر است و از پرداختن به شیوه های آبیاری که مشکلی عمومی در کشاورزی است نیز عبور می کنیم.
گندم های تولیدی عموما به دلیل عدم ساماندهی شیوه های به روز مکانیزه جمع آوری محصولات کشاورزی در سطح کلان با دستگاه های قدیمی و فرسوده جمع آوری می شوند که باعث هدررفت میزان قابل توجهی از محصولی می شود که به دلیل عدم اصلاح شیوه های کشت، از بازدهی مطلوبی برخوردار نیستند.
پس از انتقال محصول به کارخانه های تولید آرد، صرفنظر از شیوه های تبدیل گندم به آرد، آرد های تولید شده به ابتدایی ترین شکل ممکن در کیسه ایی پلاستیکی و بسیار نازک و نامرغوب بسته بندی شده و تقریبا به شکل فله در اختیار نانوایی هایی قرار می گیرد که نه حرمت شرعی نگهداری آرد به عنوان نماد برکت خداوند برای تغذیه انسان ها را نگاه می دارد و نه شرایط بهداشتی و حفاظتی مناسب را رعایت می کنند.
این آردها که تا همین جا هم هدر رفت زیادی دارند، در ظرف هایی تبدیل به خمیر می شوند که نانوایان عموما حتی دست خود را قبل و پس از تبدیل آرد به خمیر در همان پاتیل ها می شویند و کمترین ملاحظات بهداشتی درباره آنها رعایت می شود.
نانوایان برای تولید سهل و سریع تر خمیر از مخمرهایی استفاده می کنند که تاثیر فراوانی در کاهش کیفیت خمیر تولیدی دارد که کیفیت آرد آن نیز تعریف چندانی نداشته است و حالا نوبت طبخ نان است.
درباره آثار و نتایج اجرای تاکنون ناقص قانون هدفمند کردن یارانه ها، سخنان زیادی اظهار شده که عمدتا در انتقاد از اجرای ناقص یا غیرمنطبق با مرّ قانون مصوب مجلس این طرح بوده است، اما یک نکته اساسی همانطور که در اجرای این قانون مغفول ماند، در همه انتقادات نیز مورد غفلت قرار گرفته است.
به گزارش بولتن نیوز، نظارت به عنوان شاه کلید موفقیت این طرح اصل مهمی بود که البته از ابتدای شکل گیری نظام جمهوری اسلامی در عموم عرصه ها، مغفول واقع شده است.
در کشورهایی که نظام اجتماعی، اقتصادی و سیاسی سامان یافته ای دارند، نظارت موضوعی مهم و ناظران افرادی کارآزموده، مورد وثوق و احترام، دارای شانیت اجتماعی بالا و مشخص و امتحان پس داده هستند که پس از احراز شرایط سخت به این سمت منصوب می شوند و لذا کمتر حاضر می شوند، جایگاه اجتماعی و شغل مهم و البته پردرآمد خود را هزینه دریافت رشوه و چشم پوشی از خطاهایی کنند که منافع عمومی را قربانی منافع عده ای خاص می کند.
اما در جمهوری اسلامی متاسفانه با وجود برخی نظارت های سخت گیرانه در عرصه های محدود سیاسی، نظارت در سایر عرصه ها به ویژه اجتماعی و اقتصادی قوت و دقت چندانی ندارد و همین امر، ضمن اینکه اجرای قانون هدفمند کردن پرداخت یارانه ها را ضروری تر می کند، در صورت فقدان و غفلت –چنانکه در اجرای ناقص قانون هدفمندی یارانه ها شاهد بودیم- موفقیت اجرای طرح و تحقق اهداف آن را به صورت جدی و اساسی به مخاطره می اندازد.
قرار بود اجرای قانون هدفمند کردن پرداخت یارانه ها الگوهای مصرف را در نزد ایرانیان اصلاح کند، اما از تلاش های متعدد و متنوعی که باید برای این اصلاح الگو و متد صورت می گرفت، به راحت ترین آنها بسنده و اکتفا شد و پس از آنکه قیمت های کالا و خدمات به اندازه مصوب در فاز اول اجرای قانون افزایش یافت، دیگر همه منتظر ماندند که الگوها خود به خود و بدون هیچ طرح، برنامه و کوششی اصلاح شوند.
قرار بود مصرف آب، حامل های انرژی، مواد خوراکی به ویژه نان و سایر کالاها و خدماتی که مورد استفاده عامه مردم بود، اصلاح شوند، اما چگونه؟
مسئولان امیدوار بودند که با افزایش قیمت ها، مصرف مردم کاهش یابد و این در بطن خود حامل این معنا بود که این مردم هستند که از منابع، کالاها و خدمات به شکلی غیرصحیح استفاده می کنند و اساسا کالاهای نامرغوب و خدمات ناقص و نارسا و شیوه های غلط ارائه خدمات هیچ نقش و تاثیری در بهره گیری غلط مردم از آنها ندارد.
در واقع شیوه های غلط ارائه خدمات و کالاهای نامرغوب و بی کیفیتی که از حداقل 100 سال پیش به این سو، دلیل اصلی اصراف و اتلاف منابع عمومی و طبیعی کشور بوده است، در تدوین و اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها به هیچ وجه دیده نشده است و طبق معمول دیواری کوتاه تر از مردم یافته نشده است تا دولت نظر خود را بر او تحمیل کرده و با گران کردن صرف کالا و خدمات فکر کند که کار تمام شد.
به عنوان یک مثال شیوه های معمول تولید نان، از مرحله تولید گندم تا تبدیل آن به آرد و طبخ نان و مصرف آن را به صورت کوتاه مرور می کنیم.
شیوه های کشت گندم در کشور، همچنان سال ها از شیوه های نوین به دور است و در حالی که کشورهای پیشرفته به دنبال کشت هفتصد دانه گندم از هر دانه گندم هستند، در ایران همچنان هدف تولید هفتاد دانه گندم است. هنوز حتی بهره گیری از دستگاه های کاشت شیاری گندم در کشور فراگیر نشده و گندم ها حتی در اراضی کشاورزی استان تهران، عموما با دستگاه های قدیمی به صورت کاملا نامنظم بر زمین پاشیده می شوند و این در حالی است که در سایر استان ها وضع از این هم بدتر است و از پرداختن به شیوه های آبیاری که مشکلی عمومی در کشاورزی است نیز عبور می کنیم.
گندم های تولیدی عموما به دلیل عدم ساماندهی شیوه های به روز مکانیزه جمع آوری محصولات کشاورزی در سطح کلان با دستگاه های قدیمی و فرسوده جمع آوری می شوند که باعث هدررفت میزان قابل توجهی از محصولی می شود که به دلیل عدم اصلاح شیوه های کشت، از بازدهی مطلوبی برخوردار نیستند.
پس از انتقال محصول به کارخانه های تولید آرد، صرفنظر از شیوه های تبدیل گندم به آرد، آرد های تولید شده به ابتدایی ترین شکل ممکن در کیسه ایی پلاستیکی و بسیار نازک و نامرغوب بسته بندی شده و تقریبا به شکل فله در اختیار نانوایی هایی قرار می گیرد که نه حرمت شرعی نگهداری آرد به عنوان نماد برکت خداوند برای تغذیه انسان ها را نگاه می دارد و نه شرایط بهداشتی و حفاظتی مناسب را رعایت می کنند.
این آردها که تا همین جا هم هدر رفت زیادی دارند، در ظرف هایی تبدیل به خمیر می شوند که نانوایان عموما حتی دست خود را قبل و پس از تبدیل آرد به خمیر در همان پاتیل ها می شویند و کمترین ملاحظات بهداشتی درباره آنها رعایت می شود.
نانوایان برای تولید سهل و سریع تر خمیر از مخمرهایی استفاده می کنند که تاثیر فراوانی در کاهش کیفیت خمیر تولیدی دارد که کیفیت آرد آن نیز تعریف چندانی نداشته است و حالا نوبت طبخ نان است.
نان هایی که اصل کسب سود بیشتر با کاستن از کیفیت و کمیت نان، محوری ترین انگیزه و دلیل پخت آن است و به همین دلیل اگر بخواهید بسیاری از نان هایی را که اینگونه پخته می شوند، حتی داغ داغ در همان فضای نانوایی بخورید، بیشتر از نصف آن را نمی توانید مورد استفاده قرار دهید و باقی یا خمیر است و یا آنقدر ترد و سوخته که قابل استفاده نیست.
با این روش نان هر قدر هم که گران شود، مردم مجبور هستند آن را بخرند و بعد از استفاده از نیمی از آن، باقی را برای خوراک دام و خرید نمک و ظروف پلاستیک به خریداران نان خشک بفروشند.
با این روش ها تا زمانی که فکری برای اصلاح شیوه های تولید و توزیع کالا و خدمات و نظارت بر آنها نشود، افزایش قیمت ها، ضمن آنکه توهینی ضمنی به شعور مردم است، فشارها را بر ایشان افزایش داده و ضمن آنکه امکان تداوم سواستفاده برخی از این شرایط را فراهم می کند، نارضایتی ها را نیز تعمیق کرده و افزایش می دهد.
با این روش ها تا زمانی که فکری برای اصلاح شیوه های تولید و توزیع کالا و خدمات و نظارت بر آنها نشود، افزایش قیمت ها، ضمن آنکه توهینی ضمنی به شعور مردم است، فشارها را بر ایشان افزایش داده و ضمن آنکه امکان تداوم سواستفاده برخی از این شرایط را فراهم می کند، نارضایتی ها را نیز تعمیق کرده و افزایش می دهد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
