گزارش تصویری از نمایش"خانۀ سربی"

گروه فرهنگی و هنر - سید علیرضا کیانپور : این روزها علاقمندان به تئاتر می توانند برای دیدن نمایشی دلچسب و گیرا به "خانۀ سربی" درسالن اصلی تئاترشهر بروند.

به گزارش بولتن نیوز، اجرای این نمایش که از22/2/91 با اجرای اختصاصی خبرنگاران و عکاسان آغاز شده، قرار است تا اواخر خردادماه امسال به اجرای عمومی اش ادامه دهد. ماجرای نمایشنامۀ"خانۀ سربی" همچون نمایش قبلی علی نرگس نژاد،"جیره بندی پرخروس برای سوگواری" که سال گذشته و درسالن چهارسوی تئاترشهر به روی صحنه رفت، درمحیط داخلی یک خانۀ امروزی می گذرد و ضمن پرداختن به روابط پیچیده ای که میان اعضای یک خانوادۀ چهارنفری وجود دارد، با شیوۀ خاص روایی اش سعی می کند با کندوکاو در گذشتۀ آدم های قصه، تصویری از آنان در زمان حال به دست دهد.

هرکدام ازاعضای چهارنفرۀ خانواده ای که در"خانۀ سربی"نرگس نژاد زندگی می کنند، با رفتار روانی وتصمیمات بعضاً عجیب و غریب شان بخشی از قصۀ این نمایش را روایت می کنند. سیامک صفری(با بازی نقش سیامک؛ پدرخانواده) نقشی محوری در این نمایش به عهده دارد. داستان "خانۀ سربی" با واکاوی گذشتۀ سیامک توسط اعضای خانواده و به خصوص پسرش(با بازی بابک حمیدیان) طرح و گسترش می یابد. نمایش با نوعی درگیری یا دعوای خانوادگی میان پدر و پسر آغاز می شود و با وساطت مادر و دختر خانواده به جای جاروجنجال به گفتگو و بیان چرایی این درگیری کشیده می شود.

در طول این درگیری ها، پسر که به بیماری پدرش باور ندارد، ادعا می کند که او (پدر) فیلم بازی می کند و برای فرار از پاسخگویی خود را به دیوانگی و بیماری زده است. از سویی رفتار خود پسر که بسیار عصبی و جسورانه طراحی شده، نشان از بیماری و روانِ پریشان او دارد. مادر خانواده نیز با وسواسی که بر روی نور خانه و میزان روشنایی دارد، نشانه هایی از درون ناآرامش به مخاطب ارائه می کند و نهایتاً دختر خانواده در میانۀ نمایش با گرفتن اسلحه بر روی برادرش، بی ثباتی روانی و شخصیتی اش را آشکار می کند.

در ادامۀ نمایش پزشکی(با بازی فرزین صابونی) که برای مداوای پدر خانواده به این"خانۀ سربی" آمده و آن چنان که در دیالوگ های جداگانه اش با 2فرزند خانواده آشکار می شود، او نیز ناخوش احوال بوده و از بیماری روانیِ چندشخصیتی رنج می برد.

با این تفاسیر، می شود این طور نتیجه گیری کرد که وضعیت دراماتیک نمایش "خانۀ سربی" بر اساس کنارهم قرار دادن چند شخصیت روان پریش شکل می گیرد و با اضافه کردن یک اسلحۀ کلت کمری که اول بار توسط پسرخانواده وارد نمایش می شود، به نقاط اوج و درگیری های دراماتیکش نزدیک می شود.

نمایشنامۀ "خانۀ سربی" بر اساس طرحی ساده اما چندلایه شکل گرفته است. این نمایشنامۀ روانکاوانه توانسته با شخصیت پردازی دقیق و موشکافی دنیای درون آدم های نمایش، به ساختار موردنظر دراماتیکش دست یافته و با روایتی متفاوت داستان را پیش ببرد. فارغ از لایۀ بیرونی متن"خانۀ سربی" که روایت برهه ای مهم از یک خانوادۀ چهارنفری است، لایۀ زیرینی در این اثر وجود دارد که همۀ نمایش را از درون ذهنِ پدر خانواده و در دنیای ذهنی او روایت می کند و هرچه بیشتر به پایان نمایش نزدیک می شویم این لایه، بیرونی تر شده و در دیالوگ ها کوتاه اما سرنوشت سازی که پدر گاه و بیگاه درخصوص صدق و کذب کلِّ روایت، خطاب به سایر شخصیت ها و البته تماشچیان نمایش بازگو می کند، نمایان می شود.

از همان ابتدای نمایش پدر از شخصی به نام "پناه" نام می برد و طوری از این شخصیت مرموز حرف می زند که موجبات اعتراض و شکوۀ اعضای خانواده و به خصوص پسرش را فراهم می کند، اما وقتی درصحنۀ پایانی نمایش شخصیتِ پناه(با بازی سحردولتشاهی) به روی صحنه می آید، درحقیقت تمامی اعضای خانواده و پزشک به همراه تماشاچیان نمایش به نوعی وارد دنیای ذهنی پدر شده و نمایش در این لایۀ زیرین ادامه یافته و پایان می گیرد.

از نکات قابل توجه کارگردانی "خانۀ سربی" فارغ از صحنه پردازی فکورانه و بسیار زیبای این نمایش که ازقضا توسط علی نرگس نژاد طراحی شده، می توان به بازی های یکدست و غیرتصنعی و بسیار راحت بازیگران "خانۀ سربی" اشاره کرد. در"خانۀ سربی" که براساس متنی فراواقعی اما در بستری کاملاً رئالیستی طراحی شده، کارگردان(نویسنده) برای نزدیک تر شدن شخصیت های نمایش اش به واقعیت حتی از اسم واقعی بازیگرانِ غالباً مطرح و معروف کار، برای نامگذاری این شخصیت ها استفاده کرده است؛ تا آنجا که در صحنه ای از نمایش و در دیالوگی میان بابک حمیدیان(درنقش بابک؛ پسرخانواده) و پزشک(با بازی فرزین صابونی) این ایده به عینی تر شکل ممکن تجلی یافته و این دو برسر این که نام پزشک چیست، با هم حرف می زنند و درپایان چندین بار تکرار می شود که اسم شخصیت پزشک در نمایشنامه نه تنها فرزین، بلکه دقیقاً "فرزین صابونی" است.

نورپردازی و استفادۀ خلاقانه از نورصحنه نیز یکی دیگر از ایده های کارگردانی نرگس نژاد در "خانۀ سربی" است. در صحنه هایی از این نمایش همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، مادر با وسواس خاصی نور خانه و درواقع نورصحنه را تنظیم می کند. همچنین درصحنۀ ورود پزشک و در طول دیالوگی که با بابک دارد، بابک که به نوعی درحال بازجویی پزشک است و می خواهد از پزشک درخصوص واقعیتِ بیماری پدرش اطلاعاتی کسب کند، دو شاخۀ نور صحنه را وارد بازی کرده و با تاباندن مستقیم آن ها بر روی صورت پزشک، ضمن نوعی میزانسن سازی، فضای اتاق بازجویی را بر روی صحنه بازسازی می کند.

از نکات چشمگیر کارگردانی "خانۀ سربی" نوع ورود و خروج بازیگران این نمایش به صحنه است. بازیگران در تمامی صحنه ها در تاریکی وارد صحنه می شوند اما نه در تاریکیِ مطلق. آنان در نوری بسیار کم طوری که انگار در جهانی نا آشنا گم شده اند، وارد صحنه (که درواقع محل زندگی شان است) می شوند و پس از کمی تلوتلو خوردن در صحنه و با آمدن نور، به آرامی موقعیت خود را بر روی صحنه ای که خانۀ سربیِ آن هاست، دریافته و به اجرای نمایش و گفتن دیالوگ ها مشغول می شوند.

استفادۀ به جا و هنرمندانه از موسیقیِ انتخابی و طراحی لباس نیز از دیگر نکات قابل توجه نمایش"خانۀ سربی" است. آتوسا قلمفرسایی که مسئولیت طراحی لباس نمایش "خانۀ سربی" را به عهده دارد، توانسته به خوبی با استفاده از رنگ های آبی و قهوه ای، ضمن خلق لباس هایی زیبا برای بازیگران، به فضاسازی کلی نمایش که دارای فضایی سرد و بی روح است، یاری برساند.

گفتنی است، پانته آپناهی ها، بابک حمیدیان، سحر دولتشاهی، مینا ساداتی ، فرزین صابونی و سیامک صفری به عنوان بازیگر در نمایش "خانۀ سربی"حضور دارند و نورالدین حیدری ماهر(دستیار کارگردان، برنامه ریز و مدیرتولید)، محمدرضا جدیدی(انتخاب موسیقی)، محمد گودرزیانی(منشی صحنه )، جوادپولادی و یوسف رستمی (مدیر صحنه)، شقایق پوررامین، دنیا مدنی و سمیه خواسته(دستیار طراح لباس)، یحیی پاکدل(طراح پوسترو بروشور )، رضا موسوی(عکاس)، معصومه نورزاد و ایلیا شمس(روابط عمومی) از دیگر عوامل اجرایی این اثر نمایشی هستند.