وزرای روحانی از این دو مدرسه آمده‌اند

به گزارش بولتن نیوز،چند روزی قبل از آنکه ترکیب کابینه حسن روحانی مشخص شود، سایت خبری ان بی سی نیوز در گزارشی به حضور تحصیل‌کرده‌های آمریکا در کابینه یازدهم اشاره کرد و در این ترکیب از محمود واعظی، محمدرضا نعمت‌زاده و محمد نهاوندیان نام برد اما فراموش کرد که محمدجواد ظریف را در این فهرست جای بدهد. با این حال این فقط بخش ظاهری ماجراست. بسیاری از چهره‌های فعلی کابینه روحانی از فارغ‌التحصیلان دو مدرسه حقانی و علوی هستند.

به گزارش ایسنا، نامه‌نیوز با این مقدمه نوشت: ترکیب کابینه روحانی که مشخص شد یک ویژگی تحصیلی در کلیت کابینه مشهود بود و آن تحصیل اعضای کابینه در دو مدرسه معروفی است که در سیر انقلاب نقش ماندگار داشته‌اند. مدرسه حقانی و مدرسه علوی که به مدرسه دیپلمات‌ساز معروف است، سهم چشمگیری در تربیت وزیران روحانی دارد.

اکثر مدیران و دولتمردان انقلاب از فارغ‌التحصیلان و یا از اساتید مدرسه حقانی هستند. این مدرسه در سال‌های پایانی دهه 1330 و بنا به ضرورتی که برخی روحانیون روشنفکر از جمله آیت‌الله سید محمد حسینی بهشتی در تحول در دروس حوزوی احساس می‌کردند ایجاد شد. آیت‌الله بهشتی درباره این ضرورت می‌گوید: «در سال 1339 ما سخت به فکر سامان دادن به حوزه‌ علمیه‌ قم افتادیم و مدرسین حوزه جلسات متعددی داشتند برای برنامه‌ریزی نظم حوزه و سامان‌دهی به حوزه. در دو تا از این جلسات بنده هم شرکت داشتم. کار ما در یکی از این جلسات به ثمر رسید و در این جلسه آقای ربانی شیرازی و مرحوم آقای شهید سعیدی و خیلی دیگر از برادران شرکت داشتند. آقای مشکینی و خیلی‌های دیگر و ما در یک برنامه‌ای در طول یک مدتی توانستیم یک طرح و برنامه‌ تحصیلات علوم اسلامی در حوزه تهیه کنیم در 17 سال»

به گفته آیت‌الله جنتی دبیر فعلی شورای نگهبان و از اساتید این مدرسه به نظم آوردن حوزه‌ بی‌نظم و تشکیلاتی نمودن آن و نیز ترس از هم پاشیدگی حوزه و سلطه و دخالت رژیم در آن از عواملی است که در اصلاح حوزه و تاسیس مدرسه‌ حقانی تاثیر داشته است. آیت‌الله مصباح یزدی، آیت‌الله بهشتی، مرتضی آقاتهرانی، روح‌الله حسینیان، علی فلاحیان، غلامحسین محسنی اژه‌ای، حتی غلامحسین کرباسچی و جمع دیگری از مدیران نظام از مدرسان و محصلان این مدرسه هستند.

اما چهره‌های دیگری هم در دولت روحانی هستند که از فیلترهای تربیتی سخت این مدرسه گذشته‌اند. آیت‌الله جنتی فرزند خود علی جنتی را به همین مدرسه فرستاده و وزیر ارشاد فعلی از دانش‌آموختگان مدرسه حقانی است. علی جنتی اگر چه فارغ‌التحصیل این مدرسه است اما دیدگاه‌های فکری‌اش به پدر شباهتی ندارد و در این‌باره در گفت وگویی گفته که «مسائل فکری، موروثی نیست.»

رابطه تحصیلی او با مصطفی پورمحمدی وزیر کشور دولت احمدی‌نژاد باعث شد که او در سال 84 سفارت کویت را ترک کرده و به دعوت پورمحمدی به تهران بیاید و معاونت سیاسی اولین وزیر کشور دولت احمدی‌نژاد را بپذیرد اما دولت او و پورمحمدی در وزارت کشور دیری نپایید و هر دو وزارت کشور احمدی‌نژاد را به زودی ترک کردند تا هشت سال بعد در دولت روحانی این‌بار یکی در قامت وزیر ارشاد و دیگری در کسوت وزیر دادگستری در کنار هم قرار گیرند.

پورمحمدی درباره دلیل ورودش به مدرسه حقانی می‌گوید: «مدرسه حقانی مدرسه خیلی معروفی بود و به عنوان بهترین مدرسه منظم طلبگی مطرح بود. خب مرحوم آیت‌الله بهشتی رئیس شورای مدرسه بودند، آیت‌الله قدوسی مدیر مدرسه بود. آیت‌الله جوادی جزو مدرسین مدرسه بودند. همینطور آیت‌الله مشکینی و آیت‌الله مصباح. آیت‌الله جنتی باز جزو مدیران مدرسه بود. به هر حال اینها‌ همان موقع هم جزو چهره‌های ممتاز و برجسته حوزه بودند که یا جزو ارکان مدیریتی مدرسه بودند و یا مدرس مدرسه بودند. خب کسی هم که به طور جدی می‌خواست طلبگی کند خواهی نخواهی راغب بود به این مدرسه برود. من آن سال اول که رفتم مدرسه حقانی جذب نکرد و رفتم مدرسه مرحوم آیت‌الله گلپایگانی. یک سال آنجا بودم و سال بعد مدرسه حقانی جذب طلبه داشت که دیگر آمدم مدرسه حقانی و همانجا هم طلبگی خودم را ادامه دادم.»

علی یونسی از چهره‌های نزدیک به حسن روحانی نیز که از ابتدا نام او به عنوان وزیر اطلاعات کابینه مطرح بود از دیگر فارغ‌التحصیلان مدرسه حقانی است. در مقطعی تصور این بود که بسیاری از فارغ‌التحصیلان این مدرسه از چهره‌های امنیتی نظام هستند. مصطفی پورمحمدی در این‌باره این‌گونه توضیح می‌دهد: «علت برجسته شدن این موضوع این است که مرحوم آیت‌الله قدوسی که دادستان انقلاب شدند از تعدادی از ما‌ دعوت کردند و یک تیم ۱۵-۲۰ نفره‌ای رفتیم به دادستانی کل. حاکم شرع شدیم، دادستان شدیم و مقامات قضایی را بر عهده گرفتیم. وقتی وزارت اطلاعات تشکیل شد و آقای ری‌شهری شدند وزیر اطلاعات، تعداد معدودی از این جمع دعوت شدیم به وزارت اطلاعات. شاید از مدرسه حقانی ۵ یا ۶ نفر رفتیم به وزارت اطلاعات.»

مدرسه علوی را هم در مسیر تحولات انقلاب با اقامت امام خمینی (ره) در این مدرسه می‌شناسند. این مدرسه تقریبا همزمان با روزهایی که مدرسه حقانی در حال تاسیس بود، شکل گرفت. در کوران سیاست‌زدگی بعد از کودتای 28 مرداد، موسسین مدرسه علوی به این نتیجه رسیده بودند که کار سیاسی و دنباله‌روی از سیاستگران مشکل‌گشای جامعه دینی نیست و به جای آن باید انسان‌های متدین متخصص و تحصیل‌کرده را با کمک بهترین متخصصان دانشگاهی تربیت کرد. هدف این موسسه از ابتدا بسیار آشکار بود: رقابت با نسل تحصیل‌کرده سکولار، تربیت دانش‌آموختگان متدین در بیشتر رشته‌های مورد نیاز دانشگاهی، به‌خصوص رشته‌های فنی و پزشکی و اثبات این نکته که دین و دانش با هم تنافری ندارند و می‌توان هم تحصیلکرده بود و هم متدین باقی ماند.

تقریبا طیف عمده‌ای از مدیران میانی نظام جمهوری اسلامی در دهه شصت و هفتاد از فارغ‌التحصیلان مدرسه علوی بوده‌اند. آنها بیشتر به عرصه سیاست خارجی راه یافته‌اند. معروف‌ترین چهره حاضر در کابینه روحانی که از فارغ‌التحصیلان مدرسه علوی است، محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان است که بنا به روحیه دینمداری پدرش به این مدرسه راه پیدا می‌کند. او از شاگردان ممتاز این مدرسه بوده است که به گفته خودش با معدل بالا از این مدرسه فارغ‌التحصیل می‌شود. ظریف پس از طی دوران دبیرستان در مدرسه علوی به آمریکا می‌رود و در آنجا تحصیل خود را ادامه می‌دهد.

محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور هم از فارغ التحصیلان این مدرسه است. او پس از آنکه دبیرستان را از مدرسه علوی به پایان برد، به سفارش پدرش به تحصیل حوزوی مشغول شد. سال ۵۱ وارد رشته اقتصاد شد و لیسانس گرفت اما فوق لیسانسش را هنگام اوج‌گیری انقلاب نیمه رها کرد و به جریانات انقلاب ۵۷ پیوست. نهاوندیان هم مثل ظریف در سال 64 همراه همسر و فرزندانش به آمریکا رفت تا برای فوق لیسانس و دکترای رشته اقتصاد در دانشگاه جورج واشینگتن ادامه تحصیل دهد.

یکی از معروف‌ترین چهره‌های حاضر در کابینه روحانی هم که از مدرسه علوی فارغ‌التحصیل شده است، محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم است. نعمت‌زاده دو سال پایانی دبیرستانش را در این مدرسه معروف گذرانده است.

سال 85 همایشی برای گرامیداشت 50 سالگی تاسیس مدرسه علوی برگزار شد که آن همایش محل تجمع بسیاری از سیاستمداران و مدیران میانی نظام و فارغ‌التحصیلان دبیرستان محل اقامت امام (ره) بود؛ از غلامعلی حداد عادل گرفته تا کمال خرازی وزیر خارجه اسبق.

آقای حسینی (اخلاق در خانواده) یکی از مشهورترین دبیران مدرسه علوی است. فرزندان شهید بهشتی هم از جمله دانش‌آموختگان مدرسه علوی هستند.