خشم عربستان از تعامل میان واشنگتن - تهران
خانواده شاهنشاهی عربستان سعودی پس از 1979 ایران را به مثابه تهدیدی علیه موجودیت خود مینگرند، زیرا معتقدند که نظام جمهوری اسلامی شهروندان شیعه مذهب این کشوررا که در ایالات ثروتمند شرقی کشور ساکن هستند، به شورش علیه خاندان سعودی برمیانگیزد. پادشاهی سعودی بر سر گسترش نفوذ خود در منطقه با ایران در رقابت است و سقوط صدام حسین در عراق نیز وزنه تعادل را به سوی ایران متمایل ساخت. حاکمان سنی مذهب نگران گسترش هلال شیعی از ایران به سمت مدیترانه و حتی به سمت جنوب، یعنی کشورهای حوزه خلیج فارس میباشند.
پادشاهی عربستان به دلیل هراس از پیشرفتهای ایران، در سال 2011 به هدایت مداخله نظامی توسط شورای همکاری خلیج فارس در بحرین پرداخت. این مداخله به هدف حمایت از اقلیت سنی مذهب در مقابل مخالفین شیعه صورت پذیرفت. با این وجود، بحران سوریه مهمترین اختلاف موجود در سطح منطقه میان ریاض و تهران است. مقامات سعودی رژیم اسد را محکوم به نسل کشی مینمایند و تلاش ایران برای حمایت از اسد را به مثابه حمایت از جنایات وی میبینند.
بدین ترتیب، عقب نشینی ایالات متحده از اقدام به عملیات نظامی در دمشق منجر به خشم مقامات سعودی شد. تماس تلفنی اوباما با روحانی، به مثابه تلاش آمریکا برای توافق بر سر پرونده هسته ای ایران نیز منجر به تحریک بیش از پیش مقامات عربستان شد.
بنظر میرسد بنیامین نتنیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل و متحدین عرب ایالات متحده، بویژه کشورهای حوزه خلیج فارس با یکدیگر بر سر مخالفت با حصول به توافق بر سر مسئله هستهای ایران اشتراک نظر دارند. عمان نیز اگرچه از یک سو به عنوان یکی از کانالهای تسهیل ارتباط میان دو کشور ایران و آمریکا ایفای نقش نموده است، اما از سوی دیگر پیام مخالفت با این توافق را از جانب عربستان، امارات، بحرین، کویت، اردن و مصر دریافت کرده است.
اگرچه ایالات متحده نباید سیاست خارجی خود را در راستای رضایت حکومت سعودی جهتدهی کند، اما توجه به این نکته نیز بسیار مهم است که تلاش های دیپلماتیک اخیر برای تعامل با ایران میتواند هزینههایی از جمله به مخاطره افتادن روابط آمریکا با عربستان سعودی داشته باشد.
عربستان سعودی ممکن است به طرق مختلف به چالش های اخیر پاسخ دهد.: یک احتمال این است که حکومت عربستان پس از اظهار مخالف خود با این روند، با توجه به وابستگی بقای رژیم خود به ایالات متحده، دست از اظهار مخالفت خود با تعامل ایران وآمریکا بردارد. اما انصراف عربستان از شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل میتواند نشان دهد که عربستان قصد ندارد موضوع اخیر را نادیده بگیرد.
احتمال دیگر این است که عربستان سعی نماید از وابستگی خود به ایالات متحده بکاهد. این تصمیم ممکن بر پایه خشم از عملکرد آمریکا و یا بر اساس محاسبات استراتژیک صورت گیرد. در این صورت عربستان سعودی باید برای خرید تسلیحات و فروش نفت خود به شرق و اروپا روی بیاورد. در همین راستا عربستان ممکن است با نگاه به مواضع خود در سوریه، به تجهیز نظامی شورشیان افراط گرا و گروههای مخالف آمریکا بپردازد.
سومین احتمال قطع روابط محدود موجود میان ریاض و تهران، از جانب عربستان است. دشمنی عربستان با ایران قدمتی دیرینه دارد، این تعارضات مربوط به اختلافات مذهبی و فرقه ای میشود . در زمان دولت جورج دبلیو بوش، کاندولیزا رایس اظهار داشت که ایالات متحده در تعامل خود با عربستان و سایر کشورهای عرب خلیج فارس بر سر همکاریهای منطقهای در دو مقطع حساس مشکل داشته است: زمانیکه عربستان تصمیم گرفت در خصوص آینده عراق با ایران گفتگو نماید و پس از انتشار گزارش جنجالی در سال 2007 در خصوص برنامه هسته ای ایران که برای مدتی منجر به کاهش حساسیت ها بر روی این پرونده شد. پس از آن اگرچه ملک عبدالله احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران را به دیدار از عربستان در دوران حج دعوت نمود، اما همزمان به تشویق مقامات آمریکایی برای حمله به تجهیزات هسته ای ایران می پرداخت.
اگر چه این احتمال قدری بعید به نظر میرسد، اما غیر ممکن نیست. روحانی در توافقات عربستان و ایران در سال 1998 بر سر گسترش همکاری های اقتصادی نقش ویژه ای ایفا نموده بود. روحانی پس از رسیدن به مقام ریاست جمهوری مصالحه با عربستان سعودی را به عنوان یکی از اولویتهای ج.ا.ا معرفی نموده است. علی رغم تکذیب مقامات ایرانی، احتمال آن وجود دارد که روحانی برای مراسم حج به مکه برود.
به طور خلاصه باید اظهار داشت که تغییر مواضع سیاسی اخیر ایالات متحده نسبت به ایران و سوریه بشدت عربستان سعودی را خشمگین نموده است. در پی تماس تلفنی رئیس جمهور آمریکا با رئیس جمهور ایران، مقامات ایالات متحده در تلاشند تا اطمینان خاطر لازم را به متحدین عرب خود در خصوص لحاظ نمودن منافع آنها در هرگونه دیپلماسی احتمالی با ایران بدهند. بدیهی است که در این میان عربستان به اطمینان خاطر بیشتری نیاز دارد.
منبع: نشنال اینترست
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
لعنت خدا بر هی وهابی آل سعود از ما عصبانی باش و از این عصبانیت بمیر. 
