تحلیلی رسانه شناختی از مستند دوم سعید جلیلی

بدون شک مستند دوم آقای دکتر جلیلی یکی از بهترین مستندهای پخش شده از نامزدهای محترم ریاست جمهوری بود . جایی که در آن علاوه بر دقت در ارائه صادقانه محتوا ، به اصول فنی یک مستند تبلیغاتی هم توجه ویژه شده بود . مستندی که با تیزبینی آقای نادر طالب زاده به نقطه عطفی در این زمینه تبدیل شد .

از آنجایی که می بینم در بیشتر رسانه ها ( که انتظار هم از آنان بیشتر است ) به مستند های تبلیغاتی به چشم یک درام نگاه می شود و از آن زاویه آن را تحلیل می کنند که اشتباهی خنده دار است . یک مستند تبلیغاتی علاوه بر ارائه مستندات دقیق و مورد وثوق ، به دنبال استفاده از تکنیک های فنی نیز هست که در مستند دوم آقای جلیلی استفاد هاز این تکنیک ها در حد بسیار خوبی بود . این نکات نشان دهنده جنبه های فنی این مستند و در واقع کدهای ارسالی کارگردان است ، فارغ از نحوه ارائه صادقانه محتوا که البته آنهم بی نظیر بود ولی در این مبحث گنجانده نشده است و حتماً در یادداشتی جداگانه به طور مفصل به آن اشاره خواهد شد .

1-شروع بسيار جذاب و حرفه اي از آقاي طالب زاده ( که نشان داد مستند سازي بين المللي و آگاه به اصول فني و حرفه اي هستند ) اولين نکته مثبت اين مستند بود ، آنجايي که ايشان آقاي جليلي را فردي " پُر سِرٌ و آرام " معرفي کردند . با اين شروع و پس زمينه ارائه جنبه هاي مثبت آقاي جليلي ، يعني در ابتدا با بيان اين جمله ايشان را داراي جنبه هاي مثبت بسيار زيادتري که در اين مستند قرار است آورده شود ، مي دانند .

2-در پله بعدي ارائه اين مستند حرفه اي ، آقاي طالب زاده که از رسانه شناسان بسيار آگاه و متعهد کشور هستند ، تصاويري از شلوغي و دستپاچگي رسانه هاي غربي نشان دادند و در مقابل ، چهره آرام و بي سروصداي آقاي دکتر جليلي در روز ثبت نام انتخابات را نشان دادند . اين يعني دکتر ، کوچکترين ارزشي براي جريان سازي هاي رسانه اي دشمنان قائل نيستند و می خواهند این رویه را نیز ادامه دهند .

3-استفاده بجا و خوب آقاي طالب زاده از سبک مصاحبه پُر تحرک و معنا دار " گفتگو در خودرو " که از سبک هاي بسيار دشوار و حساس به لحاظ تدوين ساختاري و چيدمان محتوايي است ، نکته بي نظير ديگر اين مستند بود که به خوبی از عهده آن بر آمدند .

4-نکته اي که شايد در نگاه عادي به آن توجه نشود ولي بسيار مهم و پر معنا بود ، نسبت حرکت و شتاب خودرو به سخنان آقاي جليلي بود ، در آنجايي که ايشان قصد ارائه راه حل داشتند ، با نشان دادن شيشه جلو خودرو ، شتاب گيري حرکت خودرو را نشان دادند که اين موضوع قصد القاء محتوایی را با مضمون اینکه راه حل هاي ايشان ، به حرکت کشور شتابي مثبت مي دهد ، داشت .

5-نکته ديگر اين بود که آقاي جليلي حين صحبت مدام نگاه شان بين آقاي طالب زاده و جلوي خودرو در حرکت بود ، اين حرکت مي خواست بگويد که ايشان در همه حال در مسيري که مي روند و یا مسیری که تصميم براي حرکت در آن را گرفته اند ، بازهم به بررسي و ديده باني اهداف نزديک و دوردست ها ، پايبند هستند .

6-استفاده حرفه اي از گوينده بک گراند آنهم با صدايي آرام و تاثير گذار که تداعي کننده تاثير آرامبخش بر نظاره بصري بيننده بود .

7-به قول آقاي طالب زاده ، استفاده از پرايد پر سر و صدا براي مصاحبه نکته دیگری بود که در بک گراند مستند بر روی آن برنامه ریزی شد ه بود ، طوری که مي خواست با این حرف و حرکت نشان دهد نظرات و تصميم هاي آقاي جليلي در هياهوي خبري و رسانه اي ( بعد از رياست جمهوري ) همچنان در آرامش و متانت خواهد بود و ایشان قادرند در محیط های پر هیاهو هم کار خود را به خوبی و در عین آرامش انجام دهند .

8-استفاده به جا از سبک تبليغي اعتماد سازي با استفاده از ارائه نظريات افراد صاحب نظر در زمينه هاي مختلف از جمله پروفسور درخشان و استاد حجت الاسلام پناهيان .

9-عدم تحميل آقاي جليلي به مردم از راه اشاره به راه هاي مختلف شناخت مردم نسبت به ايشان که بسيار هوشمندانه بود . آنجایی از مستند که اشاره می کرد ، مردم از چه راه هایی آقای دکتر را شناخته اند .

10-ارائه تصوير حضور آقاي جليلي در پشت پرده که بيانگر ظرافت رصد مسائل از سوي ايشان بود .

11-دقت حتي روي جزئيات . اگر دقت کرده باشيد حتي در ِ خودروي پرايد آقاي جليلي را خودشان مي بستند که می خواست عنوان کند ایشان قرار نیست حتی کوچکترین باری بر روی دوش مردم باشند .

12-تصوير سازي منحصر به فرد در چند فريم و بک گراند ،  آنجايي که در ابتدا مردم شعار " نه سازش ، نه تسليم ، يار جليلي هستيم " را سر مي دادند ... بعد آقاي جليلي قسمت آخر شعار را به " يار ولايت هستيم " تغيير دادند ... در ادامه تمامي شعارهاي هوادران ، به سبک شعارهاي دکتر جليلي بود ... اين فريم هاي متوالي و برنامه ريزي شده قصد داشت نشان دهد که ايشان حتي با يک حرف قدرت جريان سازي و فرهنگ سازي دارند . که الحق هم این توانایی را دارند .

13- اشاره بدون وقفه التزام گفتاری و عملی ایشان به ولایت فقیه از ابتدای مستند تا آخرین لحظه آن .

14 – شلیک نهایی آقای طالب زاده به سمت ارائه یک مستند بی نظیر و نشان دادن جهره ای ناب از آرامش و متانت دکتر جلیلی در تصمیم گیری های بزرگ در آنجا بود که در قسمت انتهایی مستند به جریان شکار عبدالمالک ریگی اشاره شد  .

در مجموع بدون شک در مستند دوم آقای دکتر جلیلی شاهد یک محیط آرام و تِم ملایم در ارائه مستندی بی نظیر بودیم .  مستندی که دارای دو با پر قدرت و موازی بود . یکی از بالها که در نکات فوق به آن اشاره شد و بال دیگر که صداقت در گفتار و ارائه برنامه ها بود که آن را می سپارم به قضاوت بی نظیر مردم مومن و متعهد ایران اسلامی . قضاوتی که پیش از این هم بر اصلح بودن آقای دکتر جلیلی صحه گذاشته بود . 

اللهم عجل لولیک الفرج

امیر محمد شهیدی - کارشناس ارتباطات