شب قدر، شب قدرشناسی علی (ع)

دل‌های نورانی و باصفای مؤمنان عاشق و روزه‌دار، آیینه روشن و صیقل‌یافته الهی است. انسان‌های معتقد به خدا و ولایت که در طول ماه مبارک رمضان شب‌زنده‌دار و سحرخیز هستند، در شب قدر نیز قدر خود را بازمی‌یابند و قدرشناس مولود کعبه و شهید محراب علی (ع) می‌باشند. آنان از راه دل‌های پاک خویش، پلی به‌سوی خدا می‌زنند و پیوند با ولایت را تحکیم می‌بخشند زیرا می‌دانند در شب قدر، قرآن که جامع‌ترین و ماندگارترین کتاب باعظمت الهی است، نازل شده و انسان کامل و معصوم به حق واصل که قرآن صاعد است، به‌سوی خالق هستی صعود یافته است، به‌ویژه که شعار او پس از ضربت خوردن در میان محراب و نجوای عاشقانه‌اش «فزت و رب الکعبه» بوده است.

برای ما کشف رابطه معنادار و حیات‌آفرین نزول قرآن و صعود انسان کامل در شب قدر، ضرورتی انکارناپذیر است که با دقت و توجه ویژه به این راز و رمز ملکوتی بر بیان «بک یا ا. . .»، «بمحمد»، «بعلی»، «بفاطمه»، «بالحسن»، «بالحسین» و. . . (علیهم السلام)، در مراسم شب‌های قدر و احیاء و گذاشتن قرآن بر روی سر، این امر برای مؤمنان روزه‌دار و عاشقان ولایت الهی به‌درستی تفسیر شده و عینیت می‌یابد. شکی نیست که پیوند علی (ع) و خاندان معصوم و پاک او، سبب گشته که آنان برگزیدگان الهی در میان مردم باشند و چراغ راه محسوب شوند. اعتصام عملی و قلبی با صاحب ولایت و دیگر معصومان و خاندان شریف او، وسیله نجات است و تأکید بر پیمان هم‌عهدی با آنان، تمسک به حبل المتین الهی است. این التزام به ولایت اقتضاء می‌کند که در شب قدر و شب عروج آسمانی مولا علی (ع)، از صمیم دل در کنار گذاشتن قرآن بر سر، خطاب به آن حضرت بگوییم:

ای خوانده تــو را خدا ولی، ادرکنی بــر تو ز نبی نص جلـــی، ادرکنی

دستم تهی و لطف تو بی‌پایان است یا حضرت مرتضی علی (ع) ادرکنی

در چنین شبی با نگاه بر فرق شکافته علی (ع) که همه چیز خود را تقدیم دوست نمود، باید از ذات ربوبی بخواهیم که با استعانت از روح بلند و باعظمت علی (ع)، ما را یاری نماید و اگر بناست ما را به در خانه‌ای دلالت دهد، آن خانه جز خانه علی (ع)، زهرا (س) و امامان پاک (علیهم السلام) نباشد. چرا که شب قدر مستند بر امامت و تداوم آن در طول حیات انسان است. در روایت داریم که ولایت علی (ع) و فرزندان معصوم آن حضرت، جزو تقدیرات الهی مورد نظر در شب قدر است. بقای شب قدر دلیل محکمی است بر بقای امامت و بقای امامت یعنی بقای دین و استمرار حرکت دینی در جوامع بشری؛ چرا که با وجود امام (ع) و الگوی ولایت است که انسان موحد، شرافت و حسن ذاتی عبادت و ارتباط با خداوند را بازشناسی نموده و در زندگی بر آن پای‌بند می‌باشد. هم‌چنان‌که علی (ع) فرمود: «الهی، ما عبدتک خوفاً من نارک و لا طمعاً فی جنتک بل وجدتک اهلاً للعباده فعبدتک؛ خدایا، تو را به جهت ترس از آتش عذاب جهنم و یا به‌خاطر طمع در نعمت‌های بهشت عبادت نمی‌کنم. تو را عبادت می‌کنم چون اهل و شایسته معبود بودن، هستی و یگانه مطلقی»؛ در این کلام پرنغز مولا می‌فرماید که تلقی ما از عبادت باید عارفانه باشد نه کاسب‌کارانه!! سعدی (علیه الرحمه) در این باره می‌گوید:

گر از دوست چشمت به احسان اوست تو در بند خویشی نه در بند دوست

خــــلاف طریقیت بـــــود کاولیــاء تمنــــا کنند از خــــــدا جز خـدا

بر همین اساس است که اراده عاشقانه علی (ع) محو در اراده و وجودش فانی در خداست و لذا او به‌عنوان بهترین الگو شناخته شده و نشان قدر است و ما دل‌داده‌های عاشق، در شب قدر و در حالات معنوی خود، در مورد او باید اندیشه کنیم و چنین بگوییم:

ای علی ای روح هستی ای کتاب حق‌پرستی عشق را تنها نشانی چه بگویم چه نگویم

خلاصه سخن آن‌که، با چنین قدرشناسی، امام مالکی که از امامان اهل سنت است، در دیوان شعر خود گفته است:

علــــــی حبه جنة قسیم النـار و الجنة

وصی المصطفی حقاً امام الانس و الجنة

عشق به علی (ع) سپر بازدارنده از آتش است. او تقسیم‌کننده عذاب و بهشت الهی در قیامت، جانشین برحق پیامبر خاتم (ص) و پیشوای انسان‌ها و جنیان است.

و بسیار به‌جاست که بگوییم شب قدر، شب قدرشناسی از امام علی (ع) و مقام ولایت الهی است.

* نماینده پیشین مشهد