بزرگتر شدن زنجيره كارشكنيهاي نفتي چين با قدرت گرفتن رفع تحريمهاي ايران

گروه انرژي- ایران ایالات متحده را به حق بزرگترین تهدید امنیتی خود در کوتاه مدت تلقی می کند. اما با توجه به تمایل آمریکا به کاهش حضور خود درخاورمیانه ، و احتمال ایجاد روابط حسنه ایران و آمریکا در افق چشم انداز نزدیک آینده ، گويا گسترش نفوذ چین درخاورمیانه را با خطر مداجه كرده است و از اين رو است كه اين كشور با دسيسه هاي مختلف سعي دارد كه ايران را هر چه بيشتر و بيشتر به خود وابسته كرد و در زير فشار قرار دهد.

به گزارش بولتن نيوز، از اين جمله مي توان به گربه رقصانيهاي چيني ها در صادرات نفت ايران به كره شمالي، عدم اجراي تعهداتش در رابطه با قراردادهاي توسعه اي در بخش نفت و گاز ايران، تحديد از طريق منابع خبري مبني بر كاهش واردات نفت از ايران و شيفت پيدا كردن به عراق و عربستان اشاره كرد كه با قوي تر شدن گمانه زني ها براي توافق ايران و آمريكا و اتحاديه اروپا به تعداد اين گونه كارشكني هاي چيني ها افزوده مي شود.

نگراني چين از اين رو است كه  احتمالا ایالات متحده در نگرانی از سیاست هاي پکن در خاور میانه با ایران همدرد خواهد بود، و این موضوعي است كه انگیزۀ بیشتری در چين ایجاد کرده تا كارشكني هاي خود را بيشتر وبي شتر كند.

صرفنظر از اینکه چنین چیزی رخ خواهد داد یا خیر، روشن است تا زمانیکه چین به دنبال تعمیق حضور خود درخاورمیانه باشد، روز به روز با ایران تقابل منافع بیشتری پیدا خواهد کرد و به اين علت است كه اين روزها به بهانه گرفتن امتياز از آمريكا به فكر كاهش هرچه بيشتر واردات نفت از ايران افتاده است.

با اینکه ایالات متحده، برنامۀ هسته ای ایران را به عنوان فوری ترین تهدید برای خود تلقی می کند، و ايران هم در صادق بودن آمريكاييها ترديد دارد و به حقوق هسته اي خود پافشاري مي كند، این اجماع در تشکیلات سیاست خارجی آمریکا پدید آمده که ظهور چین ، در بلند مدت، بزرگترین چالش استراتژیک برای این کشور خواهد بود و ايران هم مي داند كه چين ديوار قابل اطميناني براي نوشتن يادگاري نيست و هر لحظه امكان دارد كه پايه هاي روابط حسنه اش! با ايران فرو ريزد..

از اين رو است كه زكريا كك در مقاله خود در 17 اكتبر 2013 با عنوان " چین و ایران : در مسیر برخورد ؟ " در نشريه الكترونيك دانشگاهي آمريكايي واشينگتون ديسي مي نويسد: در واقع، هنگامی که ایران طی دهه گذشته با ایالات متحده و متحدانش سرگرم بوده ، چین بی سر و صدا ، حضور رو به رشد خود را در امتداد مرزهای ایران تثبیت کرده است. در هیچ یک از این مکان ها، منافع ایران و چین بطور کامل، هم تراز نبوده  که هیچ، چه بسا در برخی موارد، به ویژه در خاور میانه ، این منافع کاملا در تضاد یکدیگر حرکت کرده اند. نتیجتا ، اگر ایران ظرف چند سال آینده ، از درگیری با ایالات متحده دور بماند ، به احتمال زیاد در آینده چین را به عنوان شوم ترین تهدید علیه خود خواهد یافت.

اخیرا، اشتهای سیری ناپذیر چین برای انرژی، منجر به گسترش سریع تر روابط اقتصادی بین دو کشور شد ، و تجارت دو جانبۀ ایران و چین را از 12 میلیارد دلار در سال 1997 به 28 میلیارد دلار در سال 2009 رسانید. در همین سال ، چین به بزرگترین شریک تجاری ایران تبدیل شد. از آن زمان به بعد، با ادامۀ فشار تحریم ، برای خارج کردن شرکت های انرژی غربی از ایران ، شرکت های چینی به آسانی خلاء ایجاد شده را پر کردند . در نتیجه، تجارت دوجانبه این دو کشور در سال های اخیر به 45 میلیارد دلار آمریکا رسیده است.

اما تهران مدت هاست چین را به عنوان بازیگری در قبال خویش می شناسد که دست به بازی دوگانه می زند و به قولی دوسره بار می زند . برای مثال، هر چند پکن تسلیحات به شدت مورد نیاز ایران را در طول جنگ با عراق (1980-1988) تامین کرده ، اما همزمان بیش از دو برابر این میزان اسلحه را در اختیار بغداد گذاشته است.

چین تا كنون از ایران به عنوان یک وثیقه و منبع نفوذ در معاملات خود با ایالات متحده استفاده می کرده و همیشه مایل بوده تا این کشور را با قیمتی مناسب وجه المصالحه قرار دهد. بنابراین ، چین پس از سال ها فشار از سوی آمریکا ، سرانجام در سال 1997 موافقت کرد تا کمک های هسته ای خود را به ایران قطع و فروش نوع خاصی از تسلیحات را برای کاهش تنش های موجود میان پکن و آمریکا متوقف کند.

این تصمیم شامل لغو قرارداد 4 میلیارد دلاری فروش موشک و فن آوری هسته ای پکن به ایران بود . اخیرا ، امتیازات  آمریکا در مناطق دیگر، چین را به حمایت از پنج قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران بر سر برنامه هسته ای ايران ترغیب کرد.

بعد از اين هم شرکت های نفتی چینی برای توسعه صنعت انرژی ایران قراردادهای متعدد چند میلیارد دلاری امضا کرده اند ، اما تهران بعدها بسیاری از این قراردادها را به خاطر تاخیر مکرر پکن در اجرای تعهداتش خاتمه یافته اعلام کرد. همانطور که گزارش 2011 شورای آتلانتیک  اشاره کرده:" از40 میلیارد دلار معاملات اعلام شدۀ سرمایه گذاری چین و ایران در بخش انرژی ، گویا تنها چیزی کمتر از 3 میلیارد دلار آن در واقع تامین شده است . "

علاوه بر این ، در سال های اخیر بازارهای ایران با کالاهای ارزان چینی پر شده ، که صنعت داخلی ایران را بیش از پیش به مخاطره انداخته است. این امر، خشم مردم عادی ایران را برانگیخته و دولت را بر آن داشته تا ادعا کند که قصد دارد اقداماتی را برای کاهش واردات کالاهای غیر ضروری از چین در دستور کار خود قرار دهد.

در صدر این بی اعتمادی کلی ، منافع ژئوپلتیک ایران و چین، هر روز بیشتر با یکدیگر تداخل می کند و پکن رفته رفته تهران را محاصره کرده است.

محاصره اي كه با پديدار شدن روزنه هاي اميد براي بازگشت شركتهاي نفتي اروپايي و آمريكايي به ايران و خارج شدن ايران از محاصره اقتصادي غرب و ورود مجدد ايران به بازارهاي پول و سرمايه جهاني هر روز تنگ تر و تنگ تر مي شود تا با زير فشار قرار دادن ايران قدرت تصميم گيري مقتدرانه را از ايران بگيرد و سود بيشتري را عايد پكني كند كه تا كنون خود را خزانه دار ايران مي دانست ولي از فرداي برداشته شدن تحريمها بايد در صف مشتريان ايران قرار گيرد. مشترياني كه هم نفت مي خواهند و هم سرمايه گذاري مي كنند و نيز با گروگان گرفتن دلارهاي ايران به فكر غالب كردن اجناس بنجل و بعضا بيماري زاي خود به ايران نيستند.