8 سال تناقض گویی در آمار توریسم ورودی

با وجود گذشت هشت سال از آن زمان، این روند همچنان ادامه دارد و هر سال آماری که از تعداد گردشگران خارجی توسط  این سازمان اعلام می شود مورد انتقاد قرار می گیرد از سوی دیگر برخی از صحبت ها و نقل قولها توسط متولیان گردشگری در سازمان میراث فرهنگی زمینه را برای دامن زدن به این انتقادات بیشتر می کند. به عنوان مثال در بسیاری از اوقات معاونان گردشگری این سازمان اگرچه ادعا می کردند که آمارشان بسیار دقیق است و یکان این عدد میلیونی را نیز اعلام می کردند اما در مصاحبه های دیگرشان این اعداد را تغییر می دادند.

به عنوان مثال اسفند ماه سال 89 شهباز یزدانی معاون وقت گردشگری اعلام کرد که در سال 88 دو میلیون و 590 هزار گردشگر خارجی به ایران آمدند اما در فروردین ماه گفت: در این مدت دو میلیون و 272 هزار و 575 نفر گردشگر ورودی به ایران داشته ایم.

حتی تناقض گویی و اصرار بر شمارش گردشگر آخر سال، امسال هم تکرار و در همایشی که نوروز 92 برگزار شد، محمدشریف ملک زاده که اکنون ریاست سازمان میراث فرهنگی را بر عهده دارد، اعلام کرد تعداد ورود گردشگران خارجی در سال 91، سه میلیون و 800 هزار نفر بوده است اما منوچهر جهانیان، معاون گردشگری وی، چند روز بعد آمار سه میلیون و 729 هزار نفری را بیان کرد.

با این حال در طول هشت سال اخیر، هفت نفر از جمله شهباز یزدانی، رضا موسوی، محمدشریف ملک زاده، منوچهر جهانیان، حسین فاضلی، دهقانان، علیرضا عامری برای پست معاونت گردشگری انتخاب شدند و اگر عمر مدیریتی آنها اجازه می داد می توانستند آمار گردشگری سالیانه را ارائه کنند بدون توضیح چگونگی به دست آوردن این آمار از مراجع رسمی.

در هر حال طبق آنچه سازمان ارائه کرده است، در سال 85، يك‌ ميليون و 816 هزار و 905 نفر، در سال 86، يك‌ ميليون و 925 هزار و 192 نفر، سال 87، دو ميليون و  35 هزار و 518 نفر، سال 88،  دو میلیون و 276 هزار و 575 نفر، سال 89، سه میلیون و 121 هزار و 282 نفر، سال90، سه میلیون و 200 هزار نفر و در سال 91، سه میلیون و 729 هزار نفر به ایران آمدند.

این آمارها نشان می دهد که تقریبا سالی 400 هزار نفر به صورت میانگین بر آمار گردشگران سالهای قبل اضافه شده است. به این معنا که تمام برنامه ریزی های سازمان میراث فرهنگی در بحث جذب توریست خارجی منجر به رشد تنها چهارصد هزار نفر در هر سال شده است البته با این فرض که همه این افراد گردشگر باشند.

 آمار گردشگران خارجی بسیاری از اوقات با آمار مسافران ترکیب و ارائه می شود.  همچنین سازمانهایی از جمله، گمرک، نیروی انتظامی، امور اتباع و ... که برای بدست آوردن آمار به سازمان میراث فرهنگی کمک می کنند هر یک تعاریف جداگانه ای برای گردشگر دارند و بسیاری از آنها مسافر را همان گردشگر می دانند. با این حال طبق گفته، اردشیر اروجی، کارشناس اسبق آمار و برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی، در حال حاضر آمار گمرک از تمامی سازمانهای موثق تر  است. به همین دلیل بررسی آمار یکی از سالهای اخیر نشان می دهد که تراز خروج گردشگران ایران از ورود گردشگرانی خارجی بسیار بالاتر است.

ترغیب گردشگران ایرانی برای سفر به خارج از کشور بیشتر از جذب گردشگران خارجی در دستور کار این سازمان قرار دارد به نحوی که از سه هزار و 500 آژانس موجود در کشور تنها 50 آژانس در بحث تورهای ورودی فعالیت می کنند و جوایز صادراتی در نظر گرفته شده برای ترغیب به ورود گردشگر برای آژانسها کارساز نبوده است.

به عنوان نمونه، مسافران ایرانی خارج شده از کشور در سال ۱۳۸۷ از سوی گمرک ۶٫۱۹۶٫۳۷۱ نفر اعلام شده که نسبت به سال قبل از رشد ۱۴ درصد برخوردار بوده حال اگر ضریب تبدیل مسافر به گردشگر را در آن اعمال کنیم ؛ برآورد می‌شود: در سال ۱۳۸۷ حدود ۵٫۵۷۶٫۷۳۴ نفر گردشگر ایرانی از کشور خارج شده اند در مقابل سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده بود که سال 87 دو میلیون و 35 هزار نفر گردشگر خارجی وارد ایران شده اند. به عبارت دیگر تقریبا تعداد گردشگران خروجی نسبت به گردشگران ورودی دو برابر بوده است.

تحلیل این آمار حاکی از آن است که نه تنها در جذب گردشگری خارجی موفقیت چندانی بدست نیامده بلکه تمایل مردم ایران برای سفر به خارج از کشور بسیار بیشتر از تبلیغ برای ورود گردشگران خارجی است. چرا که اکنون تنها نیم نگاهی به تبلیغات تورهای گردشگری نشان می دهد که کشورهای همسایه نه تنها در نشریات ملی بلکه در بیلبوردهای سطح شهرهای ایران نیز تبلیغ جاذبه های کشورشان را کرده اند اما ایران چنین راهکارهایی را در همان کشورها دنبال نکرده است به همین دلیل است که روند ورود گردشگران خارجی به ایران لاکپشت وار حرکت می کند!