14میلیارد بسته اطلاعاتی، عواید آژانس امنیت ملی امریکا از حضور ایرانیان در اینترنت/اولویت‎های شورای عالی فضای مجازی در این شرایط چیست؟

روح الله مومن نسب کارشناس فضای مجازی طی گفتگویی با خبرنگار رجانیوز، در ارتباط با اولویت‎های امنیتی فضای مجازی کشور و خطرات و حفره‎های امنیتی بزرگی که فضای مجازی کشور را تهدید می‎کند، سخنان قابل تاملی را مطرح کرده است که مشروح آن را در زیر می خوانید.

روح‌الله مؤمن نسب گفت: طبق اسناد اسنودن، آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) که زیرمجموعه سیا است موفق شده در یک ماه 14 میلیارد بسته اطلاعاتی شامل تماس‌های تلفنی و اینترنتی را از کاربران و مدیران ایرانی جمع‌آوری کند، که این حجم جاسوسی از یک کشور در جهان بی‌سابقه است.

این فعال فضای مجازی با اشاره به اینکه تعدادی سند توسط اسنودن -جاسوس سابق سیا- منتشر شده است، گفت: این اسناد نشان می‌دهد که ما در فضای مجازی مشکلات امنیتی بسیاری داریم؛ یکی از اسناد فوق سری منتشرشده به نام Boundless Informant نقشه‌ای است که نشان می‌دهد ایران ناامن‌ترین کشور دنیا از نظر امنیت فضای مجازی است.

وی عنوان کرد: در این نقشه کشور ایران با رنگ قرمز مشخص‌شده و آن طور که نمایش می‌دهد هیچ‌گونه حفره و نقطه کور اطلاعاتی در ایران وجود نداشته و آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) که زیرمجموعه سازمان سیا است موفق شده 14 میلیارد بسته اطلاعاتی شامل بسته تماس‌های صوتی و اینترنتی را از کاربرهای ایرانی جمع‌آوری کند که این در دنیا بی‌سابقه بوده است.

او درباره این اقدام در ارتباط با دیگر کشورها نیز گفت: بعد از ایران، پاکستان، مصر و بافاصله‌ای زیاد کشورهایی مثل افغانستان، عراق و عربستان دیده می‌شوند و کشورهایی چون سوریه، ارمنستان و قزاقستان به نشان امنیت بالا با رنگ سبز مشخص‌شده‌اند و البته این حجم جاسوسی اطلاعات در آمریکا هم سابقه نداشته چون در خود آمریکا دستگاه اطلاعاتی اگر بخواهند اطلاعاتی را جمع‌آوری کنند با محدودیت‌هایی مواجه هستند که گویا در ایران این محدودیت‌ها وجود نداشته که توانسته‌اند این حجم اطلاعات را جمع‌آوری کنند.

*اینترنت ایران از کابل‌های جاسوسی تأمین می‌شود*

مؤمن نسب خاطرنشان کرد: در یکی دیگر از سندهای اسنودن، نام سه شرکت دیده می‌شود که تولیدکنندگان کابل‌های فیبر نوری زیردریایی هستند. این سند عنوان می‌کند که شرکت‌های مخابراتی «ورایزن بیزنس»، «واد فون کِیبلز» و «بی تی» جزو شرکت‌هایی هستند که دسترسی نامحدود به اطلاعات را در اختیار برنامه جاسوسی «جی سی اچ کیو» انگلیس قرار داده‌اند. که البته جالب است بدانید اینترنت جمهوری اسلامی هم از طریق کابل‌های تولیدشده توسط همین شرکت‌ها تأمین می‌شود.

این کارشناس فضای مجازی ادامه داد: یکی از اسناد فوق سری منتشرشده توسط اسنودن که تحت عنوان پروژه PRISM معروف شده است و در اینترنت با فایل پاورپوینت 42 صفحه‌ای منتشرشده نشان می‌دهد که آژانس امنیت ملی آمریکا از سال 2009 "دسترسی کامل" به سرورهای پایگاه‌های بزرگی مانند گوگل و فیس‌بوک و امثال آن‌ها دارد.

وی ادامه داد: فاز اول این پروژه در سال 2007 با دسترسی کامل به بانک اطلاعاتی شرکت مایکروسافت کلید خورده و اکنون تمام شرکت‌های اینترنتی آمریکایی را تحت پوشش دارد.

او درباره این دسترسی ابراز کرد: منظور از این دسترسی یعنی اینکه دسترسی فیزیکی به اطلاعات سایت‌ها دارند و بر اساس قانون پاتریوت اکت یا وطن‌پرستی آمریکا (USA Patriot Act)، آن‌ها برای دسترسی به اطلاعات کاربران اینترنت حتی نیازی به دستور محاکم قضایی هم ندارند و مستقیماً اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند و به هر شکل صلاح بدانند بکار می‌گیرند یا حتی کاربری را حذف کرده یا اطلاعات او را تغییر می‌دهند و به نوعی حکومت‌نظامی در اینترنت برپا کرده‌اند؛ زیرا در اینترنت کیث بی الکساندر (Keith B. Alexander)، ریاست کنونی آژانس امنیت ملی آمریکا که به صورت همزمان ریاست "فرماندهی سایبری آمریکا" (United States Cyber Command) و ریاست "سرویس امنیت مرکزی" (Central Security Service) این کشور را نیز در اختیار دارد، حکمرانی می‌کند.

مؤمن نسب با بیان اینکه اولویت اصلی ما بومی کردن نرم‌افزار و سخت‌افزار محیط فضای مجازی است، تصریح کرد: متأسفانه کمتر کاری در این زمینه انجام شده است و به عنوان مثال ما یک موتور جستجوی قوی یا سرویس ایمیل قدرتمند نداریم و اغلب قطعات کلیدی یا پک کامل رایانه‌ها، سرورها و گوشی‌های تلفن همراه را از شرکت‌های آمریکایی و اسرائیلی با چند واسطه خریداری می‌کنیم درحالی‌که این‌ها مسائل مهمی است که باید برای آن‌ها چاره‌ای اندیشید.

*آمریکا از ضعف سیم‌کارت‌های ایران برای شنود مخابراتی استفاده می‌کند*

این مدیر فعال در فضای مجازی یادآور شد: اپراتورهای تلفن همراه ایران در سیم‌کارت‌های خود داده‌های الکترونیکی را بر اساس الگوریتم "DES” رمزگذاری می‌کنند درحالی‌که چندی پیش اتحادیه بین‌المللی مخابرات سازمان ملل متحد هشدار داد بر روی این سیم‌کارت‌ها حفره امنیتی وجود دارد که رخنه‌گرها می‌توانند با استفاده از آن همه سیم‌کارت‌های ایران را به جای دیگری دایورت کرده یا همه اطلاعات منتقل‌شده از طریق آن‌ها از جمله تماس‌های صوتی و پیامک‌های ارسالی را دریافت کند و به نظر می‌رسد ایالات‌متحده آمریکا از همین طریق موفق شده است اطلاعات مخابرات ما را شنود کند.

وی ابراز نگرانی کرد: در آمریکا قانونی وجود دارد که اسناد و اطلاعات طبقه‌بندی شده پس از زمان خاصی از طبقه‌بندی خارج‌شده و منتشر می‌شوند و این خطر وجود دارد که اطلاعات وسیع جمع‌آوری شده که در غفلت مسئولین کشور ما و با نقض صریح حقوق شهروندی توسط سرویس اطلاعاتی آمریکا جمع‌آوری شده است، در آینده به صورت عمومی منتشر شود و با این کار حریم خصوصی کاربران اینترنت از میان برود.

*اصلی‌ترین وظیفه بر دوش شورای عالی فضای مجازی است*

وی در پاسخ به این سؤال که چه کسی در این فضا و در برابر این موضوعات و مقابله با آن‌ها مسئول است؟، گفت: اصلی‌ترین وظیفه، اکنون بر دوش مرکز ملی فضای مجازی یا در واقع همان شورای عالی فضای مجازی است که اساساً برای از بین بردن این عیب و ایرادها تشکیل شده است ولی متأسفانه به دلیل اینکه رئیس‌جمهور سابق فردی از مدیران مخابراتی را به عنوان دبیر شورا انتخاب کرد، در سال اول تأسیس، زمان طلایی این نهاد بسیار مهم بر روی حاشیه‌های و دعواهای داخلی وزارت ارتباطات گذاشته شد و این فرصت بسیار مهم عملاً از دست رفت و این نگرانی وجود دارد که رئیس‌جمهور فعلی نیز راه اشتباه سلف خود را ادامه داده و فردی مخابراتی یا خودباخته و استحاله شده را به این سمت کلیدی منصوب کند. گرچه با توجه به تکیه بر شعار تدبیر و امید در این دولت، بعید به نظر می رسد آقای روحانی به بی تدبیری برخی افراطی ها در فضای مجازی تن دهد و امید به آینده را از مردم ایران در حوزه بگیرد.

*سیاست گوگل صهیونیستی است*

مؤمن نسب اظهار کرد: اگر دقت کنیم بیشتر مشکلاتی که ایران را دچار این همه معضل و مردم ما را تبدیل به برده‌های مجازی استعمارگران نوین کرده است در زیرساخت‌های مخابراتی است زیرا اغلب زیرساخت‌های فناوری اطلاعات ایران در استعمار کشور آمریکاست، این باعث شده است که ما از نظر فرهنگی هم بسیار تأثیرپذیر باشیم؛ به عنوان مثال وقتی برای جستجوی یک واژه وارد سایت صهیونیستی گوگل می‌شویم، حرف اول کلمه را که وارد می‌کنیم، یک سری پیشنهادهای بی‌ربط ارائه می‌دهد، اگر از آن کلمات صرف‌نظر شود و به جستجو ادامه دهیم، تصاویر و محتوای بی‌ربط دریافت می‌شود. این سیاست محتوایی خاص برای ما ایجاد کرده که صهیونیستی است.

وی در ادامه، ابراز کرد: وقتی وارد جستجوها می‌شویم و تصویری را انتخاب می‌کنیم در واقع وارد سایتی می‌شویم که نتیجه جستجوی ما اصلاً نباید ما را آنجا ببرد یا اینکه کمپانی گوگل در قالب راهکارهای بهینه‌سازی موتورهای جستجو ما را مجبور می‌کند از الگوریتم خاصی استفاده کنیم تا با استفاده از محتواهای مستهجن و مبتذل، بازدید سایت‌مان را افزایش دهد؛ به این معنی که اگر فلان متن یا تصویر غیراخلاقی در مطلب ما باشد بازدید بیشتری از طریق گوگل به سمت ما می‌آید و این یعنی سیاست‌گذاری محتوایی اسرائیل در خاک جمهوری اسلامی ایران!

یادمان نرود که سال گذشته رئیس پر بازدیدترین سایت ایران یعنی گوگل در یک همایش در تل‌آویو، از رژیم صهیونیستی تمجید کرد و به نمایندگی از کارمندان خود با صدای بلند گفت: ما عاشق اسرائیل هستیم!

*سایت‌های خبری برای بازدید از گوگل، از کلیدواژه‌های زرد و محتوای مبتذل استفاده می‌کنند*

او با اشاره به فعالیت‌های رسانه‌ای در کشور نیز خاطرنشان کرد: در حال حاضر سایت‌های خبری ما اگر دقت کرده باشید از کلیدواژه‌های نامناسب و زرد استفاده می‌کنند که بازدید از گوگل بگیرند، خوب این یک سیاست‌گذاری محتوایی آن هم در سطح کلان اطلاع‌رسانی و خبری است که این‌ها باید در شورای عالی فضای مجازی برای آن تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کلان شود.

این فعال فضای مجازی یادآور شد: مرکز ملی فضای مجازی باید دستگاه‌های مرتبط را مورد پرسش قرار دهد و از آن‌ها گزارش طلب و برایشان برنامه‌ریزی و در پایان هر دوره نتایج برنامه‌ها را بررسی کند؛ در حال حاضر خلأ بسیار جدی در این زمینه‌داریم و هر سازمانی در فضای مجازی کار خودش را می‌کند.

مؤمن نسب در پاسخ به این سؤال که تنها شورا باید هماهنگ‌کننده اصلی باشد؟، نیز گفت: دستور امام خامنه‌ای هم همین بود که در واقع شورای عالی فضای مجازی باید هماهنگ‌کننده دستگاه‌ها باشد و سیاست‌گذاری کلان را در جمهوری اسلامی ایران انجام دهد و در واقع به صورت خیلی هوشمندانه خلأ فضای مجازی را ایشان مورد توجه قرار داده‌اند و برای آن نیز بازوی اجرایی به نام مرکز ملی فضای مجازی قراردادند تا بر اجرای مصوبات شورا نظارت جدی داشته باشد و نگذارد عاقبت مصوبات شورای عالی فضای مجازی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی در دبیرخانه این شورا خاک بخورد! راستی از عاقبت سند عفاف و حجاب خبردارید؟!

وی ادامه داد: دستگاه‌های فرهنگی ما تنوع دارند؛ از سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ارشاد گرفته تا دستگاه‌های مانند سپاه که هر کدام به اندازه خودشان فعالیتی در فضای مجازی انجام می‌دهند ولی این‌ها چون از خط مشی و دستورالعمل واحدی پیروی نمی‌کنند و یک مدیریت واحد ندارند، می‌بینیم که جاهایی همپوشانی یا خلأ ایجاد می‌شود.

او یادآور شد: مثلاً می‌بینیم همه دستگاه‌ها در حوزه خبری کار می‌کنند و کمتر در بحث فرهنگی و تفریحات سالم ورود کرده‌اند. خوب شورای عالی فضای مجازی باید برای این خلائها، فکری کند و کاری انجام دهد که این مشکل‌ها حل شود.

*زیرساخت عادت به مصرف‌کنندگی پیدا کرده است*

این مدیر فعال در فضای مجازی با اشاره به اینکه در زمینه زیرساخت‌ها هم، وضع به همین شکل است، تصریح کرد: یک وزارتخانه عریض و طویل به نام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور وجود دارد که از شرکت مخابرات ایران و استان‌ها گرفته تا شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان فناوری اطلاعات ایران و در کل دستگاه عریض و طویل وزارت ارتباطات را شامل می‌شود. در واقع شرکت ارتباطات زیرساخت باید زیرساخت‌های ارتباطات را در کشور تولید یا  بومی کند مانند اکثر کشورهای دنیا، منتهی این‌ها بیشتر عادت کردند به یک نوع مصرف‌کنندگی یعنی در واقع کارشان این است که یک کالایی را که در اینجا پهنای باند یا سخت‌افزارهای مورد نیاز است، به هر شکلی وارد کشور کنند و این کالا را که با امنیت کشور و امنیت فضای مجازی کشور در ارتباط است بیاورند در مهم‌ترین مکان‌های اطلاعاتی کشور نصب کنند و چون تخصص استفاده از آن را هم در بسیاری مواقع ندارند، مدیریت بهره‌برداری یا نگهداری از آن را به طرف خارجی می‌دهند و وضع ما می‌شود این که می‌بینید.

*به جای تولید سعی بر استفاده از کالاهای آمریکایی و صهیونیستی داشته‌ایم*

او با طرح سؤالی مبنی بر اینکه به عنوان مثال الآن بروید و ببینید کدامیک از زیرساخت‌های ما را تولیدکننده داخلی ایجاد کرده است؟، ادامه داد: اگر کسی برود و بررسی کند، غافلگیر کننده است که ما این قدر وابستگی داریم. از فیبر نوری گرفته تا سخت‌افزارها و نرم‌افزارها  به توان نیروهای داخلی تکیه نکرده‌ایم. سعی کردیم به هر شکلی شده کالاهای خارجی، آمریکایی و صهیونیستی را تهیه و در کشور استفاده کنیم. خوب انتهای آن سندی می‌شود که توسط اسنودن منتشر شده است یعنی این سند به حدی برای مدیران کشور فاجعه‌آمیز و خفت‌آور است که اگر ما همه از غصه بمیریم بجاست.

این فعال دنیای وب افزود: شما ببینید ما برای خاکمان این همه شهید دادیم و به عبارتی برای هر صندلی ریاست هفت شهید داده‌ایم و برای حفظ تمامیت ارضی مان این همه تلاش کردیم و الآن چشممان را باز می‌کنیم و می‌بینیم که با سوء مدیریت تعدادی از مدیران، متأسفانه تاکنون هیچ تحولی و حتی تحرک قابل عرضی در مخابراتمان صورت نگرفته و پیوسته مدیران جدید همان رویه غلط مدیران پیش از خود را دنبال کرده‌اند و این شد که ما اکنون در زمینه فضای مجازی دست آورد قابل تکیه‌ای و اعتنایی نداریم.

*وضعیت خراب، اولویت‌های وزارتخانه را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است*

مؤمن نسب گفت: این قدر وضع خراب است که وزیر ارتباطات جدید وقتی وارد وزارتخانه می‌شود، اولویت وزارتخانه‌اش را به خاطر اینکه بگوید کاری انجام داده‌ام می‌گذارد افزایش پهنای باند بین‌المللی! یعنی همان جایی که نقطه ضعف ما است. این در واقع برنامه آژانس امنیت ملی آمریکا است که ما در واقع پهنای باند بین‌المللی‌مان را بدون برنامه و حتی بدون مراجعه به عقل جمعی در شورای عالی فضای مجازی، افزایش دهیم.

او ابراز کرد: ما در کشور نه سیستم عامل مناسبی و نه سایت کاربردی خوبی ارائه کرده‌ایم. شرکت‌های خصوصی ما وقتی می‌خواهند سایتی بزنند اولین چیزی که لازم دارند پهنای باند است که بتواند سرورشان را با آن تأمین کنند. خوب ببینید پهنای باند در کشور ما چه قیمت گزافی دارد و چه مبالغی از جیب ملت به جیب شرکت‌های واسط می‌رود؟ درحالی‌که اصلا نیاز به پهنای باند بین‌المللی نیست! خوب این صاحبان سایت‌ها را مجبور می‌کند پهنای باندشان را از کشورهای دیگری من جمله آمریکا، کانادا، آلمان و کشورهای دیگر بگیرند؛ تصور کنید وقتی سایت ما اقامتگاه قانونی‌اش در کشور دیگری است در نتیجه قانون آن کشور هم بر روی سایت نافذ است و به خاطر همین مسئله مطلبی علیه آمریکا یا صهیونیسم نمی‌توانند در سایت‌شان بگذارند و اگر مطلبی بزنند سرورشان از طریق پلیس امنیت آنجا تصاحب می‌شود. تقریباً همه ارائه‌کنندگان خدمات میزبانی و تأمین‌کنندگان سرور در ایران از این برخوردهای شنیع خاطرات گفتنی تلخ بسیاری دارند.

این فعال فضای مجازی گفت: شما ببینید آیا این‌ها واقعاً معضل نیست؟ حال ما به جای اینکه به آن‌ها فکر کنیم بیایم پهنای‌باند بین‌المللی را افزایش دهیم؟ به نظر من اشتباه است زیرا ما برنامه‌ای برای فرهنگ‌سازی گردش کلیک نداریم.

این وبلاگ نویس در ادامه گفت: روزنامه گاردین چند روز پیش و دقیقاً در 15 شهریور اسنادی را منتشر کرد که بر اساس این اسناد فوق سری، اداره امنیت ملی آمریکا و آژانس شنود دولت بریتانیا از ارتباطات رمزگذاری شده اینترنتی (SSL) رمزگشایی کرده‌اند! به این شکل آمریکا و انگلیس به ایمیل‌ها و حساب‌های بانکی کاربران کشورهایی که از پهنای باندِ اینترنتِ بین‌الملل برای ارسال ایمیل و دسترسی به حساب‌های بانکی خود استفاده می‌کنند، دسترسی کامل دارند. متأسفانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به جهت عدم اجرای شبکه ملی اطلاعات که تکلیف برنامه پنجم توسعه است، پهنای باند مورد استفاده تمامی سازمان‌ها، دستگاه‌های اجرایی، بانک‌ها و کاربران ایرانی را باواسطه از آمریکا خریداری می‌کند و اخیراً هم وزیر جدید بدون توجه به هشدارها، با افتخار افزایش 15 درصدی "پهنای باندِ اینترنتِ بین‌الملل ایران" را اعلام کرد.

*بسته پیوست شده مقام معظم رهبری باید اجرایی شود*

مؤمن نسب در پایان درباره راهکار قطعی برون‌رفت از این شرایط تصریح کرد: مرکز و شورای عالی فضای مجازی اگر بسته‌ای را که امام خامنه‌ای پیوست حکم تاریخی خود کردند را اجرا کنند، همه این مشکلات حل می‌شود و قطعا ما جزو سرآمدان فضای مجازی در جهان می‌شویم و بر اساس آن بسته در آینده نه چندان دور به دلیل ماهیت سیاست‌پذیری فناوری اطلاعات، ما به زودی می‌توانیم بعد از اینکه ایران در فضای مجازی به استقلال و آزادی رسید، یک الگوی اینترنت امن، آزاد و پاک را به جهان ارائه دهیم و این در یک جمله یعنی انقلاب اسلامی در فضای مجازی...